Bahçe tasarımı nasıl yapılır?
İlk önce bahçe düzenleme bölümünde anlattığımız kroki, bölümlendirme ve metraj işlerini tamamlamanız gerekmektedir. Böylelikle bahçenizi tepeden kağıt üzerinde görüp genel düzenlemeyi daha kolay yapabilirsiniz. Sonra tasarım aşamasına geldiğinizde krokiye, bahçedeki mevcut ağaçları, evinizi ve bahçedeki diğer yapıları da yerleştirin. Krokide gizlenmesini istediğiniz yerleri, ya da gürültülü yerleri işaretleyin. Bu alanlarda perdeleme yapmak ihtiyacı da tasarımınızın bir parçası olacaktır. Krokide bütün bunları belirttikten sonra kafanızdaki ideal bahçe için peyzaj düzenlemesine başlayabilirsiniz.
Bahçe peyzajında nelere dikkat edilmelidir?
Bahçenizin peyzajını planlarken dikkat etmeniz gerek en önemli nokta islemediğiniz görüntü ve gürültüleri yok etmektir. Yakından geçen ve sizi rahatsız eden bir yol varsa sesi ve gürültüyü tespit ettikten sonra bunu kesmek için bir bitkisel perde oluşturmanız gerekebilir. Genelde sesi kesmek için ağaç dikilir ve bu da oldukça işe yarar ancak bitkiye karar verirken yüksek ve yoğun tekstürlü, yaz-kış yeşil kalan bitkilerden seçmekte fayda vardır. Bahçenizi dışarıdan izole etmek için genel olarak tercih edilen sınırlara büyük bitkilerin dikilmesidir.
İç kısımlara doğru gelindikçe daha küçük ve alçak bitkiler seçilebilir. Böylelikle büyük bitkiler hem dışarının etkilerinden evinizi korur hem de bahçeniz içerisinde bir bütünlük meydana getirir. Bahçenizin sınırlarını oluşturur.
Gölge alanları nasıl oluşturulur?
- Bahçede en çok önem gösterilen noktalardan birisi de doğru gölge alanları oluşturmaktır. Eğer varsa çocuklarınızın başına güneş geçmemesi için onlara bahçenizde belirlediğiniz oyun alanına büyükçe bir ağaç dikmek oldukça işe yarayacaktır. Seçeceğiniz ağacın gölgesinin yeterince büyük olmasına dikkat etmeniz gereklidir. Hatta bu büyük ve formu uygun olan bir ağaç olduktan sonra çocuklarınıza ağacın üstünde ahşaptan bir oyun alanı tasarlamanız bile mümkün olabilir.
- Bahçenizde çime zarar gelmemesi için mecburi yürüme yolları ya da başında oturacağınız bir süs havuzu da gölgelendirmek isteyeceğiniz noktalar olabilir.
- Aynı zamanda evinizin verandası varsa burayı da ağaç yardımıyla gölgelendirmeniz gerekebilir. Verandanızın üstünde çatı olsa da güneşin yandan vurduğu zaman dilimlerinde verandanız oldukça ısınacak ve oturulmayacak hale gelecektir.
- Gölgelendirme yaparken unutmamanız gereken; amacın sadece hafif gölgeler elde etmek olduğudur. Eğer çok ağaç kullanırsanız verandanız evinizin bodrumundaki en kuytu köşeden bile daha kasvetli bir hal alabilir.
Bahçe tasarımında dikkat edilmesi gereken estetik unsurlar nelerdir?
Orantı
Bahçe tasarımınızda dikkat edilmesi gereken en önemli estetik unsur orantıdır. Bitkilerin bahçeyle ve kendi aralarında orantılı olması gerekir. Yani bahçenizin büyüklüğüne orantılı ağaçlar ve çalılar seçmelisiniz. Küçük bir bahçeyi bir büyük ağaçla domine etmek bahçenizin hoş görünmemesine sebep olacaktır. Ayrıca büyük bir ağacın yanında bir de aşırı küçük bitkiler seçmek, tezatlık dolu bir karmaşa yaratabilir. Orantının yanında bitkilerin bahçeyle ve evinizle uyumlu olmasına da dikkat etmeniz gerekir. Geometrik şekillerinden renklerine kadar bahçenizdeki bitkilerin kendi aralarında ve evinizle uyum içinde olması gerekir. Örneğin evinizin Osmanlı tarzı bir mimarisi varsa lale dikmek mantıklı olabileceği gibi, keskin hatları olan modern bir evse maymun çıkmazı gibi sivri hatlı daha net görüntülü ağaçları seçebilirsiniz.
Zamanlama
Peyzaj düzenlemesinde yapacağınız en büyük halalardan biri inşaat işleriyle eş zamanlı olarak bahçe tasarımı yapmak olacaktır. Zamanlama sadece inşaat konusuyla ilgili değil tabii ki, bahçe tasarımınızda bir dikim sırası olmalıdır. Önce büyük ağaçlar, çalılar, yer örtücüler ve mevsimlikler dikilmelidir. Son aşama olarak çim serilmelidir. Çimleriniz için sulama sistemi tertibatı döşetmek istiyorsanız, çim ekiminden önce bunu da yapmanız gerekmektedir.
Simetri
Simetriyi de bahçenizde kullanabilirsiniz. Örneğin binanızın girişine düz bir yürüme yolu yaptınız, bu yürüme yolunun yanlarına yürüme yoluna eşit uzaklıkta simetrik olarak dikilmiş bitkiler ya da taşlar koymak bahçenizi güzelleştirecektir. Unutmayın; simetri, insanları güvenli hissettiren bir estetik unsurdur.
Görsellik
Bahçe tasarımınızı ne kadar güzel yaparsanız yapın, vaktinizin büyük bir çoğunluğunu geçireceğiniz evinizden bahçeniz güzel görünmüyorsa yaptığınız emeklerin büyük çoğunluğu boşa gidecektir. Zira özellikle kışın vaktin büyük çoğunluğu evlerde geçer. Çok zaman harcadığınız odaların pencerelerine özellikle dikkat edin. Mesela salonu, mutfağınızın ya da çalışma odanızın baktığı pencerelerin önlerine zevkinize uygun ve kışın da güzel duracak bitkiler koyun. Bahçenizde bulunan ve dallarıyla bulunduğunuz odanın penceresinden baktığınızda size mutluluk verecek bir bahçe tasarımı hoş olacaktır. Kısacası bahçenizi tasarlarken sadece bahçeden bakmayın bahçenize, evinizin içerisinden de bakın ve pencerelerinizden ne gördüğünüzü de dikkate alın.
Bahçenizi keyifli hale getirmek için neler yapabilirsiniz?
Salıncaklar bahçenizi güzelleştiren en önemli unsurlardan biridir. Hem dekoratif ve şık bir görüntüleri vardır; hem de rahatlatıcı ve eğlendiricidirler. Bahçeler için tasarlanmış şık salıncaklarla siz de bahçenize neşe katabilirsiniz. Bahçe salıncaklarını sadece bahçelerde değil, geniş balkonlarınızda da kullanabilirsiniz Keyifli bir muhabbet ve balkon zevki için bahçe salıncaklarından uygun boyutta olan bir tanesini balkonunuz için edinebilirsiniz. Üzerindeki kumaşın çıkarılabilir olmasına dikkat edin; zira çok sık tozlanacağından, dışarı ile çok temas edeceğinden sık sık yıkamanız gerekebilir. Bahçelerinizde mangal yapabileceğiniz bir bölüm ayırmayı düşünüyorsanız, ahşaptan yapılmış dekoratif peyzaj mobilyaları seçerek yeşilin içinde yemeklerinizi yemeniz mümkündür. Böyle bir alanınız varsa bahçenizin, hoş kokulu türler seçin, hem yemek kokularını hafifletir hem de sizi rahatlatıcı bir etkisi olabilir.
Bahçe tasarım çeşitleri nelerdir?
Zen bahçesi
Zen felsefesi; Budizm'de doğanın insanların ruhani hayatında bir inanç haline gelmesidir. Bahçe insanlar için bir meditasyon mekanıdır. Genelde bahçede taş, toprak ve kumlardan şeritler meydana getirilerek tek düzelik oluşturulur. Zen bahçesinde kişiler ruhsal olarak rahatlar.
Gizli Bahçeler
Bu tarz bahçelerde özgün ve kullanıcı için daha önemli olabilecek bitkisel kompozisyonların kullanılması kaçınılmazdır. Özel alanın sınırlan çitler, taşlar ya da yapısal elemanlar belirler. Gizli bahçede; süs bitkilerinden oluşan daha estetik bir karışım kullanılır. Alan içerisinde küçük tepelerle, su yüzeyleriyle, doğal taşlarla estetik doygunluk hissi sağlanır.
Kaya bahçesi
Doğal taşların kullanılması peyzaj düzenlemelerinde görsel kalitenin artığını düşünenler için ideal bir seçim olabilir. Bu tarz bahçe düzenlemelerinde birçok doğal ve üretilen taş türleri ile kaplamalar önemli yer tutmaktadır. Bahçe mimari yapısına uygun olarak tasarlanır.
Japon Bahçesi
Bahçenin özgün bir karakteri vardır. Bu karakter doğa sevgisidir. Bahçe oluşturulurken yakın çevresinden esinlenerek ve onu sembolize edecek şekilde düzenlenir. Bu bakış açısıyla yapacağınız projeler doğanın küçük boyutlara indirgenmiş görünüşleri olacaktır. Örneğin; dağları simgeleyen yapay tepeler, denizleri ve gölleri simgeleyen yapay göller veya süs havuzları, akarsuları simgeleyen yapay dereler, düz alanları simgeleyen açık, yeşil alanlar ve bitkisel uygulamalarla doğala en yakın alanlar oluşturulur.
Su bahçeleri
Su, bahçe tasarımında çok önemli bir yere sahiptir. Su hareket, ışık ve ses ile farklı ekolojik yaşam alanları sunmakla birlikte insanlara farklı duygular hissettirerek huzur verir. Bahçe tasarımlarında farklı bir iklim ve algılama yaratır. Su bahçelerinde; şelaleler, dereler, fıskiyeler, bahçe havuzları, göletler ve süs havuzları tasarlanır ve uygulanır. Suda yetişen bitkiler ve yaşayan canlılar için ortam yaratılabilir.
Klasik Bahçeler
Bu tarz bahçeler daha geleneksel düzenlemeleri barındırır. Kişilerin istekleri doğrultusunda geçmişle bağlantılı bir şekilde tasarlanır. Özellikle o bölgenin mimarı yapısı ve ona uygun bitki türleri tercih edilir.
Kış Bahçeleri
Kış bahçeleri genellikle, yıl boyunca bitkilerle iç içe olmak ve dış mekanla bütünleşmek için tercih edilir. Doğu veya batı bakışı kış bahçeleri için en uygun bakıştır. Kış bahçelerinin kullanımı amaca bağlıdır. Kış bahçeleri için teraslar ve balkonlar da uygundur.
Balkon ve Çatı Bahçeleri
Her zaman bitkilerle iç içe olmak isleyenler için iyi bir alternatiftir. Ayrıca büyük balkonları ve çatı katları olanlar için değerlendirmeleri önerilen bir bahçe örneğidir. Genelde güneşten korunurken, aynı zamanda hoş bir mekana sahip olmak isteyen insanların tercihi olmakla kalmayıp yapının dış görünüşünü de değiştirmek isteyenler için çok uygundur. Özellikle çatıda kullanılacak bitkisel kompozisyonlarla tam bir bahçe ortamı yaratılır. Genelde sarılıcı bitkilerin baskın olarak kullanıldığı bu bahçelerde mevsimlik bitkiler de önemli bir yer tutar.
Minimalist Bahçeler
Bahçe, yalın ve düz anlatımları tercih edenler için uygundur. Mekan, doğal ve gösterişten uzak uygulamalarla kendini ortaya koyar. Her zaman değiştirilmeye uygun bir yapısı vardır. Bitki kompozisyonları alanın oluşturulmasında en önemli faktördür. Minimalist bahçede en önemli uygulama ise yapısal materyallerin az olmasıdır.
Sanat Bahçesi
Bahçe, doğanın sessiz ve anlamlı görüntüsünü sanatsal bir kompozisyonla birleştirerek kendisini ortaya koyar. Seçilen bitki türleri heykel ve resimle kaynaştırılarak estetik anlamda mekanda yaşayanlar için bir sanat eseri sunmayı hedefler. Bu tarz bahçeler, bir sanat atölyesi görünümündedir.