Geçtiğimiz martta yakalandığı Covid-19 enfeksiyonu sonrası ‘uzun Covid-19’ yaşayan göğüs hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Serap Argun Barış, “Covid-19 geçirenlerin yarısında uzun Covid görülüyor. Asla grip gibi değerlendirmemek gerekiyor” diye uyardı.

Pandemin başından sonuna kadar Covid servisinde çalışmasına rağmen geçtiğimiz marta kadar enfeksiyona yakalanmayan Barış, “Hastalığım hafif geçti. Ama ateşim uzadı, üç hafta sonra da kalp kası tutulumu oldu. Ciddi nefes darlığı, taşikardi yaşadım. Hala da eski halime tam döndüğümü söyleyemem” dedi. 

Eski efor kapasitesine henüz ulaşamadığını, küçük adımlarla çalıştığını belirten Barış, şöyle konuştu: “Halsizlik ve yorgunluk yakınması çok önemli belirtiler. Kendim ciddi bir şekilde deneyimliyorum. İşe geliyorum ama eve gittiğimde sanki bir pilim var ve o bitmiş gibi hissediyorum. Bunları yaşamamak için hastalığa yakalanmadan, koruyucu önlemleri almak en doğrusu.”

Barış özellikle ek hastalığı bulunanlar, enfeksiyonu ağır geçirenler ve acil servise başvuranların yakın takip edilmesi gerektiğini de söyledi ve ekledi: “Hastalığı hafif geçirenler de uzun Covid-19’a yakalanabiliyor.”

13 ayrı merkezde, 504 hasta değerlendirildi

Barış Türk Torak Derneği’nin desteklediği ve 13 farklı merkezde, toplam 504 hastayla üç basamakta görüşerek düzenledikleri araştırmanın sonuçlarını paylaştı. Asian Pacific Journal Of Tropical Medicine’de yayınlanan araştırmada Covid-19 geçirenlerdeki uzamış belirtiler ve yol açan faktörler değerlendirildi.

KOAH tanısı, tanı anında zatürre varlığı, hastalık sonrası nefes darlığı ve halsizliğin devam etmesi ve Covid-19 sonrası dönemde acil servise başvurulması uzamış belirtileri olarak kayda geçti. 

Araştırmanın birinci basamağında, telefon anketi, ikinci basamakta tıbbi kayıtların geriye dönük değerlendirilmesi, üçüncü basamağında da yüz yüze ziyaretler edildi.

Hastaların yarısında uzuyor

Telefon anketinde birinci yılda şikayeti olan hasta oranı yüzde 27,1 olarak bulundu. Yüzde 17’yle nefes darlığı, yüzde 6,3’le yorgunluk ve yüzde 5’le halsizlik en sık görülen şikayetler.

İkinci basamakta 231 hastanın tıbbi kayıtları analiz edildi. Buna göre ilk yılın sonunda göğüs röntgenlerinin yüzde 1,4’ünün tam düzelmediği, bilgisayarlı tomografilerin yüzde 3,4’ünde akciğer sertleşmesi geliştiği izlendi.

Üçüncü basamakta yüz yüze kontrol sırasında ise 138 hastanın yüzde 49,3’ünde en az bir şikayetin devam ettiği görüldü. Bunların en sık olarak yüzde 27,6 ile nefes darlığı; yüzde 18,1’le psikiyatrik semptomlar (depresif duygu durumu ve kaygı bozukluğu ile ilgili belirtiler) ve yüzde 17,4’le yorgunluk olduğu gözlendi. Bilgisayarlı tomografilerin yüzde 2,4’ünde akciğer sertleşmesi saptandı.

Barış, şunları dedi: “Sonuç olarak, Covid-19 hastalarının yaklaşık yarısında uzun Covid-19 görüyoruz. Hastalık şiddeti, ek hastalıklar ve acil servis başvurusu uzun Covid-19 için risk faktörleri. Bu hastaların erken dönemde tanımlanması ve takibini öneriyoruz.”