AB Komisyonu, hükümete kamu televizyonu yöneticilerini görevden alma yetkisi veren yeni medya yasası ve Anayasa Mahkemesinin yargılama usullerinde değişikliklerle hukuk devleti ilkesinin ihlal edildiği gerekçesiyle Polonya hakkında soruşturma başlattı.
AB Komisyonu'nun Birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, bugün yapılan toplantının ardından Polonya'daki yasalarla ilgili olarak ön soruşturma kararı alındığını açıkladı. Soruşturma, Polonya'nın AB Konseyi'ndeki veto hakkını kaybetmesiyle sonuçlanabilecek "hukuk devleti mekanizması" sürecinin ilk adımını oluşturuyor.
Üç aşamalı süreçte önce AB Komisyonu, ilgili ülkedeki tartışmalı konuyu görüşüyor. Eğer AB değerlerine sistematik bir tehlike olduğu kanaatine varılırsa üye devlete endişeleri gidermesi için zaman veriliyor ancak bu karşılanmazsa üye devletin AB Konseyi'ndeki oy hakkını kullanılmasını engelleyen son aşamaya geçiliyor. Bunun için 28 üyeden en az 16'sının onayı gerekiyor.
AB Komisyonu, Polonya'yla ilgili hazırlanacak raporu mart ayında görüşerek, bir sonraki adıma geçilip geçilmeyeceğine karar verecek.
TARTIŞMALI YASA
Popülist muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) ekim ayında iktidara gelmesinin hemen ardından, AB'nin eleştirilerine aldırmadan yargı ve medya üzerinde kendi etkisini güçlendiren yasalar çıkardı. Bunlardan biri de 7 Ocak'ta yürürlüğe giren devlet televizyonu ve radyosunun yöneticilerinin ve yönetim kurulu üyelerinin artık hükümet tarafından seçilmesi ve görevden alınabilmesini öngören değişiklik oldu.
Hukuk ve Adalet Partisi, geçen 8 yıllık iktidar döneminde Yurttaş Plaftormu'na yakın isimlerin medyada önemli pozisyonlara getirildiğini, halkın geniş kesimlerinin görüşlerinin medyada görmezden gelindiğini öne sürerek bu değişikliği savunuyor.
Anayasa Mahkemesinin yargılama usullerinde değişiklik öngören ve geçen ay yürürlüğe giren yasa ise meclis tarafından çıkarılan yasaların Yüksek Mahkeme tarafından iptal edilmesini zorlaştırıyor. Yeni yasa, Anayasa Mahkemesinin karar alması için gereken basit çoğunluk uygulamasına son verirken bundan sonraki kararlar için üçte iki çoğunluğun sağlanması koşulunu getiriyor. Yasa ayrıca Anayasa Mahkemesinde açılan iptal davalarında, karar öncesinde asgari üç aylık değerlendirme süresi öngörüyor.
PiS, gelecek günlerde bankacılık sektörü başta olmak üzere, ekonomide millileşmeyi teşvik edecek adımlar atmayı planlıyor. PiS, Polonya'nın ortak para birimi avroya geçmesine de karşı çıkıyor.
