ABD'de 6 Kasım'daki Kongre seçimleri öncesi yeni bir göçmen karşıtı dalga başlatan Başkan Donald Trump, doğum yoluyla vatandaşlık hakkı veren 150 yıllık anayasal garantiyi kaldıracağına dair Twitter'dan yeni bir açıklama yaptı.

"Ülkemize milyarlarca dolara mal olan ve vatandaşlarımız açısından büyük adaletsizlik oluşturan sözde doğum yoluyla vatandaşlık hakkı öyle ya da böyle sona erdirilecek" diyen Trump, "Anayasanın 14. ek maddesi, 'dolayısıyla ABD yetkisine tabi' sözlerinden ötürü, bu meseleyi kapsamıyor" iddiasında bulunarak ekledi:

"Pek çok hukuk uzmanı bu konuda hemfikir…"

'ABD'DE DOĞMUŞ HERKES'

Göçmen karşıtı kesimlerin göçü özendirdiğini, hamile kadınların ülkeye kaçak giriş yapmasına yol açtığını iddia ettiği ​ABD Anayasası'nın 14. ek maddesinin ilk cümlesi şöyle:

"All persons born or naturalized in the United States, and subject to the jurisdiction thereof, are citizens of the United States and of the State wherein they reside."

"ABD'de doğmuş veya ABD uyruğuna geçmiş ve dolayısıyla ABD yetkisine tabi olan herkes, ABD'nin ve ikamet etmekte oldukları eyaletin vatandaşıdır."

'ÇAPA BEBEKLER'

1987-2017 arası Demokrat Parti Senatörü olan emekli siyasetçi Harry Reid'e atıf yapan Trump, Reid'in 1993'te yaptığı bir konuşmada, ABD topraklarında bebek doğurup çapa gibi kullanarak demir atılması manasında, 'çapa bebekler ve yasadışı göçmenlere vatandaşlık verilmesinin delilik olduğunu, aklı başında ülkelerin bunlara vatandaşlık vermeyeceğini' söylediğini hatırlattı. 

'Ama daha sonra Reid ve diğer Demokratların çıldırıp açık sınırları savunmaya başladığını ve bunun da yoğun suç unsurlarını ülkeye getirdiğini' iddia eden Trump, şöyle devam etti:

"Çapa bebekler diye çirkin lafı unutmayın. Ben ülkemizi güvenli tutacağım. Bu mesele ABD Yüksek Mahkemesi'nde (Anayasa Mahkemesi) çözülür!"

ABD Başkanı, tezini savunurken meseleyi şöyle lanse etti:

"Dünya, yasalarımızı bize zarar vermek için kullanıyor. Gördükleri bu ahmaklık karşısında gülüyorlar."

​YAKIN DANIŞMANININ EŞİNDEN UYARI

Trump'ın önde gelen danışmanlarından Kellyanne Conway'in avukat eşi George Conway ise bir makale yayımlayarak doğum yoluyla vatandaşlığı kaldırma hamlesinin anayasaya karşı olacağı uyarısını yaptı:

"Bazen anayasa metni gün gibi açıktır ve siyasilerin yapmak istediklerine set çeker. Trump'ın 'doğum yoluyla vatandaşlık hakkını' başkanlık kararnamesiyle sona erdirme teklifiyle ilgili durum da bu."

TEMSİLCİLER MECLİSİ BAŞKANI'NA GÖRE DE İMKANSIZ

Öncesinde Temsilciler Meclisi Başkanı, Cumhuriyetçi Partili Paul Ryan da genelde Trump'ın tekliflerini desteklemesine karşın bu kez şu ikazda bulundu:

"Bunu yapamayacağınız apaçık ortada. Doğum yoluyla vatandaşlığı, başkanlık kararnamesiyle bitiremezsiniz."

İÇSAVAŞ SONRASI ESKİ KÖLELERİN VATANDAŞLIK HAKLARINI GARANTİ ALTINA ALDI

ABD'de içsavaş sonrası, 1868 yılında Kongre tarafından kabul edilmiş olan 14. ek madde, temelde eski kölelere anayasal koruma sağlamayı amaçlıyor.

14. madde yürürlüğe girmeden önce ABD'de görülen davalarda Afrika kökenlilerin ABD vatandaşı olamayacağı yönünde hükümler veriliyordu. Ancak 14. madde bu mahkeme kararlarını geçersiz kılmış ve ABD topraklarında doğan her bireyin ülkenin vatandaşı olma hakkına elde edebilmesini güvence altına almıştı.

ÇİNLİ GÖÇMEN DAVASI EMSAL OLUŞTURDU

BBC Türkçe'nin haberine göre, 1898'de Çin kökenli Wong Kim Ark'ın ABD'ye açtığı dava, göçmen ailelerinin çocukları açısından bir emsal oluşturdu.

ABD Yüksek Mahkemesi'nde görülen davada, 24 yaşındaki Wong, Çinli bir çiftin çocuğu olarak ABD topraklarında dünyaya gelmesine karşın, ülkeye girişine izin verilmediğini ifade etmiş ve bunun 14. ek maddeye aykırı olduğunu savunmuştu.

1898'DEN BERİ DAVA KONUSU OLMADI

Minnesota Üniversitesi Göç Tarihi Araştırma Merkezi Direktörü Erika Lee, Wong Kim Ark davasıyle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

"Etnik kökeni ya da anne ve babasının göç statüsüne bakılmaksızın ABD'de dünyaya gelen her bireyin ülkenin vatandaşı sayılacağını teyit etmiştir"

O tarihten beri konuyla ilgili başka dava görülmedi.