Lefkoşa Doktor Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde günde 500 hastanın geçtiği acil serviste 4 doktor 8 saatlik vardiyaya bölünerek kesintisiz çalışıyor. Ellerinde kâğıtlarla dolanan hasta yakınları, yataklarda acile düşmüş hastalar, koşuşturan hemşireler, sirenlerle gelen ambulanstan sedye içeri alınırken hızla telaşla bilgi alan doktorlar…

Acil servise bir de ilaç kokuları, çocuğunu, yakınını anne ve babasını getirip kapı önünde bekleyen endişeli insanları da ekleyin. Bu koridorlarda, koşuşturma, insan sesleri 24 saat hiç bitmiyor. Hele de geceler…

Acil servis, dört doktorun 8 saatlik kesintisiz vardiyalarla günde 500 hastaya baktığı, her an hareketli, yaşamla ölümün iç içe olduğu bir yer.

Doktorların da hastaların da “düşmüş” kabul edildiği bu garip yerde her gün yeni bir mucize gerçekleşiyor. “Öldü” diye ambulansla acile gelen hastalar, ön müdahalenin ardından ameliyathanelerde yaşama tutunuyor…

Acilde,  en kritik durumdaki hasta kimse, doktorlar önceliği ona veriyor. Ellerinde ne varsa bırakıp en acil hastaya koşuyorlar.

“İnsanları hayata döndürmek gibisi yok”

Acil servis’in kanatsız melekleri çok zor şartlar altında görevlerini icra etmelerine rağmen ağızlarından çıkan ortak sözcük “İnsanları hayata döndürmeyi seviyoruz. Bütün yorgunluk geçiyor, o tatmin hissi başka hiçbir şeyde yok” diyorlar.

Acilde neler oluyor, acil nasıl işliyor, bu bölümde çalışan insanlar nasıl bir psikoloji içinde işlerini yapmaya çalışıyor. Havadis gazetesi muhabiri Devrim Demir,  onların yaşadıkları tüm sorunları 24 saat gözlemledi.

12 yataklı 2 müdahale odası

Lefkoşa Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi acil servis bölümünde 12 yatak ve 2 müdahale odası mevcut. Vardiya sisteminde çalışan doktor ve hemşireler bu bölümde stres altında 24 saat görev yapmakta.

Sabah 08.00 de göreve gelen bir doktor ve 4 hemşire saat 16.00’ya kadar ortalama 80-120 hasta ile ilgileniyor.

Bu saat aralığında gelen hastaların %90’ı acil olmayan poliklinik hastalar. Polikliniklerde beklemek istemeyenler sabah saatleri itibarı ile acilde bekliyor.

Görevli doktor her hasta ile en az 4- 5 dakika ilgilenebiliyor nedeni ise personel azlığı başta olmak üzere acildeki yığılma.

Akşam saatlerinde yığılma daha da artıyor

Akşam saatlerinde acil serviste çalışanların iş yükü daha da artıyor. 16.00-24.00 saatleri arasında görevi 2 doktor ve 5 hemşire teslim alırken, ortalama 120-200 hasta acil servise başvuruyor.

Hastaların birçoğu akşam eşinin işten gelmesini bekleyen, poliklinikte sabah gidip sıra numarası alıp beklemek istemeyen acil olmayan hastalar.

Geceden sabaha bir doktor acili döndürmek zorunda

Gece saat 00.00-08.00 arası acilde bir doktor, dört hemşire görev yapıyor. Acil serviste tam da bu saatler artık yoğunluk tam gaz sabaha kadar devam ediyor. Sabaha kadar herkese cevap vermek zorunda olan tek bir doktor acili çeviriyor.

Sabaha kadar olan sekiz saatlik zaman diliminde acile 30- 60 arası hasta başvurmakta. Bunların bir kısmı ateşli çocuklar, büyük kısmı ise madde ve alkol alımı.

24 saat hareket var

Acil servis kesintisiz 24 saatlik zaman diliminde her gün doktor, sağlık personeli, temizlik görevlisi, sekreter, güvenlik görevlisi, hasta taşıma yönlendirme ve karşılama görevlisi, nakil ambulans görevlisi hazır bulunuyor. Nöbet listeleri ise aylık hazırlanıyor.

Acil servise gelen hastalara triaj (hastanın aciliyetine göre)  denen bir işlem uygulanıyor. Hastanın ne kadar acil bir durumu olduğuna karar veriliyor.

Kalp krizi, inme, ağır yaralanma gibi bir durum varsa hasta sarı alana alınıyor ve orada müdahale ediliyor. Burada yapılan müdahalelerden sonra bakılmayı bekleyebilecek hastalar yeşil alanda bakılıyor.

Acili poliklinik olarak kullanıyorlar

Acil servise bu kadar çok ve birçoğunun acil olmayan hastaların başvurması doktorların çalışma şevkini kırıyor.

Acil servis salonunda sürekli bekleyen birileri var, sıra numarası alıp içeri erken girmek isteyen, çocuğu ağladığı için hıncını hemşireden çıkaran hastalara da rastlamak mümkün.

Herkes, “kendi durumunu acil” olarak görse de, artık acilde, “acil olmayan” vakalara poliklinik hizmeti verilmemesi gerektiği de bir gerçek.

Tansiyon ölçmeyi bekleyen bir vatandaş, acil gelen bir vakaya müdahale eden doktor ve hemşireye sözlü saldırıda bulunup küfürler yağdırıp hastaneden ayrılma hakkını da kendinde buluyor. “Neden sıramı aldı” diyerek.

Burası “acil”, adı üstünde, “acil”

Acil servis’te çalışan hemşirelerin de en büyük sorunu acili poliklinik olarak kullananlar.

Hemşireler, “Bu sağlık iş kolunda emeğin yanlış kullanımıdır. Yapılması gereken toplumda acil servis imajını düzeltmek ve acil servislerin gereksiz meşgul edilmesinin önüne geçecek yasal tedbirler almaktır” dedi.

Doktor ve hemşireler sürekli hareket halinde

Lefkoşa Doktor Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi acil serviste geçirdiğimiz 24 saat boyunca acil servis bölümünde doktor ve hemşireler sürekli hareket halinde.

Hastanelerin en yoğun ve en stresli bölümünde görev yapan doktorlar ve hemşireler doktor eksikliği nedeni ile oldukça ağır bir iş yükünün altında can kurtarıyor.

Acil servis, şuanki sisteme göre uzman hekimler ve asistan hekimlerden destek alıyor.

Acil olmayan acile gelmemeli

Durumu “acil” olmayan acil hastalar, bir şekilde acile gelerek poliklinik hizmeti almak istiyor. Acile gelen hastaların büyük kısmı aslında polikliniklere gitmesi gereken hastalar. Yaşam tehlikesi olan hastalar yerine grip olan, beli ağrıyan, kolu ağrıyan insanlar geliyor.

Durumu acil olmayan hastaların da acile gelmesi gerçekten ağır durumdakilere ayrılan zamanı azaltıyor.