Yeni Bakış'tan Özlem Çimendal'ın haberine göre, Ekonomist Ünal Akifler, 2018’de tüm KKTC’nin genel anlamda fakirleşeceğini vurguladı. İçinden geçilen dönemde de dövizdeki artışın iyiden iyiye kendini hissettirdiğine de dikkat çeken Akifler, sürecin başladığının altını çizdi. 

"KKTC’de gelir dağılımı bozuldu"

Ülkede gelir dağılımı adaletinin bozulduğunu belirten  Akifler, bunun da beraberinde fakirleşmeyi getirmeye başladığını ifade etti. Akifler, enflasyonun da çift haneli rakamları geçmeye devam ettiğine dikkat çekerek, zenginin daha zengin, fakirin ise daha fakir olduğunu, orta sınıfın ortadan kalktığını savundu. 

"Düzelme inisiyatifi de görülmüyor"

KKTC ekonomisinde düzelme inisiyatifinin de görülmediğine vurgu yapan Akifler, hayat bulması gereken birçok önlem için herhangi bir adım atılmamasını eleştirdi. 

“Pahalılığı yaratan indirekt vergilere önlem alınmalı”

Ekonominin ayağa kaldırılması için birtakım önlemlere işaret eden Akifler, bunların içinde en önemli araçlardan birinin vergiler olduğunu kaydetti. Akifler, indirekt vergilerin bir ülkede pahalılık yarattığına işaret ederek, “Fakire daha büyük oranda yansır bu harçlar ve indirekt vergiler” dedi. 

“Sigara, alkol gibi lüks tüketimlere yönelinmeli”

İndirekt vergilerin ağırlıklı olarak sigara, alkol gibi lüks tüketim maddelerine yansıtılması gerekliliği üzerinde de duran Akifler, “Sigara, içki, lüks arabalara yansıtılacak olan vergi çeşididir. Hal böyle olunca fakir halkın da alım gücü yükselecek ve ekonomi durgunluğa girmeyecek” şeklinde konuştu. 

“Lüks araç vergileri yollara ve polise kullanılmalı”

Ekonominin temel çarklarının kilit noktasını oluşturan vergilerin toplanış ve değerlendiriliş şeklinin de oldukça önemli olduğunu vurgulayan Akifler, “Lüks araçlardan alınan vergiler yol yapımına, trafik polisine ve araçlara geri yatırım olarak dönmelidir. Ancak durum öyle olmuyor maalesef” ifadelerini kullandı. 

“Vergiler kullanılması gereken yerlere kullanılmıyor”

Ülkede adaletli bir vergi sistemi olmadığı gibi vergi geri dönüşümü noktasında da problemler yaşandığına vurgu yapan Akifler, toplanan vergilerin kullanılması gereken yerlerde kullanılmadığını savundu. 

“Adalet sistemi acilen düzeltilmeli”

Öte yandan hukuk temelinde adalet sisteminin de acil düzelmesi gereken konuların en başında geldiğine vurgu yapan Akifler, “Adalette genel anlamda düzenleme gerekmektedir. Atamalar ve üçlü kararnamelerde ciddi önlemler alınmalıdır. İhtisas mahkemeleri kurulmalıdır ve mahkemelerin süratle neticeye gitmeleri sağlanmalıdır” dedi.

“Kira ve ticaret mahkemeleri kurulmalı”

Kira ya da ticari mahkemelerinin gerekliliğinin de altını çizen Akfiler, bunun da Anayasa’da yeniden düzenlemeye gidilmesini gerekli kıldığı için şu anda mümkün olmadığını belirtti. 

“Üniversite değil, ara eleman okullarına ağırlık verilmeli”

Bir başka önlem niteliğinin de üniversitelere öğrenci kabulü noktasında olduğuna değinen Akifler, üniversitelere giriş sınavlarının tekrardan gözden geçirilerek, daha çok ara eleman yetiştiren lise ve dengi kursların ağırlık kazanması gerektiğini ifade etti. 

Tarıma ve hayvancılığa sübvansiyon 

 Sübvansiyonların tarıma ve hayvancılığa verilmesi gerektiğine işaret eden Akifler, böylelikle köylerdeki göçlerin önüne geçilerek, insanların yeşil alanları terk etmemesinin sağlanacağını ifade etti. 

“TL’ye dönmek ekstra masrafa yol açar”

Dövizin hızla yükselişi karşısında TL’ye dönme alternatifini de değerlendiren Akifler, dövizden TL’ye dönmenin soruna çare üretemeyeceğini söyledi. TL kullanılması halinde birçok alanda ekstra masraf çıkma durumu ile karşı karşıya kalınabileceğine işaret eden Akifler, “TL’den çıkmaya kalksak bu da mümkün değil. Kati olarak çıkamayacağımızın cevabını aldık” dedi. 

“Öncelikli konular belirlenerek bir an evvel adım atılmalı”

Ülkenin ekonomik yıpranmışlığının tamiri için öncelikli konuların belirlenerek bir an evvel çalışmalara başlanması gerektiğine dikkat çeken Akifler, alınan tüm önlemlerin planlı ve programlı şekilde çalışmalarının yürütülerek hayata geçirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Akifler, “Eğer siz asgari ücreti yükseltecekseniz, kapılardaki giriş-çıkışlara dikkat edeceksiniz. Bunu yapmazsanız ucuz iş gücü uzun saatler çalıştırılarak, yerli vatandaşların istihdamı sağlanmaz” ifadelerini kullandı. 

“Gümrük vergilerinde indirime gidilmeli”

Vergilerden özellikle gümrük vergilerinde indirim yolu ile de önlem alınabileceğine dikkat çeken Akifler, dövizin yükselmesi ile birlikte artan gümrük vergilerinde yapılacak indirim ile vatandaşın ve ekonominin bir daha nefes alır hale getirilmesine imkan tanınabileceğine değindi. 

“İki ayda bir verilen hayat pahalılığı altı ayda bire çıktı”

İki ayda bir verilen hayat pahalılığının, altı ayda bir verilmeye başlandığına da dikkat çeken Akifler, “Asgari ücreti gerekli şekilde ayarlamazsanız bu içinde bulunduğumuz durum da kaçınılmazdır” dedi. Akifler, 2018 yılının ekonomik açıdan pek iç açıcı bir yıl olmayacağının şimdiden yaşanan olaylara bakarak kestirmenin çok da güç olmadığını söyledi.