Kuzey Kıbrıs’ta 7 Ocak 2018 tarihinde yapılacak Milletvekilliği Erken Genel Seçimlerinden sonra göreve gelecek yeni meclisi bekleyen en önemli sorunların başında hukuk alanında kullanılan yasalardaki eksiklikler bulunuyor. Diyalog'tan Suna Erden'e konuşan avukatlar çok sayıda yasanın eskidiğini, yetersiz kaldığını ve bu yüzden adaletin geç tecelli ettiğini söylüyor…

Mahkemelerin 1914 yılından kalma yasalarla hüküm vermek zorunda bırakıldığını savunan avukatlar, Anayasa’nın birçok konuda günümüz koşullarına uygun olmadığını belirtti. Bazı yasalarda hala tedavülden kalkan Kıbrıs Lirası ibaresinin bulunduğunu belirten avukatlar, Faiz ve Bilişim Yasasına yeni hükümetin öncelik vermesi gerektiğini kaydetti.

Diyalog’a konuşan avukatlar, güncelliğini yitirmiş yasalara değindi. Yasalarda öngörülen para cezalarında tedavülden kalkmış para birimi tabiri kullanıldığını ifade eden hukukçular, “Mahkemelerde sırf bu nedenden dolayı para yerine hapis cezası veriliyor” dedi. Hukukçular, en acil hayata geçirilmesi gereken yasanın Faiz ve Bilişim Yasası olması konusunda birleşti.

Diyalog’a konuşan hukukçular şunları aktardı:

Enver Öztürk:

Öncelikle Anayasa’nın değiştirilerek günümüz koşullarında adapte edilmesi gerekiyor. Bunun dışında acilen ele alınması gereken en önemli yasalardan biri Faiz Yasası’dır. İngiliz döneminde bir yasa vardı ancak biz onu 1987 yılında değiştirdik ve faizi serbest bıraktık. Faizin anaparanın bir katını geçmeyecek şekilde düzenleyecek bir yasaya acilen ihtiyaç vardır. Bunun dışına Şahadet Yasası, Ceza Yasası, hem ceza hem de hukuk usul yasaları elden geçirilmeli ve revize edilmelidir. Tebliğ ve İcra Yasaları da günümüz koşullarına göre daha etkin olacak bir şekilde düzenlenmelidir.

Savaş Çakıcı:

Birçok yasanın revize edilmesi şarttır ancak toplumumuz için şuanda en önemli olan yasalardan biri Faiz Yasası’dır. Bu yasanın acilen ele alınması ve hazırlanarak yürürlüğe girmesi gereklidir. Birçok kişi faiz yükü altında ezilmiş durumdadır. Yine günümüzde çok gerekli olan ancak yıllardır mecliste bekletilen Bilişim Yasası da biran önce hayata geçirilmelidir. Ayrıca Ceza Yasası’nda da birçok değişiklik artık şart haline gelmiştir. Mesela halen yasanın bazı maddelerinde para cezası öngörülen suçlar için “10 Kıbrıs Lirası” tabiri kullanılmaktadır. Bu para tedavülden kalmasına rağmen yasalarımız revize edilmemiştir. Bu nedenle mahkemeler para cezası yerine sırf düzenleme yapılmadığı için kişiye hapis cezası kesmektedir. 

Salih Murat Çağdaşer:

Ceza Yasası’nın yeniden revize edilmesi, yasadaki boşlukların doldurulması ve birçok maddenin güncellenmesi gereklidir. Para cezaları günümüz koşullarında yetersiz kalmaktadır. Özellikle kaçakçılık ve bazı kabahat suçlarına öngörülen para miktarları caydırıcı olmamaktadır. Bu nedenle Ceza Yasası’nda bu kısım çok önemlidir. Ayrıca yine insanlarımız için elzem olan yasa Faiz Yasası’dır. Birçok kişi faizlerden dolayı güçlük çekmektedir. Bu yasanın da hazırlanması ve hayata geçirilmesi şarttır. Bunların yanında Tebliğ ve İcra yasası, Sabıka Kaydının Silinmesi yasaları da güncellenmelidir.

Sonuç Koyuncu:

Ülkemizde birçok yasa eksikken birçoğu da güncelleme istemektedir. Örneğin bir Telif Hakları yasamız yoktur. Mahkemeler telif hakkıyla ilgili bir davaya baktığında 1914 yılında İngiliz döneminde yapılan yasaya atıfta bulunmak zorunda kalmaktadır. Ayrıca müşavirliğin kaldırılmasıyla ilgili bir yasa şarttır. Üst düzey atamalarla ilgili yasa düzenlenmelidir. Öte yandan Tebliğ ve İcra yasası güncellenmeli, Bilişim Yasası hayata geçirilmelidir. Ve en önemlisi de ekonomik yaşama darbe vuran faiz meselesidir. Faiz Yasası bu ülke için en gerekli yasalardan biridir.

Cemal Sabancıoğulları:

İntihara teşebbüsün suç sayıldığı ülkemizde bu utancı ortadan kaldıracak yasal düzenleme gereklidir. Psikolojik burhan yaşadığı için böyle bir girişimde bulunan bir kişiye manevi destek yerine tutuklamamız veya hakkında soruşturma açmamız insanlık dışıdır. Bu nedenle bununla ilgili yasal düzenleme en önemli konulardan biridir. Ülkemizde ekonomik açından bir çöküş yaşanmaktadır. Çoğu kişinin alım gücü düşmüştür. Bankaya borçlu olan kişiler yemeklerinden, sağlıklarından, sosyal yaşamlarından keserek taksit ödemektedir. Borçların Yapılandırılması ile ilgili yasa sadece mahkemelik olanları kapsamaktadır. Bu nedenle her kesimi kapsayacak Faiz Yasası çıkarılmalıdır. Bunların yanında kadın ve çocuk haklarını koruyacak etkin yasalar da yapılması ve hayata geçirilmesi gerekmektedir.

Ramadan Sanıvar:

Kısa bir süre önce hayata geçirilen Denetimli Serbestlik Yasası işlevsel değildir. Bu yasanın yeniden ele alınıp güncellemesi gereklidir. Fasıl 154 Ceza Yasası’nda tadilat yapılmalıdır. İcra ve İflas yasaları da ele alınmalı ve günümüz ekonomik şartlarına göre düzenlenmelidir. Ayrıca en elzem yasalardan biri olan ve 30 yıldır çıkarılmayan Faiz Yasası da en erken zamanda hayata geçirilmelidir.

Muhabbet Mevsimler:

Ülkemizde birçok yasanın yeniden ele alınması şarttır. Para cezalarının günümüz koşullarında yetersiz oluşu, gelişen teknolojiye rağmen halen daha bir Bilişim Yasa’mızın olmayışı, Faiz Yasası’nın bulunmayışı hem ekonomik hem de sosyal yaşamı olumsuz etkilemektedir. İnternet üzerinden işlenen birçok suç cezasız kalmaktadır. İnsanlar sınırsız faizler yüzünden ezilmektedir. Yasalarda geçerliliğini yitirmiş para birimleri bulunmaktadır. Tüm bunlara rağmen yasalar adam akıllı ele alınıp revize edilmemiş, gerekli yasalar yapılmamış durumdadır. Umarım seçimden sonra gelecek hükümet eksik ve güncellenmesi gereken yasaları ele alır.