Başbakan Ersin Tatar, Bakanlar Kurulu'nun ardından ekonomik tedbirlerle ilgili açıklama yaptı.

İŞTE TATAR'IN AÇIKLAMALARINDAN SATIR BAŞLARI:

Çok kritik günlerden geçiyoruz.

9 Mart günü ilk vakanın ortaya çıktığı andan bu yana hükümetimiz aldığı tedbirlerle bu süreci yürütmeye çalışıyor.

Aldığımız kararlarla, ekonomiyi durdurma noktasına geldik.

Zamanında aldığımız kararların ne kadar isabetli olduğu ortaya çıkıyor.

Alman turistlerin teması neticesinde şu anda bugün 34 yeni vakadan bahsediliyor.

Bu yeni vakalar Alman turist grubuyla temasta olanlara yapılan hızlı testlerle ortaya çıkan bir rakamdır

Umarım güvenilir testlerle bu rakam daha aşağıya düşer

Yaptığımız çalışmalar ve aldığımız tedbirler vakaların artmaması içindir.

Sayın Cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulu'na başkanlık ettikten sonra birçok tedbir almaya başladık.

2 gün evvel artık iş kontrol altına alınmıştır ve tüm kapılar kapanmıştır diyerek, kısmi sokağa çıkma yasağı uyguladık.

Şu anda gerekli hızlı kitlerle testler yapılmaya devam ediyor.

Kritik bir 14 gün meselesi var. 14 günün sonunda bu süreci kontrol altına almış olmayı istiyoruz.

Bizden çok daha gelişmiş ülkelerin gerekli tedbirleri zamanında almamış olması nedeniyle çok ciddi durumlarla karşı karşıyalar.

Bu saatten sonra umarım yapacağımız testlerle bu işi kontrol altında tutacağız.

Bizim için en önemli olan halkımızın sağlığıdır.

Tüm tedbirler halkımıza yöneliktir.

Tabi bunun bir de ekonomik boyutu vardır.

Ekonomide adeta frene basmış durumdayız.

Maaşa endeksli bir yapı içerisinde, ortak bir yaklaşım ve açıklayacağımız toplumsal dayanışma için birinci dayanışma ve ekonomik destek paketiyle ekonomik olarak gerekli tedbirleri almayı hedefliyoruz.

Birçok öğrencimizi yurtdışından ülkelerine getirdik ve uygun yerlere yerleştirerek karantina altında tutuyoruz.

Hiçbirinde bir virüs bulaşma durumu olmadığını umuyorum.

Ülkeye gelmek isteyen yeni vatandaşlarda var. Önümüzdeki süreçte bunu değerlendireceğiz.

Bu süreçte olağanüstü çaba sarfeden, tüm sağlık, polis çalışanlarımıza ve tüm çalışanlara teşekkür etmek istiyorum.

840 Alman turist ülkelerine gönderildi fakat çok zor bir süreç geçirdik, Salamis Hotel'in fedakar çalışanları zor bir süreç yaşadı.

İşin birde siyasi boyutu vardır. Seçim arifesindeydik KKTC'ye yakışan bir şekilde parti başkanlarıyla görüştük ve seçimin ertelenmesine karar verdik.

Cumhurbaşkanlığı seçimi 11 Ekim'e ertelenmiştir.

Şu anda açıklamak üzere olduğum bu tedbirleri sendikalarla, siyasi partilerle, ekonomik örgütlerle tüm kesimlerle görüşmeye be istişare etmeye çalıştık.

Bu tedbirler hem devletin ayakta durabilmesi, hem de toplumsal dayanışma olması için kamu vicdanı gözetilerek ele alınmıştır.

Beğenenler olacaktır, beğenmeyenler de olacaktır. Ama herkes elini taşın altına koyacaktır. 1960'lı yıllarda Kıbrıs Türk halkının yaşadığı sınavın bir benzeri yaşanıyor. Bu sınavdan da özveri ve dayanışma ruhuyla çıkacağımıza inanıyorum.

Kıbrıs Türk halkı, halk olma mücadelesinde bu sınavdan geçmek zorunda kalmıştır.

Her kesimin desteğiyle bunu aşacağımıza ve bu salgını atlatacağımıza inancım tamdır.

Hem Alman turistlere verdiğimiz hizmet hem de 175 Suriyeli mülteciyi kurtararak onları koruma altına almamız tüm dünyaya örnek bir harekettir.

Şu anda makamlarımız, mülteci sorunuyla da uğraşmaktadır.

Bu noktada hep birlikte hazırladığımız toplumsal dayanışma için ekonomik destek paketini sizlerle paylaşıyorum:

Tasarruf edilerek 30 milyon kaynak sağlanacaktır.

Hane halkına destek ve derneklere yapılan yardımlarla ilgili fonlar covid 19 mücadelesiyle kullanılacaktır.

3 ay süreyle, net 5 bin tl altındaki maaşlarda kesinti yapılmayacak. 5 bin üzeri maaşlarda net yüzde 25 kesinti yapılacaktır.

En yüksek maaş 8 bin 500 TL'yi geçmeyecektir.

Başbakan, bakanlar kurulu ve siyasi kamu görevlilerinin maaşlarından yüzde 56'ya varan bir kesinti yapılacaktır.

Aktif, elzem görev yapan personelden maaş kesintisi yapılmayacaktır.

Tasarruf tedbirleri kapsamında ek mesai giderleri 1 Nisan itibariyle yeniden düzenlenecek.

Kamu kurumları ve belediyelerin devlet katkılarından yüzde 25 kesinti yapılacak

Kiracıların kira bedelleri Haziran itibariyle 6 aylık taksitlere bölünecek.

Üreticilere kredi imkanı sağlanacak

Bankalardan temin edilen kaynaklarla 100 milyon TL kaynak sağlanmıştır.

Kobiler ve kapanan iş yerlerinin kredi ve kredi faizlerinde düzenleme yapılacaktır.

Kredi kartlarının asgari ödeme tutarı 3 ay süreyle yüzde 1 olarak uygulanacaktır.

Kredi kartlarının aylık faiz oranı yüzde 1'e düşürüldü ve gecikme faizi uygulanmayacaktır.

Bakanlar Kurulu kararıyla kapalı işletmelerin çeklerine takas işlemi uygulamayacaktır.

2020 yılı Mart Nisan ayı elektrik faturalarının gününde ödenmesi halinde yüzde 15 indirim yapılacaktır.

Faaliyetleri durdurulan işletmelerin çalışanlarına Nisan ve Mayıs ayları için bin 500 TL'lik ücret desteği yapılacak. Bu uygulamadan sigortalı KKTC ve TC vatandaşları yararlanacaktır.

En az 10 ve en fazla 20 çalışanı olan işletmelere kredi faiz desteği verilecektir.

Tüm sigaralarda paket başına 1 TL artış gelecek şekilde düzenleme yapılacaktır.

Bir ekonomik ve mali model ortaya çıkmıştır.

Maliyenin gelirlerinde ciddi bir azalma olmuştur.

Önümüzü görmemiz mümkün değildir

Aylık 550 milyon TL'lik gelir, aylık 200 Milyon TL'nin altında düşmüştür.

Fonlardaki birikimlerle bir mali tablo ortaya çıkmıştır.

İç kaynaklar ve mali borçlanmalarla bir sürdürülebilir durum yaratmaya çalışıyoruz.

Sosyal adalet, toplumsal birlik ve beraberlikle, çalışmayanlara, işsiz kalanlara ve işsiz kalmamaları için de iş verenlere destek olmaya çalışıyoruz.

Yarattığımız kaynak 1.5 Milyar TL gibi bir kaynaktır.

Gelirlerimiz de belli, harcamalarımız da belli.

Kurum, kuruluş ve sektörlerden farklı taleplerde var ama Biz imkanlarımız ölçüsünde bunu yerine getirebiliriz.

Bu salgının sona ermesi ya da KKTC'de en azından bu salgının kontrol altına alınmasıyla belki daha iyi bir noktaya gelebiliriz.

Kapalı bir ekonomide bu sürenin aşılmasıyla, uzmanların tavsiyeleri doğrultusunda yavaş yavaş işletmelerin açılması ve kendi kapalı ekonomimizde daha iyi bir noktaya gelmemizi hedefliyoruz

Maliyemizin aylık geliri yarı yarıyanın da altında üşmüştür.

Bizim çağrımız hem bankalarımıza hem de merkez bankamıza, herkesin elini taşın altına koyma noktasında.

Artık bu aşamada, kar etme noktasında herkes fedakarlık yapacaktır.

Artık kar etme olayı bitmiştir. En az zararla bu süreci atlatmalıyız.

TL faizlerin yüzde 12'lere çekilebileceği gündeme geldi. Tüm paydaşlardan aldığım bilgilere göre şu an faizlerinde düşmesiyle birlikte bankalarımızın fevkalede likit pozisyonlarını da dikkate alarak. dövizde de faizlerin yüzde 5'lere indirilmesi gündeme gelebilir.

Bu zor koşulları aştığımız zaman daha iyi ve sürdürülebilir bir ekonomik yapıya kavuşacağımıza inanıyorum

Tüm kesimler bu sürece katkı koymalıdır.

Sorumluluk bilinciyle bu süreci atlatmalıyız.

Kapatılan iş yerlerine ve vatandaşlara 100 milyon TL'lik fondan destek sağlayacağız.

Herkesin kendine göre özel bir durumu vardır. Herkesin durumu ayrı ayrı ele alınarak bir takım katkılar verilecektir.

Biz vicdanlı insanlar olarak, en iyi şekilde bu soruna çözüm bulmak için elimizden geleni yapıyoruz.

Bu ülkede 32 Milyar TL'lik mevduata karşılık 22 milyar TL'lik kredi kullanılıyor. Bankalarında bir gelir gider dengesi vardır.

Bu süreç kar etme süreci değildir.

Vatandaşların kredi taksitlerini ödeyebilmeleri için bankalar vatandaşların borçlarına yapılandırma yapmalıdır.

KKTC ve TC vatandaşları için işsizlik parası verme imkanımız vardır. Çoğu 3. ülke vatandaşları ülkelerine gitmiştir. Gitmeyenlerde artık işverenlerin inisiyatifindedir.

Biz ince hesaplamalarla bu düzenlemeyi yaptık. Bu planlamalardan çıkarsak hesabın içinden çıkamayız.

Bu sürecin uzama ihtimaline karşı birinci destek paketi açıklanmıştır.

Nisan ve Mayıs ayları için bu maaş destekleri açıklandı.

Para belli, imkanlarımız belli

Bunun dışına çıkamayız.

Herkes fedakarlığını yapacaktır.

Bizim görevimiz bu süreci en iyi şekilde yönetmek, sağlığımızı koruyabilmek.

Bu virüsü def etmek en büyük temennimizdir.

Türkiye Cumhuriyeti her zamanki gibi KKTC'nin yanındadır.

Biz elimizden geldiği kadar kendi imkanlarımızla tedbirler almaya çalışıyoruz.

Özel sektörde işsizliğin artmaması için gerekli destekleri sağlayacağız.

İşverenler ellerinden geldiği kadar personellerine sahip çıkacaktır.

Mart sonu itibariyle maaş kesintileri başlayacak. Bu kararı almak çok zordu ama bunu yapmak zorundayız. Biz halkımızdan ve tüm sivil toplum örgütlerinden bu süreçte anlayış bekliyorum.