Havadis'ten Eniz Orakcıoğlu'nun haberine göre, Patates üretimindin ve ihracatının her yıl azaldığı hem Ticaret Dairesi verilerince, hem de üreticilerce ortaya konuldu. Üretim ve ihracatın azalmasının birçok sebebi olduğu ise Patates Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yeşilada ve Doğancı (Elye) Üreticiler Birliği Başkanı Mehmet Bicen tarafından dile getirildi. Örneğin Ticaret Dairesinin 2017 ve 2018 ihracat verilerine bakıldığında patates ihracatının her yıl biraz daha düştüğünü görüyoruz. 2017’nin ilk çeyreğinde 251 bin 223 dolarlık patates ihracatı yapılırken, 2018’in ilk çeyreğinde yüzde 46’lık düşüşle 134 bin 938 dolar olarak belirlendi.

Her yıl patates ihracatı düşüyor

Ticaret Dairesinin 2017 ve 2018 ihracat verilerine bakıldığında patates ihracatının her yıl biraz daha düştüğünü görüyoruz. 2017’nin ilk çeyreğinde 251 bin 223 dolarlık patates ihracatı yapılırken, 2018’in ilk çeyreğinde yüzde 46’lık düşüşle 134 bin 938 dolarlık ihracat yapıldığı istatistiklere yansıdı. Yıllara bakıldığında 2015 yılında 4,7 milyon dolar olan ihracat, 2016 yılında yüzde 71 seviyesinde ciddi oranda azalarak 1,3 milyon dolar olarak verilerle ortaya konuldu. Düşüş 2017 ve 2018 yıllarında da devam etti. 2016 yılında 1,3 milyon dolara düşen patates ihracatı, 2017 yılında yüzde 69’luk gerilemeyle 424 bin dolara düştü. 2018’in henüz yayınlanan ilk üç ayı ihracatında ise olağan üstü bir gerileme yaşandı.

Genel ihracatla birlikte patateste de düşüş

Yıllara göre azalan patates ihracatına orantılı bir şekilde ihracatın genelinde de düşüşler yaşandı. 2015 yılında 118.1 Milyon dolarlık ihracatın, 4,7 milyon dolar’ını patates oluştururken,  2016 yılında 105.5 milyon dolarlık toplam ihracatın 1,3 milyon dolarını, 2017’de ise 105,6 milyon dolarlık ihracatın 424 bin dolarını patates oluşturdu.

Yeşilada: 3-4 yıldır ihracat düştü

Patates Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yeşilada, sadece Türkiye’ye ihraç ettikleri patatesi son yıllarda oraya da ihraç edemediklerini söyleyerek, 3-4 yıldır patates fiyatlarının Türkiye’de düşük seyretmesi ve talep olmaması sebebi ile imalatı da düşürdük. İç piyasaya yetecek şekilde üretim yaptıklarını vurgulayan Yeşilada, daha önceki yıllarda patatesin üreticinin elinde kaldığını ve perişan olduğunu kaydetti.

“10 bin ton beklerken 6 bin ton ürettik”

Yeşil Hat Tüzüğü üzerinden de Güneye patates satamadıklarını belirten Yeşilada, “Biz yılda 2 kez üretim yapıyoruz. Sonbahar ürününü satılamayınca, İlkbaharda üretim azaltıldı. Kışın zayıf geçmesi, yağışın çok olmaması ve kuraklık nedeni ile 10 bin ton üretim beklerken 6 bin ton patates üretildi. Kuraklığın ve yağış azlığının etki ettiği patates üretiminde diğer bir etken ise tohumluk patatesten gelen hastalık üretimin umulan altında gerçekleşmesine sebep oldu” dedi.

“Üreticiyi bezdiren sıkıntılar var”

Patates üreticisini üretimden bezdiren sıkıntılar olduğunun altını çizen Yeşilada, bütün dünya ülkelerinin üreticilerine vergisiz mazot desteği verdiğini, ama bizim ülkemizde bu uygulamanın olmadığını aktardı. Öte yandan Doğrudan Gelir Desteği ve mazot desteğini alamadıklarına dikkat çeken Yeşilada, girdi maliyetlerini de döviz artışından dolayı yükseldiğini aktardı.

Bicen; Sebep haşere limiti

Doğancı (Elye) Üreticiler Birliği Başkanı Mehmet Bicen, ihracatta düşüşün başlıca sebeplerinden birinin plansız üretim olduğunu vurgulayarak, “Bunun yanında patates pazarının olmaması da ihracattaki düşüşün bir diğer sebebidir.  Geçmiş yıllarda Türkiye’ye ihraç ettiğimiz patatesin önünü, haşerede sıfır limitasyon uygulaması kapatmış, Güney Kıbrıs’a sattığımız patatese de oradaki üreticiler ayaklanarak engel olmuştur. AB mevzuatında bile yüzde 3’e kadar haşere limitasyonu uygulanıyor. bu konuda da yetkililerden isteğimiz hiç değilse limitin yüzde 1 yapılmasıdır, eğer bu şekilde uygulanırsa ihracata sıkıntı yaşanmayacaktır. kaldı ki haşare patatesin tamamen organik bir ortamda yetişmesinden kaynaklanır ” şeklinde konuştu.

“Üretici zarara uğradı”

İhracat ve üretimdeki düşüşün diğer bir sebebi ise girdi maliyetlerin dövizin yükselmesi ile artması, teşvik ve desteklerin yetersiz oluşu ve zamanında ödenmemesi olduğunu vurgulayan Bicen, üreticinin ve tüccarın tüm bu sorunlardan dolayı büyük zarara uğradığını da sözlerine ekledi.