Havadis'ten Duygu Alan'ın haberine göre, Dünya Sağlık Örgütü raporlarında dünyada 36,7 milyon HİV pozitif hastası olduğunu belirtiliyor. DSÖ’nün araştırmalara göre, yaklaşık olarak yılda 2,1 milyon yeni vaka hasta var.

ABD ‘de yapılan bir çalışmada çıkan sonuca göre de 10 kişiden 4’ü HIV ile enfekte olduğunu bilmiyor.

KKTC’de HIV ile enfekte olan kayıtlı kişi sayısı ise 54. KKTC vatandaşı HIV ile enfekte olan 54 kişiden 2’si AIDS.

Ülkede kayıtlı olmayan kaç HIV pozitif hastası olduğu ise bilinmiyor ancak ülkede üniversite öğrenimi gören Türkiyeli ve yabancı öğrenci sayısı ile bu öğrencilerin ülkelerindeki HIV pozitif hasta sayısı oranları hesaplandığında KKTC’de eğitim gören üniversiteli öğrencilerin kaçının HIV pozitif hastası olduğu tahmini rakamlarla ortaya çıkıyor.

70 bin 560 yabancı öğrenci

2016-2017 öğretim yılında KKTC Üniversitelerinde; 7000 Nijeryalı, 1800 Zimbabweli, 1900 İranlı, 1800 Suriyeli, 1700 Ürdünlü, 1100 Libyalı, 1100 Iraklı, 950 Filistinli, 600 Mısırlı, 475 Kazakistanlı ve 52.135 Türkiyeli olmak üzere toplamda 70 bin 560 öğrenci eğitim ve öğretim görüyor.

En yüksek oran Zimbabwe’de

KKTC üniversitelerinde eğitim ve öğretim gören öğrencilerden ne ülkeye girişlerinde ne de üniversiteye kayıt aşamasında sağlık raporu talep edilmiyor.

UNAIDS istatistiklerine göre, Nijerya’da HIV / AIDS oranı yüzde 3.1, Zimbabwe’de yüzde 14.7, İran’da yüzde 0.1, Libya’da yüzde 0.13, Mısır’da yüzde 0.1, Kazakistan’da yüzde 0.2, Türkiye’de yüzde 0.04.

Suriye, Ürdün, Irak ve Filistin’de ise HIV / AIDS oranına ilişkin herhangi bir istatistiksel veri bulunmuyor.

Tahmini hasta sayısı 506

UNAIDS istatistiklerine göre, Nijerya, Zimbabwe, İran, Libya, Mısır, Kazakistan ve Türkiye’deki HIV / AIDS oranı ile bu ülkelerden ülkemizde üniversite eğitimi gören kişi sayısı oranı hesaplandığında KKTC’de tahmini hasta sayısı 506 olarak karşımıza çıkıyor.

KKTC vatandaşı 54 kişi

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Emre Y. Vudalı, KKTC’de toplam 54 kayıtlı hasta olduğunu, bu hastaların büyük çoğunluğunun erkek eşcinsel veya biseksüel ilişki yaşayan kişiler olduğunu belirtti.

Uzman Dr. Vudalı, ülkedeki kayıtlı ve takipli hasta sayısına bakıldığı zaman ve tahmini öğrenci sayısı karşılaştırıldığında tahmini HIV pozitif öğrenci sayısının KKTC’deki kayıtlı HIV sayısından 10 kat fazla olduğunu söyledi.

Vudalı: Dünyada 36,7 milyon HİV pozitif hastası var

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Emre Y. Vudalı, dünyada 36,7 milyon HİV pozitif hastası olduğunu ABD ‘de yapılan bir çalışmada çıkan sonuca göre de 10 kişiden 4’ünün HIV ile enfekte olduğunu bilmediğini, 6’sının HIV pozitif olduğunu bildiğini kaydetti.

Vudalı, “ABD gibi gelişmiş bir ülkede HIV ile enfekte olup bunu bilmeyen hasta sayısı çok, KKTC’de eğitim, önlem ve bilgilendirme olmamasını göz önünde tutarsak bu oranın çok daha fazla olmasını beklemek yanlış olmaz” dedi.

Uzman Dr. Emre Y. Vudalı, artık ülkemizde eğitime ağırlık verilmesi, insanların daha kolay test yapılabileceği merkezlerin açılması ve ülkemize yeni gelen nüfusu tarayarak bu kişileri bilgilendirmek gerektiğini ifade etti.

Vudalı, “Bilgilenen bu kişiler hastalığı daha az bulaştırması ile birlikte erken tedavi ile sağlıklı ve uzun bir hayata sahip olabilirler” diye konuştu.

“KKTC’de 54 kayıtlı hasta var”

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Emre Y. Vudalı, KKTC’de toplam 54 kayıtlı hasta olduğunu, bu hastaların büyük çoğunluğunun erkek eşcinsel veya biseksüel ilişki yaşayan kişiler olduğunu belirtti.

Ülkedeki kayıtlı ve takipli hasta sayısına bakıldığı zaman ve tahmini öğrenci sayısı karşılaştırıldığında tahmini HIV pozitif öğrenci sayısının KKTC’deki kayıtlı HIV sayısından 10 kat fazla olduğunu söyleyen Uzman Dr. Vudalı, “Geç olmadan ülke olarak önlemimizi almamız gerekmektedir” dedi.

“HIV hastalığı ölümcül bir hastalık listesinden çıkarıldı”

Uzman Dr. Emre Y. Vudalı,  gelişen tedavi seçenekleri ile artık HIV hastalığının ölümcül bir hastalık listesinden çıkarılıp, kronik (uzun dönemli) hastalıklar listesine girdiğini dile getirdi.

Günde tek tablet tedavi seçenekleri ile bu kişilerin sağlıklı bir hayat sürdürebildiklerini hatta çocuk sahibi bile olabildiklerini kaydeden Vudalı, HIV hastalığının artık bir tansiyon hastalığından veya şeker hastalığından farklı olmadığını söyledi.

AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) nedir?

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Emre Y. Vudalı, AIDS’in Türkçe’de ‘’Kazanılmış Bağışık Yetmezlik Sendromu’’ olarak adlandırılan HIV’in neden olduğu hastalıklar bütünü olduğunu belirterek şunları söyledi.

Vudalı, “Normalde sağlıklı bir kişide bağışıklık yani CD4 sayısı 600 ile 1200 olması beklenmektedir. Ancak AIDS evresine geçmiş bir HIV pozitif kişinin CD4 sayısı 200 ‘ün altına inmiştir. CD4 sayısı 200’ün altına düştüğünde, kişinin bağışıklık sistemi ciddi şekilde zayıflar ve fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler kolayca gelişebilir” dedi.

“Her HIV pozitif kişi AIDS değildir” diyen Vudalı, “AIDS tablosu HIV hastalığının son evresi diyebiliriz” diye konuştu.

HIV zannedildiği kadar bulaşıcı değildir”

Uzman Dr. Emre Y. Vudalı, HIV’in sosyal ilişkilerle, öpüşmekle, sarılmakla, aynı ortamda bulunmakla, aynı çatal – kaşığı, aynı havuzu, aynı tuvaleti kullanmakla, sivrisinek ısırmasıyla, gözle görünür miktarda kan içermedikçe tükürükle ve ter ile bulaşan bir hastalık olmadığını söyledi.

HIV nasıl bulaşır?

Vudalı, HIV’in cinsel yolla bulaştığını söyleyerek “HIV’in ana bulaşma nedenleri vajinal seks, kadınlarla veya erkeklerle yapılan anal seks ve oral seks” dedi.

Hastalığın ayrıca kan ürünlerinin nakli, ortak enjektör kullanımı, anneden bebeğe, dövme veya piercing ve kaza ile enjektör iğnesinin ele batması (HIV pozitif kişinin) ile bulaşabildiğini kaydeden Vudalı, “HIV’in en yaygın bulaşma şekli cinsel yoldur” diyerek “Bu bilgi ışığında, bulaştırma riskinin prezervatif kullanılarak büyük oranda azaltılabileceği akıldan çıkarılmamalıdır” uyarısında bulundu.

“KKTC’de en önemli bulaşma yollu erkekler arası korunmasız eşcinsel ilişkidir” diye konuşan Uzman Dr. Emre Y. Vudalı, bu gruptaki kişilerin partnerlerinin HIV durumunu bilmesinin çok önemli olduğunu söyleyerek “Mutlaka test yaptırın ve karşı tarafa sorun” dedi.

HIV testi yaptırmaktan korkmayın”

Uzman Dr. Emre Y. Vudalı, HIV’in vücuda girdikten sonra kişinin bağışıklık durumuna göre uzun yıllar (2 – 13 yıl) herhangi bir belirti göstermeden varlığını sürdürdüğünü belirterek kişilerin hemen hemen tüm devlet hastanelerinde test yaptırabileceklerini, ayrıca pek çok özel hastanede ve laboratuarda test yapıldığını kaydetti.

Vudalı, Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde isim vermeden test yaptırmanın mümkün olduğunu belirterek “Tek yapmanız gereken Enfeksiyon hastalıkları doktorunuza başvurmak” dedi.

“HIV hastası yabancılar ihraç edilmemeli tedavi edilmeli”

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Emre Y. Vudalı, hiçbir gelişmiş ülkede bu hastalığı taşıyan kişilerin ülke dışına ihraç edilmediğini belirterek KKTC’de de bu hastalığı taşıyan kişilerin yurt dışına ihraç edilmemesi gerektiğini, ülke içerisindeki bu kişilerin bilgilenmesi ve tedavi alması için fırsat oluşturulması gerektiğini savundu.

Vudalı, “Toplumumuz artık kapalı bir toplum değildir, ülkemize birçok turist, öğrenci ve işçi gelmektedir bu sebeple çağın hastalıkları hakkında bilinçli olmak ve önlem almak son derece önemlidir” dedi.

Uzman Dr. Emre Y. Vudalı, şunları söyledi: “Eğitim sistemine sağlıklı cinsel eğitim derslerin konulması (cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve korunma yöntemleri) yapacağımız en önemli ve ilk adımdır. Bunun dışında cinsel yolla bulaşan test merkezlerin açılması, gelen öğrencilerin taranması (bulaşmayı azaltmak için en önemli adım hasta olduğunu bilmektir), spot eğitim bilgilendirme içeriklerin artırılması ve ihraç kararların kaldırılmalıdır. İhraç kararı sayesinde insanlar test yaptırmak istemiyor veya sonuçlarını doktora bildirmek istemiyor.”

Rogers: Hastalara kısa sürede sonuç verilebiliyor

Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Genetik Laboratuarı Sorumlusu Dr. Jale Refik Rogers, Hepatit B, Hepatit C ve HIV virüsünün kandaki miktarını tespit edecek moleküler testlerin Genetik Laboratuarı’nda 2011 yılından beridir yapıldığını belirtti.

“Bu testler hem hastalığın teşhisinde hem de tedavisinde önem arz etmektedir” diyen Rogers, bu sonuçlara göre verilen tedavilerin hem hasta sağlığını korumak açısından hem de bulaşıcılığı minimuma indirdiği için halk sağlığını korumak açısından önemli olduğunu kaydetti.

Geçmişte yurt dışına gönderilmek zorunda kalınan bu testlerin artık Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi bünyesinde yapıldığını söyleyen Rogers, böylelikle örneklerin bozulması, sonuçların gecikmesi gibi sorunların ortadan kalktığını, hastalara kısa sürede sonuç verilebildiğini ve hastaların mağdur olmadığını anlattı.

“Kimlik bilgileri gizli tutuluyor”

Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Genetik Laboratuarı Sorumlusu Dr. Jale Refik Rogers, özellikle, HIV pozitif hastaların isimlerinin uluslararası kodlama metodu ile kodlanarak sisteme girildiğini, dolayısıyla kimlik bilgilerinin gizli tutulduğu ve deşifre edilmediğini de sözlerine ekledi.

İŞTE TABLO:

HIV / AIDS
Ülke KKTC ‘de öğrenci sayısı Ülkelerindeki % (*) Tahmini hasta sayısı
Nijerya 7000 %3.1 217
Zimbabwe 1800 %14.7 264
İran 1900 %0,1 2
Suriye 1800 ? ?
Ürdün 1700 ? ?
Libya 1100 %0,13 1
İrak 1100 ? ?
Filistin 950 ? ?
Mısır 600 %0,1 1
Kazakistan 475 %0,2 1
Türkiye 52,135 %0,04 20
Toplam 70,560 506

(*) UNAIDS