Havadis'ten Duygu Alan'ın haberine göre, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler, ülkeye çalışmak için gelen, hali hazırda çalışma yaşamı içerisinde olan bazı insanların ve ülkedeki bazı yabancı yatırımcıların KKTC’deki çalışma yaşamı ile ilgili yasalar hakkında yeterli bilgiye sahip olmalarını belirtti.

Çeler, bu kişilerin ilgili yasalar hakkında gereken bilgiye sahip olmalarını sağlamak amacı ile bir çalışma başlattıklarını ve bu konuda da İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Eğitim Bakanlığı ile istişare içerisinde olduklarını kaydetti.

Çeler, “Ülkeye çalışmak için gelen insanların bu ülkedeki İş Yasası’nın ne olduğu, Çalışma Yasası’nda neler olduğu, çalışırken herhangi bir sıkıntı yaşadıklarında nereye başvurmaları gerektiği ile ilgili bilgilenmeleri için çalışma başlattık. Bu bilgilendirme ülkeye girecekleri ilk andan itibaren yapılacak.

Örneğin hava ve deniz yolu ile ülkeye gelenlere, limanlarda ilgili broşürler verilecek, bu broşürler farklı dillerde olacak. Ayrıca bu broşürlerin uçaklarda ve gemilerde de dağıtılmasını için de Ulaştırma Bakanlığı’ndan ricamız olacak” diye konuştu.

“Kamu spotları ile de bilgilendirilecek”

Bakan Çeler, şuanda ülkede bulunan gerek kayıt dışı emekçilerin gerekse kayıt altında olup da haklarından bir haber olanların çalışma yaşamına ilişkin yasalar hakkında bilgilendirilebilmeleri için de

Billboardlar ve sosyal medya aracılığı ile yine farklı dillerde kamu spotları hazırlanacağını ifade etti.

Çeler, şunları söyledi: “Örneğin Türkiye’den gelen bazı insanlar KKTC’de de aynı dil konuşulduğu için bilgi eksikliğinden burayı Türkiye’nin bir beldesi olarak görüyorlar ve burada çalışırken kayıtlı olmaları gerektiğini bilmiyorlar, kayıt dışı çalışıyorlar. Maaşlar konusunda haklarını bilmeyen var. Mesela Türkiye’de firmalar çalışanını bir ay geriden ödüyor. Bizde böyle bir şey olamaz. KKTC’de 1 ay dolduktan sonra maaşların ilk 7 gün içinde ödenmesi gerekir. Yatırımcı nereden gelirse gelsin bu ülkenin sınırları içerisinde faaliyet gösteriyorsa KKTC İş Yasası’na uymak zorundadır. Bunu bilmeyen işverenler de işçiler de var. Buna birebir şahit oldum. İş sağlığı ve güvenliği konusunda işveren yeterli tedbirleri almıyorsa bunun da bize bildirilmesi lazımdır. Yatırımlarının yapılıp yapılmadığı ile ilgili de çalışanın bize başvurup bilgi alabilmesinin mümkün olduğunu bilmesi lazım.”

“Öğrenci Çalışma İzinlerine sınırlama getirildi”

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler, bakanlık tarafından yayınlanan genelge ile Öğrenci Çalışma İzinlerine de bir takım sınırlamalar getirildiğini belirtti.

Genelgeye göre, KKTC üniversitelerinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin inşaat sektöründe faaliyet gösteren işyerleri için öğrenci çalışma izni başvurularının kabul edilmeyeceği söyleyen Çeler, Öğrenci Çalışma İzni almak için Bakanlığa başvuruda bulunan yabancı uyruklu öğrenciler için ; öğrenim görmekte oldukları üniversiteden alacağı 1. Sınıfı bitirmiş ve 2. Sınıfa ya da daha üst sınıflara devam etmekte olduğunu gösteren bir belgenin ilgili birimlere sunulması koşulu getirildiği söyledi.

Çeler, ayrıca İçişleri Bakanlığı, Eğitim Bakanlığı ve Muhaceret Dairesi ile ciddi bir istişarelerinin olduğunu tüm okullarda ders yoklamalarının artık zorunlu tutulması ile ilgili bir taleplerinin olacağını söyledi.

“Öğrencinin daimi ikamet adresi bilinecek”

Bakan Zeki Çeler, yine öğrencilerin daimi adreslerinin artık netlik kazanması gerektiğini belirterek, “Öğrenciler ülkeye geldikten kısa bir süre sonra daimi ikametgahı bilinecek. İkamet adresinde değişiklik yaptığında da bunu ilgili kurumlara belirtme yükümlülüğü getirilecek. Ancak bu şekilde kontrol altına alıp denetimini de sağlayabiliriz” dedi.

“Yerli istihdam desteklenmeli”

Çeler, KKTC’de şuanda kayıtlı 104 bin özel sektör çalışanı olduğunu bu 104 bin kayıtlı özel sektör çalışanının 44 binden fazlasının KKTC yurttaşı olmadıklarını söyledi.

Yerli istihdamın desteklenmesi gerektiğinin altını çizen Çeler, “44 bin kişinin asgari ücret aldığını varsayarsak 2 bin TL’den hesapladığımızda günde neredeyse 3 milyon TL, her ay yaklaşık 88 milyon TL dışarıya gidiyor. Bu devlet bütçesi için, kendi ekonomimiz için, döner sermaye için ciddi bir kayıtır. O yüzden yerli istihdamın desteklenmesi gerekmektedir” dedi.

Zeki Çeler, “Kendi insanımızı, vatandaşlarımızı eğitirsek, teşvik edersek daha kaliteli bir yaşam sağlayabilecekleri bir ortam yaratırsak, özel sektörde güvence altında çalışabilmelerini sağlar, sendikalaşmanın da önünü açarsak özel sektörde çalışmaktan artık korkmayacaklar. Para da içerde kalacağından hem işveren daha çok kazanacak hem de özel sektörde artık yerli istihdamın arttırılması konusu daha gün ışığına kavuşturulmuş olacak” diye konuştu.

“Cezai müeyyidelerinde ciddi değişiklik yapmak gerek”

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Zeki Çeler, artan cezaların başka yönlerde olumsuzluklar teşkil ettiğini, daha farklı sorunlar ve sıkıntılar yarattığını duyduklarını ancak cezai müeyyidelerinde ciddi bir değişiklik yapmak gerektiğini belirtti.

Bununla ilgili de taleplerde bulunacaklarını söyleyen Bakan Çeler, ülkedeki yapının düzelmesi açısından oto kontrolün de önemli rolü olduğunu ifade etti.

Çeler, “Bu hususta herkesin, herkesimin ciddi bir seferberlik başlatması lazımdır” dedi.