Geçtiğimiz günlerde Kıbrıs Postası'ndan Ertuğrul Senova'ya konuşan ekonomi odaklı dernek ve sivil toplum örgütleri, koalisyon krizine ilişkin, "Seçim hükümeti değil, istikrarlı bir icraat hükümeti” istediklerini belirtirken, başkanlık sisteminin de gündeme gelmesi konusunda çağrıda bulunmuştu. Konuyla ilgili sandıktan çıkan altı partinin genel sekreterlerinden görüş alan Kıbrıs Postası, koalisyon kurma konusunda görüş ayrılığı yaşayan siyasi partilerin, başkanlık sistemi konusunda da ayni kaderi yaşayacağını gözlemledi.
UBP Genel Sekreteri Dursun Oğuz:
“Geçmişte de gündeme gelen bu sistemle ilgili ubp olumlu görüş belirtmişti. Meclis mutabakatı ile olur”
Ulusal Birlik Partisi Genel Sekreteri Dursun Oğuz, başkanlık sisteminin daha önce de gündeme geldiğini ve UBP’nin konuya ilişkin görüşünün değişmediğini ifade etti. Parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçişin bir sistem değişikliği olduğunun altını çizen Oğuz, bunun ancak Meclis içinde oluşacak mutabakatla gerçekleşebileceğini vurguladı. Sistemin ülkeye uyumunun tartışılması gerektiğini de kaydeden Oğuz, Meclis’te oluşan şu anki aritmetiği örnek olarak sundu. Oğuz, “Geçmişte de gündeme gelen bu sistemle ilgili UBP olumlu görüş belirtmişti” şeklinde konuştu.
TDP Genel Sekreteri Tolga Atakan:
“Toplumsal konsensüsün oluşmadığına dair düşüncelerimiz var. Kesinlikle masaya getirilmeli…”
Halkın Partisi Genel Sekreteri Tolga Atakan, başkanlık sisteminin kesinlikle masaya yatırılması gereken bir konu olduğunu ifade etti. Ülke için getirileri ve götürülerinin tam olarak tartışılması gerektiğini kaydeden Atakan, “Başkanlık sistemiyle ilgili toplumsal konsensüsün oluşmadığına dair düşüncelerimiz var” şeklinde konuştu.
CTP Genel Sekreteri Erdoğan Sorakın:
“Parlamenter sistem ülkemiz için daha uygun. Parti meclisimiz de böyle düşünüyor…”
Cumhuriyetçi Türk Partisi Genel Sekreteri Erdoğan Sorakın, başkanlık sistemi konusunda parti içerisinde daha önce tartışıldığını fakat yeni bir değerlendirmede bulunmadıklarını ifade etti. Başkanlık sisteminin şu sıralar ülke gündeminde olduğunu belirten Sorakın, önümüzdeki süreçte, gerek duyulması halinde konunun Parti Meclisi’ne (PM) yeniden taşınacağını ifade etti. Geçmiş dönemlerde PM içerisinde başkanlık sistemine ilişkin yapılan değerlendirmeyle ilgili konuşan Sorakın, “Benim parti kararı olarak tek söyleyebileceğim, geçmiş zamanlarda Parti Meclisimiz (PM) içerisinde yapılan değerlendirmede, parlamenter sistemin, başkanlık sistemine nazaran ülkemiz için daha uygun olduğu kararıdır. Dediğim gibi, önümüzdeki günlerde gerekirse PM konuyu değerlendirmeye alacaktır” açıklamasında bulundu.
TDP Genel Sekreteri Asım İdris:
“İnsanları değiştirmeden, sistemi değiştirmek kolay değil. Biz parlamenter sistemi tam olarak uyguluyor muyuz ki?”
Toplumcu Demokrasi Partisi Genel Sekreteri Asım İdris, TDP olarak uzun zamandır başkanlık sistemiyle ilgili bir tartışma gerçekleştirmediklerini ifade ederek, “Ama bilimsel olarak incelenip, tartışılabilir” dedi. İlk olarak ülke koşullarının başkanlık sistemine uyumunun sorgulanması gerektiğine dikkat çeken İdris, “İnsanları değiştirmeden, sistemi değiştirmek kolay değil” açıklamasında bulundu. Başkanlık sistemiyle ilgili kişisel kaygıları olduğunu belirten İdris, “Biz parlamenter sistemi tam olarak uyguluyor muyuz da yeni sisteme geçmeyi düşünüyoruz?” sorusunu sordu. ABD’de başkanlık sisteminin uzun yıllardır uygulanmasının sebebine değinen TDP Genel Sekreteri İdris, “Oradaki siyasi partilerin görüşlerinin çok yakın. Bizim ülkedeki siyasi partilerin görüşleri birbirinden çok uzak. Bu nedenle bizim toplumumuz için başkanlık sisteminin kötü sonuçlar doğurabileceğini düşünüyorum” değerlendirmesinde bulundu.
DP Genel Sekreteri Afet Özcafer:
“Başkanlık sistemi, Kurucu Lider Rauf Raif Denktaş’ın döneminde de gündemdeydi. Hakkında düşünmeli, fikir üretmeliyiz”
Demokrat Parti Genel Sekreteri Afet Özcafer, partisinin başkanlık sistemiyle ilgili açıklamalarının ortada olduğunu belirterek, istikrarsız bir hükümetin ekonomik yönden doğurabileceği etkilerin şuan hissedilebildiğini ifade etti. Özcafer, “Ekonomik protokol imzalanmadan yapılacak bir erken seçimin, ülkeye zarar vereceğini bir tek DP söylemiştir fakat şu durumda, biz söylemiştik, bakın ne duruma geldik diyebilecek bir durumda değiliz” dedi. Koalisyon krizine de değinen Özcafer, “Şuan halen siyasi partiler hükümet kurma sıkıntısı yaşıyor” açıklamasında bulundu. Kurucu lider Rauf Raif Denktaş’ın da döneminde başkanlık sisteminin gündeme geldiğini belirten Özcafer, “Bu konu Genel Başkanımız Serdar Denktaş tarafından da birçok kez konuşulmuştur. Mevcut parlamenter sistem evet güzel ama bazıları açığını bulmaya çalışıyor. İhtiyaç duyuldu diye hemen peşine düşecek değiliz ama üzerine düşünmeli, fikir koymalıyız. Ben hukukun üstünlüğüne inanan biri olarak, bu sistemin tartışılabileceğini söylüyorum” şeklinde konuştu.
DP Genel Sekreteri Bertan Zaroğlu:
“Parlamenter sistemin açıkları olduğu ortada… Biz YDP olarak bu sisteme sıcak bakıyoruz”
Yeniden Doğuş Partisi Genel Sekreteri Bertan Zaroğlu, ülkede 43 yıldır uygulamada olan parlamenter sistemin açıkları olduğunu kaydetti. Gelinen noktada başkanlık sisteminin, Türk gelenek ve göreneklerine göre uygun bir sistem olduğunu belirten Zaroğlu, “Parti olarak da üzerinde konuştuğumuz ve tartıştığımız Başkanlık sistemiyle ilgili gerekli zeminin oluşturulması sonrası Anayasal değişikliğe gidilmesi gerekecek” diyerek, Anayasal değişiklik kararının alınması durumunda, ortaya koyacakları önerilere de değindi.
Zaroğlu, “Devletimizin isim değişikliği için de öneride bulunacağız. Bilindiği üzere, Birleşmiş Milletler 2004 sürecinde ve ayni zamanda İslam Teşkilatı Zirvesi sırasında bizler Kıbrıs Türk Devleti olarak temsil edilmiştik. Devletimizin isminin Kıbrıs Türk Devleti olması için önerimizi, gerektiği zaman sunacağız” dedi. Başkanlık sisteminin Güney’de ve diğer birçok dünya ülkesinde, verimli bir şekilde işlediğini belirten Zaroğlu, “Biz YDP olarak bu sisteme sıcak bakıyoruz” açıklamasında bulundu.
