Özlem Çimendal

Türkiye ile KKTC arasındaki  karşılıklı anlaşma tahtında “Suçluların Geri Verilmesi, Mahkeme İlâmlarının Karşılıklı Tenfizi ve Adli Yardımlaşma Yasası” kapsamında KKTC’de suç işeyerek hapis cezası alan TC uyruklu bir kişinin Türkiye’ye iadesi halinde cezasının yarısından bile azını çekerek tahliye olmasını ve aynı suçtan hüküm giymiş KKTC vatandaşı ile arasında ayrımcılığa ve haksızlığa neden olmasını Yeni Bakış’a değerlendiren Avukat Barış Mamalı, durumu “adaletsizlik” olarak nitelendirdi.

“Türkiye ceza sistemi KKTC’ye göre çok indirim veriyor”

Türkiye ceza sistemi KKTC ceza sistemine göre suçlulara verilen cezalarda ciddi indirime gidiyor. KKTC’de işlenen aynı suçtan hüküm giyen KKTC vatandaşı ile Türkiye’ye iadesi gerçekleşen TC vatandaşı arasındaki çekilecek ceza uçurumuna dikkat çeken Mamalı, “KKTC Cezaevi’nde 9 yıl fiilen hapis yatmak zorunda olan bir suçlunun, Türkiye’ye iade edildikten sonra bu infaz süresi 4 yıla kadar düşüyor” şeklinde konuştu.

“İndirim, aynı suçtan hüküm giymiş KKTC vatandaşı için geçerli olmuyor”

Mamalı, KKTC’de suç işleyen bir kişinin hapiste geçireceği sürede yapılan indirimlerin Türkiye’de yapılan indirimlere göre çok az olduğunu dile getirdi. KKTC ile Türkiye ceza sisteminde aynı suçtan hüküm giyen bir kişinin TC’de cezasında indirime gidilirken, aynı şey aynı suçtan hüküm giyen KKTC vatandaşı için geçerli olmuyor. KKTC’de suç işleyerek, mahkum olan kişiler, cezalarında indirime gidilmesi için Türkiye’ye iadeleri için başvuruyor.

“Hem TC hem KKTC vatandaşlığı olanlar yararlanamıyor”

TC ve KKTC vatandaşları arasındaki cezai adaletsizliğin altını çizen Mamalı, bir diğer adaletsizliğin de yine hem TC hem de KKTC vatandaşlığına sahip olan mahkumlarda yaşandığına dikkat çekti. Mamalı, “KKTC’de suç işleyen bir Türkiye vatandaşının aynı zamanda KKTC vatandaşı olması durumunda Türkiye’ye sevki gerçekleşmiyor. Bu da aynı suçu işlemiş hükümlüler arasında ve kamuoyu vicdanında yara açıyor” ifadelerini kullandı.

“1988’de bu yana birçok TC vatandaşı yasadan faydalandı”

Türkiye ile KKTC arasında yapılan karşılıklı anlaşma tahtında Suçluların Geri Verilmesi, Mahkeme İlâmlarının Karşılıklı Tenfizi ve Adli Yardımlaşma Yasası’nın 1988’de kabul edildiğine işaret eden Mamalı, birçok TC vatandaşının bu yasadan yararlanarak Türkiye’ye iadesinin geçekleştiğini söyledi.

“İadesi yapılanlar ağırlıklı olarak “uyuşturucu madde”, “şiddete dayalı suçlar”, “soygun ve hırsızlıktan” hüküm giyenler”

İadesi gerçekleşen mahkumların ağırlıklı olarak “uyuşturucu madde”, “şiddete dayalı suçlar”, “soygun ve hırsızlıktan” hüküm giydiklerini anlatan Mamalı, “Bu yasaya göre hürriyeti bağlayıcı ceza (hapis cezası) alan TC vatandaşı suçlular, düzenleyecekleri yazılı bir dilekçe ve buna ekleyecekleri bazı belgeler ile birlikte İçişleri Bakanlığı’na müracaat ederek Türkiye’ye iade edilmelerini talep etme hakkına sahiptirler” dedi.

“Bakanlar Kurulu yetkili”

Mamalı, “Ancak bu iade kararını Bakanlar Kurulu vermektedir. Bakanlar Kurulu kararı ile suçlunun KKTC’den Türkiye’ye iade edilmesi mümkün olmakla birlikte TC vatandaşlığı yanında KKTC vatandaşlığı da olan mahkumlar bu iade hakkına sahip değiller” diye konuştu.  

“Kamu vicdanı ve suçların caydırıcılığı adına ciddi bir eşitsizlik yaratıyor”

Ortada kamu vicdanı ve suçların caydırıcılığı adına ciddi bir eşitsizlik ve adaletsizlik olduğuna değinen Mamalı, KKTC’de aynı zamanda, aynı suçtan yargılanan biri KKTC, diğeri Türkiye vatandaşı biri arasında ceza farklılığının işlenen suçun cezasına göre 2 yıl gibi ciddi indirimlere gidilebildiğini ifade etti.

“TC ve KKTC suçlular arasında adaletsizlik var”

Mamalı, iade sisteminin yasal bir hakka dayanmasına rağmen zaman içerisinde iade işlemlerinin yapılmasıyla ortaya ciddi bir eşitsizlik ve ayrımcılığa dayalı adaletsizliğin çıktığını ifade ederek, Türkiye’deki ceza infaz sisteminin, KKTC’ye göre ciddi oranda cezada indirimi öngördüğünü vurguladı.

“Türkiye’de cezanın yarısından bile azını çekme fırsatı doğuyor”

 “KKTC’de suç işleyen bir kişinin hapiste geçireceği sürede yapılan indirim çok azdır. Ancak Türkiye’de bir suçlu mahkemenin kestiği cezanın bazen yarısını hatta bazen daha da az bir süreyi cezaevinde geçirdikten sonra hapislik uygulaması son bulmakta ve salıverilmektedir” diyen Mamalı, hal böyle olunca da cezasının Türkiye’de infaz edilmesinin mahkum olmuş bir kişi için avantaj yarattığını söyledi.

“Bazen 5 yıl gibi bir indirim geçekleşebiliyor”

Mamalı, “Örneğin işlediği ağır suç nedeniyle KKTC Merkezi Cezaevi’nde 9 yıl hapis yatmak zorunda olan birinin Türkiye’ye iade edildikten sonra bu infaz süresi 4 yıla düşebilmektedir. Türkiye vatandaşı mahkumlar, kendi ülkelerine iade edilmek istemektedirler” ifadelerini kullandı.  

“Cezaların sorgulanmasına da neden oluyor”

Ortaya çıkan adaletsizliğin KKTC mahkemelerinin verdiği cezanın da sorgulanmasına neden olduğuna işaret eden Mamalı, uygulamanın adil olmadığını kaydetti.