Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek) Müdürü Ahmet Dargın, 180 bin civarı aboneleri olduğunu, bu abonelerin yaklaşık 80 bin civarının 300 kilovat saatin altında tüketim yaptığını kaydederek, “Abonelerin 3’te birinden fazlasına yüzde 15’lik indirim sağlanmış olacak” dedi.

Kıb-Tek’in 1 Nisan’dan itibaren başlatacağı üç zamanlı “kontrol sizde” tarifesiyle ilgili basın toplantısı düzenlendi.

Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nda bugün düzenlenen basın toplantısında Kıb-Tek Müdürü Ahmet Dargın, Kıb-Tek Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Saygılı, Kıb-Tek yönetim kurulu üyeleri hazır bulunurken, toplantıya Bakan Nami ve bakanlık bürokratları da katıldı.

Basın toplantısına geçilmeden önce Mehmet Ekin Vaiz ve ekibinin hazırladığı “Çoklu Tarife Sistemi” ile ilgili kamu spotu gösterildi. Bakan Nami, kamu spotunun halk tarafından beğenildiğini belirterek, Vaiz’e teşekkür etti.

DARGIN

Kıb-Tek Müdürü Ahmet Dargın, tarifeyle ilgili sunum yaptı. Nami ve Dargın soruları da yanıtladı.

NAMİ

Bir soru üzerine Nami, elektrikteki talebi hem kurumun hem de tüketicinin kazançlı çıkacağı noktaya doğru yönlendirmeye çalıştıklarını belirterek, “Reaktif olmaktan çıktık. Proaktif şekilde talebi idare etme, enerjiyi dikkatli kullananların cebine rahatlama sağlama, kurumun maliyetini aşağıya çekme, bunu da daha sonra tedrici şekilde tüketiciye ucuz elektrik olarak yansıtma hedefindeyiz” dedi.

Jeneratör alımı konusundaki soruya yönelik Bakan Nami, şunu kaydetti:

“Alımda bir gecikme yaşanmadı. Geride bıraktığımız 1 yılı en doğru yatırımı nasıl yaparız, zamanlaması ne olur, bunu çalışmakla geçirdik. Jeneratörleri zorlayan saatler var. Eğer halk da gereken ilgiyi gösterirse, tüketimi zirve saatlerden daha rahat saatlere kaydırırsa santrallerde belirli bir rahatlama olacak. Toplam enerji üretiminde, toplam rakamda sıkıntı yok. Bizi bekleyen en büyük risk santrallerden biri arıza yaparsa oluşacak olan açıktır. Kıb-Tek’in Rum tarafı ile yaptığı bir mutabakat var. Bu Sayın Cumhurbaşkanımızın da inisiyatifi ile bu hayata geçirildi. Bu bize bir süre emniyet sübabı oluşturacak. Nasıl ki biz de onlar için bir emniyet sübabı oluşturuyorsak…”

DARGIN

Kıb-Tek Müdürü Ahmet Dargın, “konutların ne kadarının 300 kilovatın altında enerji harcadığına” dair soruyu yanıtlayarak, son elde ettikleri verilere göre, 180 bin civarı aboneleri olduğunu, bu abonelerin yaklaşık 80 bin civarının 300 kilovat saatin altında tüketim yaptığını kaydetti.

Dargın, “Abonelerin 3’te birinden fazlasına yüzde 15’lik indirim sağlanmış olacak” dedi.

En düşük tarifenin uygulanacağı saatlerle ilgili eleştiriler olduğunun belirtilmesi ve bu konuda değerlendirme talep edilmesi üzerine Dargın, “Her ülke, kendi tüketim bantlarını değerlendirir. Biz de öyle yaptık. Zaman dilimlerimiz Güney ile çok yakın. Bize uyan saat dilimleri bunlar. İleride değişmeyecek diye bir şey yok. Bu tüketimin kayacağı duruma göre tekrar şekillendirilecek” şeklinde konuştu.

Ortalama maliyetlerinin 97.63 kuruş olduğunu söyleyen Dargın, “Biz bu ortalamayı zaman dilimlerine yayarak elde etmeye çalıştık. Tüketimler ne olacak? Abonelerin nasıl bir tüketim bandı içinde olacağını yaşayarak göreceğiz. Eğer kurum bu tüketim bantlarından bir kar elde ederse, bunu bir sonraki dönemde indirim olarak yansıtacağız. Tam tersi bir zarar söz konusuysa ilave almayı yerine getireceğiz. Ortalamayı yakalamamız gerek Yasa bize bunu emrediyor. Ne kar ne zarar edin diyor” şeklinde konuştu.

TARİFE TANITILDI

Dargın’ın verdiği bilgiye göre, kontrol sizde tarifesiyle aboneler elektriği hafta içi 0.6508 TL, 0.9873 TL ve 1.2908 TL olmak üzere üç farklı tarifeden kullanabilecek. Hafta sonu ise kws ücretleri daha da düşecek.

Buna göre yeni dönemde aboneler elektriği hafta sonu 0.6308 TL, 0.9873 TL ve 1.2708 TL olmak üzere üç farklı tarifeden kullanabilecek.

Bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, kurutma makinesi, su motoru ve su ısıtma gibi işlerini geceye kaydıran abonelerin faturası düşecek. Kıb-Tek ayrıca 30 günlük periyotta kullanımı 300 kilowatt saatin altında kalan ev abonelerine ek yüzde 15 indirim sağlayacak.

Aboneler, elektrik kullandıkları saatleri ayarlayarak, elektriği daha ucuza alabilecek ve bu yolla ev ekonomisine katkı sağlayabilecek.

Elektrik mevzuatında yapılan son düzenlemeye göre, konut tarifesindeki kullanıcılar, hafta içi saat 22.00’den sonra elektrik kullanımlarında Kilowatt saat başına 65 kuruşa elektrik kullanılabilecek. Hafta sonu yoğun olmayan saatlerde ise rakam 63 kuruşa düşecek.

Elektrik tarifesine göre aboneler gün içinde farklı elektrik fiyatlarından yararlanabilecek.

Uygulamada yaz ve kış olmak üzere iki zaman dilimi olacak. Kış tarifesine göre, 16 Ekim - 15 Mayıs tarihleri arasında, hafta içi sabah saat 07.00’den akşam üzeri 17.00’ye kadar, elektrik tüketimlerinde Kilowattsaat (kWh) başına 0.9873 TL ödenirken, “puant” adı verilen zaman dilimlerinde ise, elektriğin fiyatı artacak.

Tüketimin en çok olduğu zaman dilimi olan, akşamüzeri saat 17.00’den gece 22.00’ye kadar, elektriğin fiyatı 1.2908 TL’ye çıkacak.

Puant dışı olan gece 22.00 ile sabah 07.00, saatleri arasında ise aboneler 65 kuruşa elektrik kullanabilecek.

Tek zamanlı tarifeden elektrik almaya devam edecek konut tarifesindeki aboneler ise, gün boyu 0.9873TL sabit ücretle elektrik kullanabilecek.

NORMAL TARİFEYE GÖRE YÜZDE 35’E VARAN TASARRUF İMKÂNI

Hafta içi belirlenen saat ve ücretler şöyle:

“07.00-17.00 arasında kWh başına 0.9873 TL

17.00-22.00 aralığı fiyat 1.2908 TL

22.00’den sabah 07.00’ye kadar ise kws ücreti 0.6508 TL

Hafta sonu için belirlenen saat ve ücretler şöyle:

“17.00-22.00 aralığı fiyat 1.2708 TL

24.00’den sabah 07.00’ye kadar ise 0.6308 TL’ye

22.00-24.00 ve 07.00-17.00 saat aralıklarında ise elektrik kWh başına0,9873 TL”

FATURADAN YÜZDE 15 İNDİRİM FIRSATI

Kıb-Tek,30 günlük periyotta kullanımı 300 Kilowatt saatin altında olan ev aboneliklerinde ister tek zamanlı tarife, isterse 3 zamanlı kontrol sizde tarifesi abonesi olsun fark etmeksizin faturadaki tüketim bedelinden yüzde15 indirim yapılacak. Kullanıcının hangi saat diliminde ve hangi fiyattan elektrik kullandığına bakılmaksızın kullanılan toplam elektrik 300 kilowatt saatin altında olduğunda kullanıcılar doğrudan yüzde 15 indirimi faturalarında görecek.

TÜKETİM ARTTIKÇA ARTAN FİYATLARA SON

Kıb-Tek 3 zamanlı kontrol sizde tarifesiyle dilimleri de ortadan kaldıracak. Böylece bundan böyle tüketim arttıkça Kilowatt saat ücretleri değişmeyecek. Bunun yanında sosyal yardım maaşı alıp bunu belgeleyen tüketicilerin yararlandığı Sosyal Yardım Tarifesi de tüketicilerin indirimli olarak kullandıkları 250 Kilowatt saat sınırlaması da ortadan kalkacak.

Tüketiciler, kullanım miktarından bağımsız olarak indirimden yararlanabilecek.

YENİ SİSTEM 1 NİSAN TARİHİNDE BAŞLIYOR

1 Nisan tarihinde, konut tarifesinde olan tüm tüketiciler otomatik olarak 3 Zamanlı Kontrol Sizde Tarifesi’ne aktarılacak. Diğer tarifelerde olan tüketiciler (Endüstri, Ticari, su motorları) ilk etapta, Tek Zamanlı Tarifede bırakılacak. Ticari ve endüstri tarifesinde olanlar, istemeleri halinde, 3 zamanlı kontrol sizde tarifesine geçebilecek. Bu işletmelerin, 3 zamanlı kontrol sizde tarifesi için bir ön hazırlık ihtiyacı olduğundan, böyle bir uygulama düşünüldü.

Çalışma saatlerini düzenleyebilen veya hali hazırda gece çalışan (Fırın, bar gibi) işletmeler 3 zamanlı tarife ile tasarruf sağlayabilecek.

Yeni tarifeye otomatik geçişi yapılan tüketiciler, diledikleri zaman bölge amirliklerinden form doldurarak Tek Zamanlı Tarifeye faturalama sonrası geçiş yapabilecek. Ancak 1 kez değişiklik yapan tüketiciler 1 yıl boyunca herhangi bir tarife değişikliği yapamayacak.

Solar sistem kurulu olan tüketiciler, hali hazırda mahsuplaşma yaptıkları için, 3 zamanlı tarifeye geçiş yapamayacakları gibi, 300 kWh tüketimin altına yapılacak indirimden de faydalanamayacak.

FİYAT ARTIŞ ORANLARI

Eski tarifelere göre konutlarda, tek zamanlı tarife baz alındığında ortalama 300 kWh’den az kullanan tüketiciler için yüzde 4 fiyat artışı söz konusu olacak. Bu tüketici 3 zamanlı kontrol sizde tarifesi ile faturasını eskisinin de altına indirme şansına sahip. Eski tarifelere göre konutlarda, tek zamanlı tarife baz alındığında ortalama 300 kWh’den fazla kullanan tüketiciler için yüzde 9-18 fiyat artışı söz konusu. Bu tüketiciler 3 zamanlı kontrol sizde tarifesi ile faturasını aşağıya çekebilecek ve zamdan minimum etkilenecek.

Kontrol Sizde Tarifesini çok dikkatli kullananlar elektrikli cihaz bazında yüzde 35’e kadar tasarruf sağlayabilecek. Sadece çamaşır, bulaşık ve kurutma makinesi ile su ısıtıcısını akşam yoğun olmayan saatlerde kullananlar zamdan nerdeyse etkilenmeyecek. Bunların dışında yoğun saat kullanımlarını azaltanlar ve bu kullanımları normal saat ve yoğun olmayan saatlere kaydıranların faturası çok daha fazla düşecek.

Eski tarifelere göre ticari tarife kullanıcılarına, tek zamanlı tarife baz alındığında yüzde 21,8, Endüstri tarifesi kullanıcılarına ise yüzde 13,5 fiyat artışı yapıldı.

Bu düzenleme ile Ticari tarife ve Konut tarifesi fiyatları eşitlenmiş, endüstri tarifesi ise her iki tarifeden yüzde 7 daha düşük bırakıldı.

Endüstri Tarifesi kullanıcıları, Oteller, Su Motorları, Okullar 10 Kuruş teşvik almaya devam etmekte ve böylelikle bu kullanıcılar, Konut tarifesi kullanıcılardan fiilen yüzde 10 fazladan indirimli elektrik kullanmaya devam edecek.

Verilen bilgiye göre, Türkiye’de Ticari tarife, Konut tarifesinden yüzde 32,5, Endüstri tarifesi ise yüzde 15 daha pahalı. Güney Kıbrıs’ta ise Ticari ve Endüstri tarifeleri, Konut tarifesinden yüzde 2 daha pahalı.

Çoklu tarife sistemi tüm dünyada kullanılmakta. Bu tarifenin kullanımı zorunlu değil. Bu bir seçenek ve doğru kullanılması halinde, fatura tutarlarında ciddi bir tasarruf sağlamak söz konusu.

Türkiye’de yoğun saatlerdeki konut elektrik fiyatları, normal saatlerdekinin yüzde 45 fazla. Bu bizde yüzde 30 seviyesinde tutuldu. Yoğun olmayan saatlerdeki ücretler ise normal saatlere göre yüzde 35 daha uygun. Bizde de bu oran yüzde 35’olarak belirlendi.

HANGİ CİHAZ ÇOK TÜKETİYOR?

Açıklamaya göre elektrikli eşyalarda enerji tüketimine göre G'den A'ya sınıflandırma yapılmakta, bunlara yeni teknolojilerle "A+, A++, A+++" gibi daha verimli cihazlar da eklendi. A ile G sınıfı arasında 2 kattan fazla enerji tasarrufun söz konusu. Fiyatı yüksek olsa da, A sınıfı veya daha verimli  cihazlar tercih edilmeli. Bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, kurutma makinesi, su ısıtıcıları, motorlar, elektrikli fırın ve ocaklar ve hatta klimalar evlerimizde enerji tüketiminde başı çekmekte. Bu ürünlerin enerji verimli olanlarının tercih edilmesi ve mümkün olanlarının sadece puant dışı zamanlarda çalıştırılmaları, elektrik faturalarında hatırı sayılır bir düşüşe neden olacak. Ayrıca akkor ve halojen ampullerin de enerji tüketiminde hatırı sayılır yeri vardır bu ürünlerinde led lambalarla değiştirilmesi aydınlatma için harcanan enerjide yüzde 80’e varan oranlarda verimlilik sağlayacak.

3’LÜ TARİFE SİSTEMİNİN ÜLKE EKONOMİSİNE KATKILARI

3 Zamanlı Kontrol Sizde tarifesi, sistemi her tüketicide olan Akıllı Sayaçlar sayesinde uygulanabilmekte. 2014-2015 yıllarında, ülkede tüm tüketicilerin eski mekanik sayaçları, yeni elektronik akıllı sayaçlarla değiştirilmişti.

Açıklamaya göre, KIB-TEK bu projesini kendi özkaynağı ile gerçekleştirdi. Dünya’da tüm sayaçlarını akıllı sayaçlar ile değiştiren tek ülke KKTC. KIB-TEK bu sayede hem kaçaklarını minimize etti hem de çoklu tarifeye geçerken müşterisine ek yük getirmedi. Tüm sayaçların akıllı sayaç olması sayesinde, 3 zamanlı kontrol sizde tarifesinin başarısının yüksek olması bekleniyor.

3’lü tarife sistemine geçerek, kısa süreli puant (tüketimin çok fazla olduğu durumlar) yüklerin düşürülmesi hedeflenmekte. Bu sayede santral yatırım ihtiyaçlarının azaltılması ve buna bağlı olarak santral yatırımlarından kaynaklanan elektrik maliyetlerinin uzun vadede düşürülmesi hedeflenmekte. Ayrıca, puant dışı (tüketimin çok az olduğu durumlar) yüklerin artırılarak, santrallerin daha verimli çalışmaları hedeflendi. Bu sayede, santral elektrik üretim maliyetlerinin azaltılması ve bunu elektrik fiyatlarına yansıtarak, elektrik satış fiyatlarının düşürülmesi hedeflenmekte.

Bunların yanında, 3’lü tarife sisteminden daha verimli faydalanmak için, tüketicinin, enerji tüketimi açısından daha ekonomik ürünlere yöneleceği ve bunun sayesinde, toplam elektrik enerjisi tüketiminin düşeceği beklenmekte. Bu da, dışa bağımlı olduğumuz, elektrik enerjisi üretimi için kullandığımız, fosil yakıtların tüketiminin aynı oranda azalacağı ve ülkenin öz kaynaklarının daha az harcanacağı anlamında.

NE KADAR TASARRUF SAĞLANABİLECEK?

Kullanım alışkanlıkları değiştirilmeden sadece kullanılan zamana dikkat edilerek elektrikli cihazların sağlayabileceği tasarruf miktarları ise şu şekilde örneklendirilebilir. Aynı sınıf ürünler için hesaplandığı zaman her gün 1 kere kullanılan çamaşır makinesi, normal tarife yerine puant dışı tarifede kullanılırsa yıllık 325 TL tasarruf sağlar aynı şekilde kullanılan bulaşık makinesi ise 490 TL tasarruf sağlarken kurutma makinesi ise 650 TL tasarruf sağlıyor. Yoğun saatler ve yoğun olmayan saatler kıyaslandığı zaman ise tasarruf miktarı daha da artıyor.