KKTC’de son yıllarda gerek temel tüketim maddelerine üst üste yapılan zamlar, gerekse döviz kurlarındaki artış ve Türk Lirası’nın süratle değer kaybetmesi, ev, araba ve diğer birçok giderin döviz üzerinden olduğu KKTC’de kazanç biriminin Türk Lirası olması vatandaşları iflas noktasına getirdi. Mevcut konumda dövizin hızına yetişilememesi ile beraber, dolar 4’ü, Euro 5’i görmüş durumda.

Ekonomist Hüda Hüdaverdi, Haberal Kıbrıslı’dan Candan Mert'e yaptığı özel açıklamasında döviz kurlarının hızla yükselmesini değerlendirirken, dövizin yükseldiği ve kazancın TL olduğu KKTC’de üniversite harçlarının da döviz üzerinden yapıldığına dikkat çekerek, adaya gelecek öğrencilerin korkutulmaması adına ivedi olarak yapılandırmaya gidilmesi gerektiğinin altını çizdi.

“Türkiye için istikrarlı süreç şart”

Ekonomist Hüda Hüdaverdi, Haberal Kıbrıslı’ya yaptığı özel açıklamasında, mevcut konumda döviz kurlarının bu kadar yükselmesine sebep olarak ‘Türkiye’nin içerisinde bulunduğu savaş ortamı’nı gösterirken, dövizin küresel krizden az da olsa etkilendiğini ancak Türkiye’de yaşananların daha ön planda olduğunu savundu. Türkiye’nin Afrin’e çıkışının dövizin asıl yükselme sebebi olduğunu kaydeden Ekonomist Hüdaverdi, bunun öncesinde planlanmış olan hareketler ile başlayan bir süreç olduğunu dile getirdi. Dolayısıyla bu süreç içerisinde Türkiye’deki yatırımcıları korkuttuğunu, turizm giderlerini düşürdüğünü kaydeden Hüdaverdi, Türkiye’nin savaş ortamında olmasının özellikle yabancı turistlerin o aylar içerisinde planlamış oldukları birçok turun iptaline sebep olduğunu aktardı. Turizm gelirlerindeki ve Türkiye’deki ortamının doğurmuş olduğu durumun bu duruma değinen Ekonomist Hüda Hüdaverdi, Türkiye’nin bu durumu toparlamasının mümkün olduğunu, bunun için de istikrarlı bir sürece ihtiyaç olduğunu ifade etti.

“Türkiye sadece PYD/PKK ile savaşmıyor”

Mevcut konumda Türkiye’nin yapmış olduğu açıklamalarında, Türkiye’nin bu yıl dünyada en hızlı büyüyen ekonomiyi kaydettiği gerçeğinin bulunduğunu aktaran Hüda Hüdaverdi, dolayısıyla ekonomideki büyümenin durmadığını ve devam ettiğini belirtti. Dış borcu 800 milyar dolarlarda olan Türkiye’nin, bu hızla 3-4 yıl içerisinde dış borçlarını kapatma gibi bir sürece girdiğinin belli olduğunu kaydeden Hüdaverdi, bu büyüme hacmi ile yapılan hesaplar çerçevesinde borçların tümünü kapatabilecek bütçeyi elde etmiş olacağının altını çizdi. Bundan dolayı önümüzdeki günlerde istikrara kavuşan bir Türkiye’nin oluşması halinde dövizin daha da artmasını beklemediğini dile getiren Ekonomist Hüda Hüdaverdi, yaşanan olayların etkisinin büyük olduğunu vurgularken, mevcut konumda Avrupa ve Amerika’nın yaptırım güçleri ile Türkiye’nin üzerine gitmesinden dolayı bu süreci tetiklediklerini ifade etti.  Hüda Hüdaverdi, “Yani Türkiye şu anda sadece PYD/PKK ile savaşmıyor, aynı zamanda ekonomi ile de savaşıyor.” dedi.

“Üniversite harçları TL’ye sabitlenmeli”

İhracatları artarak devam eden bir Türkiye’nin bulunduğunu söyleyen Ekonomist Hüdaverdi, bu ihracatların önüne geçilmediği müddetçe Türkiye’nin kalan borçlarını kapatabilecek yapıda olduğunun altını çizdi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olarak dövizin yükselmesinden de doğrudan etkilenildiğini kaydeden Hüda Hüdaverdi, KKTC’nin enflasyonu Türkiye’den ithal ettiğini belirtirken, “Türkiye’de yüzde 10 enflasyon olduğunu düşündüğümüz noktada, bu enflasyona KKTC’nin de kattığı eklendiğinde örneğin yüzde 12 oluyor” ifadelerini kullanırken, Türkiye’den TL’nin yaşamış olduğu kayıptan dolayı gelen enflasyonun üzerine, KKTC’nin alım gücünü etkileyen enflasyon oranının da eklendiğini kaydetti. Bu bağlamda alınması gereken tedbirlerin bulunduğunu ve bu tedbirlerin hızlı bir şekilde alınmasının önemli olduğunu belirten Ekonomist Hüda Hüdaverdi, KKTC’nin turizm ve eğitime bağlı olmasından dolayı yapılan düzenlemelerin öğrencileri ürkütmemesi gerektiğini kaydederken, üniversite ödemelerinin dolar ve Euro üzerinden yapılmasının önüne de geçilmesi gerektiğini ve ödemelerin en azından TL’ye geçirilmesinin şart olduğunu aktardı.

“Zorlayıcı değil, teşvik edici düzenleme”

Adanın mevcut şartları bağlamında, ‘ne olacağı belli olmayan istikrarsız bir düzen’ içerisinde bulunulduğunu ve Türkiye’de TL kazanan ailelerin KKTC’ye okutmak için çocuklarını göndermeleri safhasında ailelerin kafasında soru işareti oluşturulduğunun altını çizen Ekonomist Hüda Hüdaverdi, “Böyle bir durum ile karşı karşıya kalınca aileler korkuyor, ‘Çocuğumu okutmaya gönderirim, ancak 4-5 yıl okutabilir miyim?’ derdine düşüyor. Bunun istikrarlı bir yapıya kavuşmasının sağlanması ve aileleri ürkütmemesi açısından ödemelerin TL’ye sabitlenmesi zorunluluğu vardır” ifadelerini kullandı. Aynı çerçeve bağlamında kiralar konusunda da benzer sıkıntıların bulunduğunu kaydeden Hüda Hüdaverdi, bu gibi ödemelerin tümünde yapılandırmaya gidilmesi ve yapıcı çözümler üretilmesi gerektiğinin altını çizerken, ‘zorlayıcı değil, teşvik edici’ düzenlemelere gidilmesinin şart olduğunu da sözlerine ekledi.