Üretmeden tüketmenin bağımlılık yarattığını ifade eden Akifler, işsizlik, yatırımların olmaması, bütçenin hep bürokrasiden yana olması, pahalılık ve gelir dağılımın bozukluğu gibi konuların büyük sorunlar olduğunu ifade etti.

ÖZGE KİZİR

Ekonomist Ünal Akifler, KKTC’nin birçok sorunu olmasına karşın, Kıbrıs sorununun gündem yapılmasını eleştirdi. “İşsizlik, iç güvenlik, gelir dağılımın bozulması, enflasyon gibi konular Kıbrıs meselesinin önüne geçmiş durumda” diyen Akifler,  Kıbrıs meselesinin, bir anlaşma ümidi doğunca öncelik alması gerektiğine vurgu yaptı.

Kıbrıs sorununun, Annan Planı gibi veya olumlu bir dış gelişme yaşandığında konuşulacak ilk konu olabileceğine dikkat çeken Akifler, halkın “Kıbrıs meselesi çözülürse dünyaca tanınacağız, ülkenin ekonomisinde gelişme olacak, ithalat daha rahat bir şekilde yapılacak” beklentisi içinde olduğunu, bunun yanlış bir düşünce olmadığını, ancak eksik olduğunu ifade etti. 

“Asıl sorun yapısal bozukluk”

“Kıbrıs sorunu çözülürse ekonomik gelişim adına güzel bir adım atılmış olacaktır, ancak asıl sorun yapısal bozukluktur” şeklinde konuşan Akifler, yapısal sorunun geçici değil, ciddi, kalıcı bir sorun olduğunu ifade etti. Böyle bir durumdan çıkmanın zor olduğunu ifade eden Akifler, yeni bir anlaşmanın olması, ya da başka bir politik sisteme gidilmenin de bir seçenek olduğunu açıkladı. 

“Mevki ganimeti yüzde 70”

Ülkedeki mevki ganimetinin kendisinin korkuttuğunu belirten Akifler, “Şöyle bir korkum var, Rum’dan o kadar çok ganimet bulduk ve o kadar çok mevki ganimeti yarattık, yani görevine layık olmayanları yükselttik ki, bu iki durumdan ganimetlenen insan yüzde 70’dir. Nasıl değiştirecekler bu durumu?” diye sordu. 

“Eğitime, sağlığa daha çok bütçe ayrılmalı”

Ülkedeki popülizmi eleştiren Akifler, üst kademelere yanlış kişilerin gelmesi sonucunda, gelir dağılımının da etkilenerek bozulduğunu vurguladı. Kıbrıs’ta 1974’ten bu yana kötü bir sistem oluşturulduğunu savunan Akifler, “Sosyal hizmetlere, eğitime ve sağlığa, -özellikle sağlığa- ayrılan bütçe çok düşük. Bunlara daha fazla önem ve destek verilmesi gerekiyor. Fosilleşen yönetimde, bütçe kullanımında çok fazla bir dengesizlik var” dedi. 

“Devlet adıyla var ama otoritesi yoktur”

Dıştan gelen gelirin ve üretmeden tüketmenin bağımlılık yarattığını vurgulayan Akifler, ülkedeki en büyük problemlerin, “işsizlik”, “yatırım olmaması”, “bütçenin hep kamudan yana olması”, “pahalılık” ve “gelir dağılımın bozukluğu” olduğunu ifade etti. Akifler, “Devletin adı var, ama otoritesi yoktur” dedi.

“ABD’nin ekonomisi düzeldi”

Dövizdeki rekor seviyesini değerlendiren Akifler, “Amerika Birleşik Devletleri’nin ekonomisi düzeldi. Yani krizden çıktı ve yüzde 3 gibi de büyüme yaşadı. Bu, büyük bir başarıdır. Böyle olunca artan parayı geri çekiyorlar. Enflasyon olmasın diye faizi yükseltiyorlar. Faizi yükselttiğinde bütün paralar karşısında değeri artacaktır” dedi. Bu durumun geçici olduğunu ifade eden Akifler, Türk Lirası’nın döviz değer kaybetmesinin de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın söylemlerinden dolayı olduğunu belirtti. 

“Türkiye ekonomisinde çok fazla iniş çıkış olmaz”

Türkiye için artık ekonomide artış ve inişlerin çok fazla olmayacağını açıklayan Akifler, “Düşse de çok büyük rakamlarla karşılaşmayacağız nedeni ise artık bütçe disiplinine önem verilmemesi” dedi.

“Üniversitelerde eğitim kalitesine hizmet verilmeli”

 Kıbrıs’ın ekonomisinde önemli gelir kaynaklarının üniversite ve turizm olduğunu belirten Akifler, diplomalarının kıymet kazanması için eğitim kalitesine önem verilmesi gerektiğini vurguladı. Bununla beraber öğrencilere imkân ve destek sunulması gerektiğini belirten Akifler, “Öğrencilere ulaşım sunulmalı ve rahat çalışabilecekleri kütüphaneler yapılmalı ve çeşitli aktivitelerle öğrencilere donanım açısından her türlü bilgiyi sağlamalıyız” şeklinde konuştu. Yeni oluşturulacak sektörlerin eğitime dayalı olarak yapılmasını doğru bulan Akifler, yurt, kampus ve kütüphane gibi öğrenci merkezli yerlerin yapılması gerektiğini belirtti. 

“Tembel çalışkanın üzerinde olursa motivasyon düşer”

Akifler, demokraside en başta gelen unsurun adalet olduğunu dile getirdi. “İnsanı üretken yapan şey adalettir! Sonrasında eğitim ve sağlık geliyor. Adalet insanlığı üretkenliğe motive ediyor. Sana hiç çalışmadan ücret verirlerse, sen çalışmazsın, çocuğun da çalışmaz. Bir kişi çok çalışabilir, ama en tembel kişi yüksekte olduğu zaman insanlar artık gönülden iş yapmaz. Adalet bu durumda en önemli olaydır” diyen Akifler, alın terinin hakkını alamayan kişinin, gelişemeyeceğini, geliştiremeyeceğini söyledi.