Özgül Gürkut Mutluyakalı

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon’un, Kıbrıs’ta bir anlaşmaya varılması için istedikleri katkıya hazır olduğunu teyit ettiğini belirterek, Ban’ın konunun uluslararası boyutuna, yani bir beşli konferans düzenlenmesine yardımı olacağını söylediğini kaydetti.

Akıncı, bugünkü üçlü görüşme ve Genel Sekreter’in açıklamasıyla artık yeni bir dönemin başlangıcının yapıldığını ifade ederek, Ekim’de yoğunlaştırılmış müzakerelerle 4 başlıktaki sorunları minimuma indirmek, ardından da geri kalan iki konuda farklı formatta toplantılar yapmak için Genel Sekreter’le temas edeceklerini söyledi.

Cumhurbaşkanı Akıncı, Kıbrıs’ta bir çözüme varılması konusunda Genel Sekreter Ban’ın herkesten daha heyecanlı olduğunu ve kendi döneminde bir başarı sağlanacaksa bunu görmek istediğini ifade etti.

Yıl sonuna kadarki çok değerli zaman dilimi heba edilirse ve sorun 2017 yılına olduğu gibi aktarılırsa çözümün bir başka bahara kalacağı endişesini dile getiren Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, “O başka bahara kalan çözümde de konuşulan başka şeyler olur” dedi.

Ban’ın görev süresinin yıl sonunda dolacağını ve herkesin de çözüm için dar bir zaman kaldığının farkında olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Akıncı, bunun bir takvim olduğunu kaydetti. Akıncı, “Tüm taraflarda çözüm niyetinin olduğu söylendiğine göre bunun gereklerinin yerine getirildiğini görmemiz lazım. Biz bu anlamda üzerimize düşeni yapacağız, Rum tarafının da yapmasını bekleyeceğiz” diye konuştu.

3’LÜ GÖRÜŞME DEĞERLENDİRMESİ

Akıncı, BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon ve Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiadis’le BM Genel Merkezi’nde yaptığı üçlü görüşmenin ardından KKTC New York Temsilciliği’nde basın toplantısı düzenledi.

“FARKLI FORMATA GEÇİLMESİ GEREKTİĞİNİ ANLATTIK”

Cumhurbaşkanı Akıncı, BM Genel Sekreteri Ban’la dünkü görüşmesinin ardından bugün de üçlü görüşmede biraraya geldiklerini; 45 dakika olarak planlanan görüşmenin 1 buçuk saat sürdüğünü ve çok etraflı şekilde sürecin hangi noktasında oldukları hakkında değerlendirmeler yaptıklarını ifade etti.

Hem tarafların hem de Genel Sekreter’in kendi düşüncelerini aktardığını ve etraflı bir görüş alışverişi yapıldığını kaydeden Akıncı, bulunulan aşamayı çok net ortaya koyduklarını söyledi. Akıncı, “Kıbrıs’a döndükten sonra yoğun bir çalışma yaparak birkaç hafta içerisinde, müzakerelerdeki 4 başlıkta geriye kalan konularda mümkün olan ilerlemeyi sağlayıp daha farklı bir formata geçilmesinin gerekli olduğunu anlattıklarını” söyledi.

5’Lİ TOPLANTI

Bu düşüncelerinin zaten bilindiğine işaret eden Akıncı, Rum tarafının da bu düşüncenin farkında olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

“Çünkü özellikle toprak konusunda, yer adı, harita, yüzdelik gibi konuların ancak farklı formatta ve bir dizi toplantı şeklinde yapılıp sonuçlanmasını istediğimizi ve hemen ardından 5’li toplantıya geçilerek güvenlik ve garantilerle bir sonuca varılmasını öngördüğümüzü her vesileyle anlatmaktayız. Bugün Genel Sekreter ve arkadaşların da hazır olduğu bir platformda bunları anlattık. Zaman unsurunun ne kadar önemli olduğunu, 2017’ye sarkmasının getirebileceği tehlikeleri zaten sıklıkla ifade etmekteydik, bunu bir kez daha anlattık.
Genel Sekreter’in son 3 ayından bahsediyoruz. Aralık sonu itibarıyla görev süresi doluyor. Zaten kendi açıklamasında zamanın ne kadar önemli olduğunun altını çizdi.

“GENEL SEKRETER ULUSLARARASI BOYUTLA İLGİLİ DE MESAJ VERDİ, YANİ 5’Lİ KONFERANSI KASTETTİ”

Biz ortak açıklamamızda O’nun sürece daha çok katkısını istemiştik.  Buna hazır olduğunu ve her türlü katkıyı yapmaya hazır olduğunu bir kere daha bize teyit etti. Bugünkü açıklamasında buna da değindi. Olayın uluslararası boyutuyla ilgili de bir mesaj verdi. Yani 5’li konferansı kastetti orada, o konuda da bizlere yardımcı olacağının altını çizdi.

Yine Genel Sekreter açıklamasında önemli bir nokta, 2016 hedefi bugün bir kez daha bu açıklamada da teyit edildi. Dolayısıyla bu Genel Sekreter açıklamasıyla birlikte artık önümüzdeki geri kalan dönemin başlangıcını da yapmış oluyoruz.

Döneceğiz Kıbrıs’a ve Ekim ayıyla birlikte daha önceden de düşündüğümüz gibi yoğunlaştırılmış müzakere sürecinin içine gireceğiz. Burada hedef 4 başlıktaki sorunları minimuma indirmek ve ondan sonra farklı bir formata geçmek için Genel Sekreterle temasa geçmek…”

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, kendi anlayışlarının ve toplantıda hakim anlayışın da bu olduğunu belirterek, “2016 hedefi var olmaya devam ediyor. Bu yöndeki çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Umarım Kıbrıs’ta özlenen barış, her iki tarafı da tatmin edecek, karşılıklı kabul edilebilir bir barışın koşullarını bu çalışmalarla sağlayabilirim” diye konuştu.

“HERKES HEMFİKİR AMA YAZIYA DÖKÜLMESİ SIKINTILI OLABİLİYOR”

Akıncı, Anastasiadis’in de bu söylediklerine hemfikir olup olmadığı sorusuna karşılık, herkesin hemfikir olduğunu bunların konuşulduğunu,  ama bazı hemfikir konuların yazıya dökülmesi ve kamuoyuna yansımasının sıkıntılı olabildiğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Akıncı, konunun Genel Sekreter’in okuduğu açıklamaya, kendisinin ifade ettiği netlikte girmemiş olabileceğini ancak toplantıda hakim havanın ve anlayışın bu olduğunu vurguladı.

Herkesin zaman faktörünün farkında olduğunu, işi sürüncemede bırakmanın ve geciktirmenin kimseye yarar getirmeyeceğini vurgulayan Akıncı, “Biz bu iyi niyetle, Rum tarafının da toplantıda hakim olan bu anlayışla 4 başlıktaki henüz tamamlanamamış unsurları süratle tamamlama gayretinde olacağız” dedi.

Cumhurbaşkanı Akıncı, iyi niyetle bu çabayı gösterdikten sonra “Toprak, Güvenlik ve Garantiler”  başlıklarını farklı bir formata taşımak için üzerlerine düşeni yapacaklarını ifade etti.

“YOL HARİTASI BUDUR”

Akıncı, bir gazetecinin bugünkü toplantıdan yol haritası çıkması hedeflerini anımsatması üzerine, “Yol haritası budur. Üzerinde varılan mutabakat, geri dönelim, birkaç hafta çalışma yapalım ve Genel Sekreter’le temasa geçelim ve farklı formatlara geçişi sağlayalım şeklindedir” dedi.

“HERKES DAR BİR ZAMAN KALDIĞININ FARKINDA”

Süre tartışması çıkabileceğini ancak herkesin artık Aralık sonu itibarıyla dar bir zaman kaldığının farkında olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Akıncı, “Dolayısıyla tüm taraflarda çözüm niyetinin olduğu söylendiğine göre bunun gereklerinin yerine getirildiğini görmemiz lazım. Biz bu anlamda üzerimize düşeni yapacağız, Rum tarafının da yapmasını bekleyeceğiz” ifadelerini kullandı.

“ZAMAN KALMADI… GENEL SEKRETER HERKESTEN DAHA HEYECANLI”

Cumhurbaşkanı Akıncı, bu noktadan sonra sözlerin çok anlamı kalmadığını, yapılacakların gündemde olacağı bir döneme girileceğini belirterek, “Bu dönem de çok uzun bir dönem olmayacak. Genel Sekreter’in zaten zamanı kalmadı. Genel Sekreter herkesten daha heyecanlı diyebilirim çünkü kendi dönemi içinde bir başarı sağlanacaksa bunu görmek istiyor. Bu konuda katkı sağlamak istiyor. Bunu bize çok net söyledi. Elinden geleni yapacağını söyledi” dedi.

Bir soru üzerine Akıncı, yoğunlaştırılmış müzakerelerin zaten yapıldığını, yine yapılmasına hazır olduklarını, 4 başlıktaki bazı çözümlenmemiş konuların 2017’ye de sarkabileceğini ama toprak ve garantilerle ilgili konuların şimdiki formatta görüşülemeyeceğini ifade etti.

YURT DIŞINDA BİR DİZİ TOPLANTI…

Toprak konusunda Rum basınındaki spekülatif haberlerin ortama zarar verdiğine dikkat çeken Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, toprak, harita, yüzdelik ve yer isimleri gibi konuların yurt dışında ve bir dizi toplantı biçiminde, belki bir kamp yapılarak sonuçlandırılmasının çok daha doğru olacağı değerlendirmeleri bulunduğunu, buna karşı çıkan da olmadığını söyledi.

Akıncı, hemen ardından da yine farklı bir formatta toplantılar olacağını çünkü güvenlik ve garantilerin, sadece iki toplumu değil garantörleri de ilgilendiren bir konu olduğunu; uluslararası bir anlaşmadan söz ettiklerini ve bu konunun garantörlerin de yer alacağı bir formatta görüşülebileceğini anlattı.

“RUMLAR TAKVİMLERE KARŞI OLMASA ÇOK DAHA TATMİN EDİCİ OLABİLİRDİ”

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, bugünkü toplantının Kıbrıs Türk tarafı açısından tatmin edici olup olmadığı sorusuna karşılık, “Çok daha tatmin edici olabilirdi, eğer her şeyiyle zaman unsurlarını da koyabilseydik. Yani bu tarihe kadar bu, şu tarihe kadar şu diye… Ancak Rum tarafının öteden beri takvimler konusunda sıkıntıları var, istekli davranmıyorlar” dedi.

“ORTADA BİR TAKVİM VAR… BAN’IN GÖREVİ SÜRESİ BİTİYOR”

Akıncı, ancak takvimi elleriyle koysalar da koymasalar da ortada bir takvim durduğuna da dikkat çekerek, şöyle konuştu:

“Genel Sekreter’in bir takvimi var. Yıl sonunda görev süresi bitiyor. Biz bu Genel Sekreter’den sürece daha aktif katıl dedik. Kime söyledik? Görev süresi 3 ay sonra bitecek bir kişiye bunu söyledik. Demek ki bu zaman dilimi içinde bu çözümün olmasını öngörüyoruz. Sayın Anastasiadis de bugün 2016 hedefine bağlı olduğunu tekrar etti. Sayın Genel Sekreter’in açıklamasında herhangi bir zaman dilimine atıfta bulunulmamış olmakla birlikte, zamanın kendisinin ne kadar önemli olduğunun altını çizmesi, yeterli bir mesajdır diye düşünüyorum.”

Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, açıklamada Ekim, Kasım gibi ifadelendirmeler yer almamış olsa da zaman unsurunun ne kadar önemli olduğunun ortada durduğuna işaret ederek şöyle devam ett:

“HEBA EDİLİRSE BAŞKA BAHARA KALIR”

“Ve açık söylüyorum, bu da yanlış algılanmasın ama eğer bu çok değerli zaman dilimi yıl sonuna kadar heba edilirse ve 2017 yılına bu sorunu olduğu gibi aktarırsak çok endişe ederim ki bu çözüm başka bahara kalır ve o başka bahara kalan çözümde de konuşulan başka şeyler olur. Bunu ilk defa söylemiyorum ve çok sevinerek, çok arzulayarak da söylemiyorum. Benim ilk gündem beri hedefim bu yıl çıkmadan bir çözüme varıldığını görmektir. Ana hatlarıyla bu çözümün ortaya çıkması bir siyasal karar olarak her başlıkta nerede durduğumuzun belirginleşmesi, bazı teknik unsurların 2017’ye sarkması o zaman çok büyük sıkıntı yaratmaz.

Ama ana konularda hala açıkta kalarak bu sorunu 2017’ye nakledersek, sanıyorum ki arzu etmediğimiz çözümsüzlük durumuyla yüzleşmek zorunda kalacağız. Onun için zaman faktörü yalnız bizim için değil, Rumlar için de çok önemlidir.”
Toplantının planlanan sürenin iki katı sürmesinin nasıl yorumlanması gerektiği sorusu üzerine Akıncı, “Çünkü bu konuları ele aldık, bu formalite bir toplantı değildi, önümüzdeki dönemi çok iyi tartıştık” dedi.

Cumhurbaşkanı Akıncı, bugünkü görüşmede verdikleri mesajların Genel Sekreterlikçe çok iyi anlaşıldığını vurguladı.

Akıncı, Kıbrıs Türk kamuoyunun toplantıyla ilgili ilk değerlendirmelerinin olumsuz görüldüğünün belirtilmesi üzerine ise “Ben Ercan’dan ayrılırken New York’tan mucize beklemeyin demiştim. Beklentiler neydi de olumsuz yansımalar başladı, onu bilemiyorum. Eğer buradan bir anlaşma çıkacağını bekliyorlarsaydı çıkmayacağını söyledik. Daha görüşmeler devam ederken New York’tan bir anlaşma haberi elbette çıkamazdı. Bence karamsarlığa kapılmak için bir neden yok. Olumsuz mesajlar vermek için de bir neden yok” diye konuştu.

“OLUMSUZ MESAJ VERMEYE GEREK YOK”

Bugün New York’ta çok kapsamlı görüşmeler yaptıklarını ve önlerinde yol haritası konusunda kamuoyuna yansıtılmasa da bir anlayış bulunduğunu ifade eden Akıncı, şunları dile getirdi:

“Bu anlayış kendini bu 3 ayda kanıtlamazsa, ana hatlarıyla bir çerçeve çözümü berrak olarak ortaya çıkarmazsak o zaman karamsar olmak için nedenler olacak. Ama şimdiden olumsuz mesajlar vermeye gerek yoktur.”

Cumhurbaşkanı Akıncı, bir başka soru üzerine, daha üzerinde çalışmaları gereken konular bulunduğunu; toprak ve garantiler konusunun henüz beyin fırtınası şeklinde ele alındığını kaydederek, bunların farklı formatta derinlemesine görüşülmesi gerektiğini söyledi.

“DÖNÜŞÜMLÜ BAŞKANLIK OLMAYAN BİR METİN REFERANDUMA SUNULAMAZ”

Kıbrıs Türk tarafı için siyasi eşitliğin önemli unsurlarından biri olan dönüşümlü başkanlık olmadan Kıbrıs’ta çözüm olamayacağını da belirten Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, bunu içermeyecek bir anlaşma metninin referanduma sunulamayacağını; Kıbrıs Türk tarafının bu konudaki duruşunun net olduğunu ancak henüz her şeyiyle uzlaşılmış bir durum olmadığını, dönemsel olarak kimin ne kadar süreyle başkanlığı yürüteceğinin de netleşmediğini belirtti.