Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi, 2016 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’yla ilgili görüşmesini milletvekillerinin konuşmaları ve Maliye Bakanı’na sorularıyla sürdürüyor.

Açılış ve sunuş konuşmalarının ardından ilk sözü alan TDP Gazimağusa Milletvekili Hüseyin Angolemli, gelir ve giderler kalemlerinde TL’deki erimenin dikkate alınması gerektiğini belirtti.

Angolemli, dış borcun Türkiye’ye olduğunu bildiklerini ancak iç borcun kimlere olduğunu sordu.

Bütçedeki yedek ödenekler hakkında da bilgi isteyen Angolemli, bu konunun biraz daha tanımlanmasını istedi.

ÖZGÜR

Maliye Bakanı Özgür, Angolemli’yi yanıtında bütçedeki tüm hesaplamaların TL üzerinden yapıldığını; dövizdeki oynamalarla ilgili avantaj ve dezavantajların da TL üzerinden yansıdığını söyledi. Özgür, yeknesaklık için bütçe değerlerinin TL üzerinden ifadelendirme hassasiyetleri bulunduğunu söyledi.

Yedek ödeneklerin ilk kez olduğunu kaydeden Özgür, Türkiye desteğiyle yürütülecek yatırımların şimdiye dek bakanlık bütçeleri altında ele alındığını ancak Türkiye’deki seçimler nedeniyle programın gecikmesinden dolayı bu yıl ilk kez kaynağın toplu şekilde bütçede yer almasının öngörüldüğünü belirtti. Özgür,tasnifinin ise önümüzdeki süreçte birlikte kararlaştırılması üzerinde mutabakata varıldığını bildirdi. Özgür, bunun büyük bir avantaj olacağını çünkü ezberden bazı kaynakları koymak yerine, orta vadeli programa bağlı olarak nerelere yatırım yapılacağı dikkate alınarak kaynağın kullanılacağını belirtti.

İç borçlanmanın yoğunluklu olarak yerel bankalara olduğunu ifade eden Maliye Bakanı Özgür, bu yıl faiz ödemesi yapabilmeyi öngördüklerini, bu amaçla Türkiye kredilerinden 50 milyar TL’nin ilk kez faiz ödemesi için bütçede kalem ayrıldığını söyledi.

OĞUZ

UBP Gazimağusa Milletvekili Dursun Oğuz da hayvan hastalıklarıyla mücadele için kalem ayrılmadığını belirterek, bütçenin sadece Maliye Bakanlığı’nca mı yoksa bakanlıklarla beraber mi hazırlandığını sordu.

TATAR

UBP Milletvekili Ersin Tatar, Türkiye’den verilen kaynakların kullanılamadığını ve geri gönderilmek zorunda kalındığını söyledi.

DİNÇYÜREK

DP UG Milletvekili Hakan Dinçyürek, kendi ayakları üzerinde duran bir bütçe hedefi ve mali disiplin için sosyal devletten ödün verildiğini savundu.

Dinçyürek, yaşlı, hasta ve çocuklara daha çok hizmet verilmesi gerektiğini, bütçe hedefleri arasında daha çok sosyal devlet görmeyi de arzuladığını söyledi.

TAÇOY

Komite Başkan Vekili, DP UG Milletvekili Hasan Taçoy, artık performans bütçesini akıllardan geçirmek gerektiğini belirtti.

Bakanlıkların yatırımlarını da performans bütçesine göre yapması gerektiğini ifade eden Taçoy, bu konuda adım atılmasını istedi.

Vergi oranlarının tartışmalı olduğunu, kaçak ve kayıpları önlemek için farklı bir sisteme geçmek gerektiğini söyleyen Taçoy, Maliye Bakanı Özgür’e bazı sorular yöneltti.

DENKTAŞ

Daha sonra söz alan DP UG Genel Başkanı Serdar Denktaş, bütçenin “belki piyango çıkabilir” diye hazırlanamayacağını söyledi.

Yedek ödemeler adıyla ortada tehdit de olabilecek bazı kalemler bulunduğunu belirten, Türkiye’yle protokol imzalandıktan sonra nasıl bir dağılım ortaya çıkacağını soran Denktaş, yedek ödemelerin irade dışında istenen yerlere harcanacaksa, burada tehlike gördüğünü belirtti.

Denktaş, Türkiye’den sağlanacak kaynağın nerede kullanılacağı konusunda hükümetin atacağı adımlara destek vereceklerini ifade etti.

Hazırlanan bütçeyle sosyal devlet anlayışından ödün verildiğini kaydeden Denktaş, bütçenin orta vadeli program taslağına çok uyumlu olmadığı görüşünü dile getirdi.

“VERGİ REFORMU ŞART”

Serdar Denktaş, ciddi bütçe disiplini sağlayan geçmiş ekonomik programların, reel ekonominin her geçen gün küçülmesine yol açarken, küçülen bu ekonomiden istenen verginin iste arttığını; bu yüzden vergi reformunun şart olduğunu söyledi.

TÜRKİYE İLE SERBEST TİCARET

Daralan ekonomik yapıda artan vergi talebinin ekonomiyi olumsuz etkilediğini vurgulayan Denktaş, “İhtiyacımız, ekonomik çarkın hızlanarak, vergi gelirlerini artırmaktır. İlk yapılması gereken 300 binlik pazar payımızı 75 milyona çıkarmaktır. Bu da Türkiye ile imzalanmış, var olan, eskimiş serbest ticaret anlaşmasının gündeme getirilmesiyle olur. Bu çözüme aykırı bir durum değildir” dedi.

Denktaş, Türkiye ile serbest ticaretin başlatılmasının ekonominin en önemli ihtiyacı olduğunu; bunun çözüme olumlu katkı sağlayacağını, ekonominin çarklarının da düzenli döneceğini; vergi reformu ve pazarın genişletilmesinin ülke ekonomisinin öncelikli konuları olduğunu vurguladı.

Referandumun kesin olmasa da gündemde olduğunu belirten Serdar Denktaş, çift taraflı “evet”te ihtiyaç duyulacak yatırımların pek dikkate alınmadığını; özel dönemden geçerken yedek akçe diye konulan Türkiye kaynaklarının büyük ihtimalle bu amaçla kullanılacağı kuşkusu taşıdığını, bu yüzden yatırıma dönüşemeyeceğini söyledi.

DP UG Genel Başkanı Denktaş, hükümetin daha çok istihdam yaratma hedefinde özel sektörde istihdamdan söz edildiğini ancak “Yaşasın UBP geldi devlette istihdam artacak” diyenler bulunduğunu belirterek, kendi hükümetleri döneminde istihdama getirdikleri sınırlama ve kuralların göz ardı  edilip edilmeyeceğini sordu.

“Dünyanın hiçbir yerinde mezun olduğunuz dalda istihdam edileceksiniz sözü verilmez” diyen Denktaş, KKTC’de de böyle olması gerektiğini; istihdam konusundaki muğlak ifadelerin gençlere doğru anlatılması gerektiğini söyledi.

ANGOLEMLİ: “FİYATLAR DÖVİZ, MAAŞLAR TL ÜZERİNDEN”

TDP Gazimağusa Milletvekili Hüseyin Angolemli, birçok fiyat döviz üzerinden belirlenirken, sadece maaş ve ücretlerin TL üzerinden ödendiğini söyledi.

Devletin yasalara uymadığını belirten Angolemli, doktorların hem devlette, hem özelde çalışmasına göz yumulacağı yönündeki açıklamaları hatırlatarak, bunun olamayacağını belirtti.

Eşit işe eşit ücretin imkanlar dahiline bağlanmasının kabul edilemeyeceğini kaydeden Angolemli, bu yüzden çalışanların sürekli eylem yaptığını savundu.

“Bu şekilde 2016’nın daha huzurlu olacağını asla iddia edemeyiz” diyen Hüseyin Angolemli, bazı bütçe kalemlerini sorguladı ve devletin göz göre göre tüketicilerin sağlıksız gıdaya mahkum ettiğini savundu.

“HAYVAN HASTALIKLARIYLA MÜCADELE İÇİN TEK KURUŞ AYRILMADI”

Hayvan hastalıklarıyla mücadele için bütçede tek bir kuruş olmadığını, böyle bir bütçenin ülkeye hayırlı olamayacağını söyleyen TDP Gazimağusa Milletvekili Angolemli, tasarruf denildiğini ancak eski Cumhurbaşkanları için yapılan harcamaların ve müşavirlerin bütçeye yük getirdiğini anlattı.

Angolemli, müşavirliği kaldırmak için hükümette oldukları dönemde bir tasarı hazırladıklarını ama ortaklarının buna yanaşmadığını; şu anda da 150’ye yakın müşavir bulunduğunu belirtti.

Eğitim ve sağlıkta sınıfta kalındığını savunan Hüseyin Angolemli, 03’ten istihdam edilenler arasında doktorların bile bulunduğunu belirtti.

“POLİSİN SORUNLARI ÇÖZÜLMELİ”

TDP Milletvekili Angolemli, polisin halka sağlıklı hizmet verebilmesi için rahat ve huzurlu olması, sorunlarının çözümlenmesi gerektiğini ifade etti.

Gıda konusunda gerekli önlemlerin alınmadığını; marketlerden meyve almaya çekindiğini; denetimlerin rastgele değil, sürekli yapılması ve her yurttaşın ürünlere gönül rahatlığıyla elini uzatabilmesi gerektiğini söyleyen Angolemli, insanların bu yüzden güneyden alışverişe kaydığını belirtti.

Angolemli, Fiyat İstikrar Fonu vergilerinin dolaylı vergilerle pahalılık yarattığını halkın da ezildiğini söyledi. Fiyat İstikrar Fonu’nun bütçeye alınmasını eleştiren ve vergilerin nereye gittiğini soran Angolemli, “fon bütçeye alınalı halkımız pahalılık altında inim inim inlemektedir” dedi.

Fonun, fiyatların yükselmemesi ve sübvanse edilmesi için kurulduğunu ama hükümetin bu fondan bütçeye gelir sağlamayı amaçladığını kaydeden TDP Milletvekili Angolemli, fonların maaş ödemeleri için kullanıldığını savundu.

“ÜLKEYİ YAŞANMAZ HALE GETİRDİK”

“Ülkeyi yaşanmaz hale getirdik. Yasalar yaptık, raflarda kaldı” diyen Angolemli, şimdiye kadar işlevsiz kaldığını savunduğu Ombudsman’ın yeni atamayla, bundan sonra işe yaraması dileğinde bulundu.

Çiftçi ve hayvancıların sorunlarına ve alacaklarına işaret eden Angolemli, bu kesimlerin tefecilerin eline düştüğünü savundu ve ülkede huzurun nasıl sağlanacağını sordu.

Kooperatif Merkez Bankası’nın sahiplerine geri verileceği hedefiyle yola çıkan hükümetlerin bunu yapmadığını; durum vahim diyerek geri adım attığını belirten Angolemli, bu bankanın köylünün malı olduğunu vurguladı

Bu kadar başıboş ve keyfi idarenin dünyanın başka yerinde olmadığını, insanların “bir vali tayin etsinler de bu iş bitsin” diyecek kadar bunalma noktasına geldiğini savunan Angolemli, tarımdaki ödemelerin ne zaman yapılacağını; küçükbaş hayvan hastalıkları için bütçede neden kalem oluşturulmadığını sordu.

“Doğrudan gelir desteğinden vaz mı geçiyorsunuz? Renkli mazota da geçemediniz” diyen Angolemli, renkli mazot uygulamasının tarım için iyi bir uygulama olacağını söyledi.