Hayatın günden güne pahalandığı, yaşam standartlarının ise paralel olarak düştüğü ülkemizde, işçi ve emekçilere, “karın tokluğuna yaşam” reva görülüyor

Asgari Ücret Belirleme Komisyonu’nun, anlaşmazlıklar nedeniyle bir türlü toplanamadığı, toplansa dahi emekçilere nefes aldıracak bir rakamdan oldukça uzak olunduğu aşikar olduğu bir ortamda,  Yeni Bakış Asgari Ücretlilin alım gücünü araştırdı.

Sendikalar ve sivil toplum örgütlerinin mücadelesine karşın, uzun zamandır emekçileri memnun edecek bir seviyeye çekilemeyen bin 675 TL’lik asgari ücretle geçinmek zorunda olan 4 kişilik bir ailenin gıda, kasap, manav ve zorunlu temizlik ürünleri için ödediği miktar 950 TL.

Asgari ücretlinin ev kirası, telefon faturası, elektrik, su, akaryakıt, eşi ve kendisinin ihtiyaçları, çocuk veya çocuklarının okul masraflarına harcayabileceği geriye kalan miktar ise 725 Türk Lirası.

Eniz ORAKCIOĞLU

Özel sektörde çalışan binlerce emekçinin cebine giren aylık asgari ücret, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun bir türlü toplanıp artış miktarını belirleyememesi nedeni ile hala bin 675 TL. Asgari ücretle geçinmenin hayal ve imkânsız olduğunu dile getiren emekçilerin sesine kulak vermeyen hükümet, komisyonun toplanıp tatmin edici bir artış yapmaması için çeşitli bahaneler üretedursun Yeni Bakış bir aylık minimum market alışverişinin fiyat araştırmasını yaptı. Sadece market alışverişi için asgari ücretle geçinen 4 kişilik bir ailenin harcadığı minimum tutar 950 TL.

Vatandaş kara kara düşünüyor

Tek asgari ücret geçinmek zorunda olan 4 kişilik bir ailenin evine giren bin 675 TL’nin yarısından fazlasını temel gıda, meyve sebze, bakliyat, kasap ve birkaç da temel temizlik malzemesini almak zorunda olduğundan marketlere bırakıyor. Asgari ücretliler, ellerinde kalan 725 TL ile hangi şekilde ve nasıl ayı geçireceğini, ev kirasını, araba masraflarını, akaryakıtı, su, elektrik ve telefon faturalarını nasıl ödeyeceğini kara kara düşünüyor.

İhtiyaç bitmiyor

Sadece faturalar ve ev kirasıyla da iş bitmiyor. Elde kalan 725 TL ile bu kalemlerin ödenmesi mümkün olmadığı gibi, çocukların masrafı, eskiyen kıyafetler yerine alınacak yenileri, bez ve eğitim masrafları da hiçbir şekilde karşılanamıyor.

Sadece temel gıdalar 278 TL

Birçok gıda ürününün bile içinde olmadığı ve temel gıdalardan oluşturduğumuz alışveriş listesinde toplam fiyatın 278,34 TL olduğunu hesapladık. 4 kişilik bir ailenin aylık mutfağına girmesi gereken, hatta ve hatta minimum miktarlarda hesapladığımız bu ürünlerin 278 TL tutması vatandaşların bin 675 TL’nin bir bölümünün sadece temel gıdalara gittiğini gösteriyor. Bu ürünler ve miktarlar içinde aylık 30 ekmek, 10 süt, 30’lu yumurta gibi ürünleri içeriyor. Aşağıdaki listede yer alan ürünler gram ve adetleri ile fiyatları yer almakta.

 

TEMEL GIDALAR

Ekmek (30 adet)                                     37,50 TL

Süt (10 Litre)                                           29,50 TL     

Zeytin (800 gram)                                  13,00 TL

Yoğurt (4200 gram)                               19,50 TL

Yumurta (30’lu)                                      17,10 TL

Sirke (1 Litre);                                         3,85 TL

Şeker (1.5 kilo);                                       2,60 TL

Tuz (750 gram);                                       1,15 TL

Un (2 kilo);                                                5,25 TL

Salça (500 gram);                                  4,95 TL

Ayçiçek Yağı (5 Litre)                             24.60 TL

Zeytin Yağı (1 Litre)                                24,75 TL

Çay (48’li)                                                 11,99 TL

Corn Flakes (375 gram)                          6,90 TL

Hellim (1 kilo)                                          16,90 TL

Tereyağ (500 gram)                                4,15 TL

Peynir (2 kilo)                                           37,90 TL

Kahve (750 gram)                                    16,75 TL

Minimum bakliyat 46,80 TL

4 kişilik bir ailenin mutfağında olmazsa olmaz olan pirinç, kuru fasulye ve makarna gibi ürünlerin ise birer paketten hesaplandığında 46,80 TL’lik bir miktara denk gelmesi ve temel gıdalarla da birleştiğinde 325.34 TL’lik bir meblağ çıkması ise asgari ücretle geçinen bir ailenin ne kadar büyük sıkıntılarla geçinebildiğinin bir işareti olarak karşımıza çıkıyor. Bu hesaplamaların minimum olduğunu yeniden belirtmek ve bu ürünlerden 1’er alındığının da hesaba katılmasında yarar olmakla birlikte, gerçekte ihtiyaç duyulan ürünlerin çok daha fazla olduğu bilinen bir gerçek. Yine temel gıdalarda olduğu gibi bakliyat listesini de aşağıda fiyatları ile birlikte sizler için araştırarak kaleme aldık.

Bakliyat

Pirinç (800 gram)                                    6,75 TL

Börülce (800 gram)                                8,40 TL

K. Mercimek (800 gram)                       5,90 TL

Y. Mercimek (800 gram)                       4.85 TL

Fasulye (800 gram)                                 7.35 TL

Bulgur (800 gram)                                   2.50 TL

Kuru Bakla (800 gram)                           6,40 TL

Makarna (1500 gram)                            4,65 TL

Et ise artık lüks

Marketlerin kasap reyonlarına gelindiğinde ise tablo daha da kararıyor. Et ve tavuk tüketmenin giderek lükse kaçtığı ülkemizde bu gıdaların asgari ücretlinin sofrasına girmesi ise adeta hayal… Yine de hazırladığımız 1 aylık gıda alışverişine 1’er kilodan kıyma, pirzola, et şiş gibi ürünleri de katarak aylık kasap reyonu alışverişinin de 276,60 TL olduğunu gördük. Buraya kadar yaptığımız hesaba göre, temel gıda, bakliyatlar, tavuk ve et masrafları aylık 601,94 TL tutuyor.

Et ve tavuk ürünleri

Tavuk (4 kilo)                                         41,20 TL

Dana Kuşbaşı (1 kilo)                           33,90 TL

Dana Kıyma (1 kilo)                              27,90 TL

Kuzu Gerdan (1 Kilo)                           29,90 TL

Kuzu Şiş (1 kilo)                                    48.90 TL

Kuzu Pirzola (1 kilo)                             36,90 TL

Kuzu But (1 kilo)                                  35,90 TL

Kuzu Kıyma (1 kilo)                             22,00 TL

Meyve ve sebze de cebe külfet

Markete aylık alışverişe giden asgari ücretli bir çalışanın  alışverişini yaparken uğradığı bir başka reyon ise manav. Tabi ki 4 kişilik bir ailede evde pişen yemeklerde kullanılmak üzere patates, soğan, domates, börülce, bamya ve patlıcan gibi sebzeleri de sepetine ekleyecek olan çalışan, gerekli vitaminleri almak için muhakkak ki aylık birkaç çeşit meyveyi en azından 1’er kilodan olmak şartıyla almak durumunda. Tabi ki tüm bunlar da bin 675 TL’lik asgari ücrete yansıyarak aylık alışverişin tutarını da kabartıyor. Aylık meyve, sebze alışverişi ise minimum 149.24 TL olarak vatandaşın cebine bir külfet daha ekliyor. Kısacası temel gıda, kasap, meyve sebze gibi ürünlerin aylık alışverişi vatandaşa 751,18 TL olarak yansıyor.

Meyve ve sebze

Salatalık (5 kilo)                                        12,75 TL

Domates (5 kilo)                                         4,50 TL

Patates (5 kilo)                                          12,75 TL

Soğan (2 kilo)                                              2,90 TL

Marul (5 adet)                                             8,25 TL

Maydanoz (2 bağ)                                      3,30 TL

B. Sarma (2 adet)                                        2,00 TL

Limon (1 kilo)                                               6,99 TL

Pazı (2 bağ)                                                   3,30 TL

Dolmalık Biber (1 kilo)                               2,55 TL

Carli Biber (1 kilo)                                       2,00 TL

Börülce (2 kilo)                                            15,00 TL

Patlıcan (2 kilo)                                            2,00 TL

Bamya (1 kilo)                                              6,50 TL

Karpuz (10 kilo)                                           12,00 TL

Kavun (8 kilo)                                                4,40 TL

Erik (1 kilo)                                                    8,00 TL

Kiraz (1 kilo)                                                 10,50 TL

Nektarin (1 kilo)                                            7,50 TL

İncir (1 kilo)                                                   10,30 TL

Muz (1 kilo)                                                     4,00 TL

Elma (2 kilo)                                                     5,20 TL

839,07 TL aylık gıdaya gidiyor

Asgari ücretle çalışan ve kendi dahil 3 kişiye daha bakmakla yükümlü bir vatandaşın cebinden sadece gıda için çıkacak olan para 751,18 TL olmakla birlikte vatandaş "göz görür can çeker" diyerek kendileri için lüks olarak adlandırdıkları bazı ürünleri de bazen sepete ekliyor. Vatandaşın lüks diye tabir ettiği gıda ürünlerinden Yeni Bakış olarak piyasa araştırmasını yaptık ve ortaya çıkan miktarın 87,89 TL olduğunu gördük. Böylece asgari ücretlinin aylık gıda alışverişi için 839,07 TL cebinden uçuyor.

Lüks ürünler

Ketçap(600 gram)                                     6,50 TL

Mayonez (600 gram)                                9,99 TL

Sosis (200 gram)                                       10,50 TL

Sucuk (750 gram)                                      17,90 TL

Kaşar (900 gram)                                      21,00 TL

Meşrubat (10 Litre)                                  22,00 TL

Maaşın minimum 932 TL’si markete gidiyor

Gıdanın yanında markete uğramışken sağlıklı bir yaşam için temizlik malzemesi de alması gereken asgari ücretliler, sabun, deterjan, çamaşır ilacı, şampuan gibi malzemelere de toplamda 93,23 TL ödüyor. Yani 4 kişilik bir ailede tek başına çalışan bir kişi aldığı bin 675 TL’lik maaşın 950 TL’lik bir miktarını sadece gıda ağırlıklı, birkaç da temizlik malzemesinin içine katıldığı bir market alışverişine veriyor.

Temizlik malzemeleri

Sıvı Sabun (300 ml)                                   3,90 TL

Sabun (135 gram)                                      3,99 TL

Şampuan (600 ml)                                     5,95 TL

Saç Kremi (400 ml)                                    9,50 TL

Yer Silme Deterjanı (2.5 kilo)                    6,90 TL

Yağ Çözücü ( 750 ml)                                  5,60 TL

Yumuşatıcı (4 litre)                                     12,99 TL

Bulaşık Deterjanı (750 ml)                        4,10 TL

Çamaşır Deterjanı (5 kilo)                         22,90 TL

Tuvalet Kağıdı (24’lü)                                 17,40 TL 

 

Kaynak: Yeni Bakış