TÜKETİCİNİN CEBİ YANIYOR: İthalatçılar, gümrük memurlarına ödedikleri ek mesai ücretlerini maliyete ekliyor. Vergiler, fonlar, ek mesai ücreti, komisyonlar derken artan maliyetler toplamı da ürün fiyatına yansıtılıyor. Memur ek mesaisini alıyor, ithalatçılar ise, bunu maliyetlere yansıtıyor. Faturayı ise vatandaş ödüyor

GÜMRÜKLERDE DÜZENLEME ŞART: Gemiler limana sabah geliyor, tırlar boşaltma işlemine öğleden sonra başlıyor. Ağır bürokratik koşullar ve “normalleşen” ek mesai sistemi, tüketicinin cebine yansıyor. Gümrük çalışanları da dahil, yeniden düzenleme istiyor

SİSTEM BİLİNÇLİ OLUŞTURULDU: Gümrük memurlarının ek mesai ücretlerinin saati 69.6 TL olmak üzere tüccarın cebinden çıktığını kaydeden ithalatçılar, gümrüklerdeki mevcut sistemin maliyeti arttırmaya yönelik, bilinçli olarak kurulduğunu iddia etti. İthalatçılar, “Gümrük maliyetleri düşerse, piyasa kendiliğinden ucuzlar” dedi

Duygu ALAN

Maliye Bakanı Zeren Mungan’ın açıklamalarının ardından başlayan kamuda “ek mesai” tartışmalarına bir yenisi daha eklendi.

İthalatçılar, gümrüklerde işlerin yavaş yürüdüğünü öne sürerek TIR’larını gümrükten zamanında çıkarabilmek için gümrük memurlarından ek mesai talep ettiklerini belirtti.
Gümrük memurlarının ek mesai ücretlerinin saati 69.6 TL olmak üzere tüccarın cebinden çıktığını kaydeden bazı ithalatçılar, gümrüklerdeki mevcut sistemin maliyeti arttırmaya yönelik bilinçli olarak kurulduğunu iddia etti.

İthalatçılar, vergiler, fonlar, memurun ek mesai ücreti, komisyonlar derken tüccarın maliyetinin arttığını bu maliyetin de günün sonunda ürün fiyatına, dolaylı olarak da tüketicinin cebine yansıdığını söyledi.

Artan maliyetlerin devlet bütçesine de olumsuz etki de bulunduğunu ifade eden ithalatçılar, gümrüklerde gerekli sayıda, kalifiye istihdam yapılması ve fonların kaldırılması ile tüm kesimlerin refaha kavuşacağını savundu.

Kerem: Günün sonunda tüketicinin cebi zorlanıyor

Gıda İthalatçıları Birliği Başkanı Özdal Kerem, gümrüklerde çalışma sistemi üzerinde revizyona ihtiyaç olduğunu kaydetti.

“Personel eksikliği” gerekçesi ile gümrüklerde işlerin yavaş ilerlediğini kaydeden Özdal Kerem, tüccarların çoğu zaman mesai saatleri dışında memur talebinde bulunduğunu, mesai saati dışında hizmet veren gümrük memurunun ek mesai ücretinin ise tüccarın cebinden çıktığını kaydetti.
Kerem, vergiler, fonlar, memurun ek mesai ücreti, komisyonlar derken tüccarın maliyetinin arttığını bu maliyetin de günün sonunda ürün fiyatına dolaylı olarak da tüketicinin cebine yansıdığını söyledi.

Kerem, şunları söyledi:

“Gümrüklerde öyle bir sistem gelişti ki nedense sabah saatlerinde işler ya ilerlemiyor ya da dosya evrak işleri yapılıyor. Ürünleri gümrükten almak işi de öğleden sonraya kalıyor.

Bu işlerin bazen gece saat 12.00’ye kadar uzadığı oluyor. Hal böyle olunca da memur ek mesai yapmış oluyor. Memurun ek mesai ücreti de tüccarın cebinden çıkıyor. Tüm vergiler, ekstra mesailer, fonlar, komisyonlar ürünün fiyatında toplanıyor ve maliyete biniyor. 

Tüccar, zarar etmemek adına bu maliyeti ürünün satış fiyatına yansıtıyor. Günün sonunda da tüm bu maliyetler tüketicinin cebine yansıyor.”

“Gümrüklerde kalifiye istihdam arttırılmalı”

Gümrüklerde yeni yıl münasebeti ile Aralık aylarında ve mevsim dönüşümlerinde iş yoğunluğunun arttığına işaret eden Özdal Kerem, bu dönemlerde tüccarın gümrük memuru bulmakta zorlandığını söyledi.

Kerem, gümrüklerde personel eksikliği nedeni ile yaşanan sorunun gerekli sayıda, kalifiye istihdam yapılması ile çözümlenebileceğini savundu.

Kerem, maliye ve gümrüğün ülkenin can damarı olduğunu dolayısıyla istismara açık olmaması gerektiklerini söyledi.

Toros: İşin niteliğine göre vardiya düzenine geçilmelidir

Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) Başkanı Fikri Toros, ek mesai çalışma düzeni ve bunun oluşturduğu devasa kamu harcamalarının önlenebilmesi için işin niteliğine göre vardiya düzenine geçilmesi, hizmet talebine endeksli olarak da esnek çalışma saatleri uygulamasının yapılması gerektiğini kaydetti.

Toros, “Örneğin limanlarda gemiler sabah erken yanaşır, akşam geç çıkış yaparlar. Bu gemi trafiği saatlerinde yoğun ek mesai yapanlar, günün diğer saatlerinde kapasite altında çalışırlar.  Esnek çalışma düzeni ile ek mesai harcamaları giderilebilir” dedi.

Fikri Toros, ek mesai çalışma düzeninin hizmet veren daireye göre değişik nedenlere dayandığını, ek mesaiye yol açan nedenlerin bu hizmetler bazında ayrıştırılarak, o hizmete yönelik iş akışkanlığı için çözüm getirilmesi gerektiğini söyledi.
Toros, “Örneğin, hastanede nöbet görevi yapanlar, bakan şoför ve sekreterleri gibi... Bunların analiz edilerek ek mesai veya ek maliyet yaratmayacak sözleşme ve düzeni sağlanması gerekir” diye konuştu.

“Tüketicinin alım gücü düşüyor”

KTTO Başkanı Fikri Toros, gümrüklerde oluşan önemli miktarda ek mesai ücretinin şirketlere, dolayısıyla ekonomiye, ek maliyet yarattığını ve tüketicinin alım gücünü olumsuz etkilediğini ifade etti.

Bunun çözümünün istihdamı arttırmak olmadığını savunan Toros, “Çünkü ek mesai ödeneği çalışanın ek geliri olduğundan, mevcut düzenlemeden yararlanarak, bu geliri almak için ek mesai mutlaka yaratılacaktır. Gümrük denetim ve muayene düzenlemesi oldukça ilkel olduğundan, gelen her yük için en az iki gümrükçünün çalışması gerekmektedir. Bunu önlemenin yolu, limanlara elektronik tarama (scan) ekipmanları alınarak, risk bazlı gümrük  muayene  sistemine geçilmesi olmalıdır” dedi.

Esmen: Ekonomi büyüdü personel ihtiyacı arttı

Esmen Group Direktörü Esin Esmen, gümrüklerde yeteri kadar personel olmadığından gün içerisinde işlerin tam anlamıyla yapılmadığını söyledi.

“Zaman kaybı para kaybıdır” diyen Esmen, iş insanı için zamanın çok önemli olduğunu, işlerin zamanında yürütülmesi için iş insanlarının çoğu zaman gümrüklerde ek mesai talep etmek zorunda kaldığını belirtti.

Esin Esmen, Lefkoşa gümrüğünde görev yapan personelin özverili olduğunu ancak gelişen ve hızla büyüyen ekonomi ile birlikte ithalatın da büyüdüğünü kaydetti.

Esmen, gümrüklerde işlerin zamanında ve daha hızlı yapılması için doğru istihdamın önemli olduğunu söyledi.

“Gümrükte iş yoğunluğunu azaltmak mümkün”

Gümrüklerde her ürünün ayrı ayrı muayene edilmesinin de zaman kaybına yol açtığını savunan Esin Esmen, şunları söyledi:

“Başka ülkelerde her ürüne muayene yapılmıyor. Bence ülkemizde de ithalatçı kurumun piyasadaki prestiji göz önünde bulundurularak muayene uygulamasını zaman zaman yapabilir.

Devlet eğer gerçekten art niyet tespit ederse de o firma hakkında gereken yasal işlemi uygulayabilir. Eğer personel yetersizliği sorunu giderilir ve ürün muayene işlerinde yeniden düzenlemeye gidilirse bence gümrüklerdeki mevcut iş yoğunluğu yarı yarıya düşer.”

Yeşilada: Her taraftan tüccarın cebine saldırılıyor

Metgin Pazarlama Direktörü Engin Yeşilada, fonlar, vergiler, komisyonlar, derken yükselen maliyetlere bir de Gümrük memurunun, Veteriner Dairesi, Toprak ürünleri Kurumu, Sağlık Bakanlığı ve Tarım Dairesi çalışanlarının ek mesai ücretlerinin eklendiğini, maliyetlerin toplamının da ürün fiyatına dolaylı olarak tüketicinin ekonomisine yansıdığını kaydetti.

Yeşilada, “Devlet dairelerinden herkes bir taraftan tüccardan bir şey koparmaya çalışıyor ve koparıyor da ama günün sonunda tüm bu ekstra paralar tüketicinin cebine yansıyor. Dolaylı bir vergilendirme oluyor. Yani aslında politikacı ortada görünmeden para topluyor. ‘Nerede ne koparırsam kardır’ zihniyeti ile devlet, çaktırmadan, dolaylı vergileri halkın sırtına yüklüyor. Ondan sonra da hiç bu fonların, komisyonların ve diğer maliyetlerin olmadığı ülkelerdeki fiyatlarla ülkemizdeki fiyatları kıyaslıyoruz” diye konuştu.

“Ekonomiye fazla müdahale ediliyor”

Fonların kaldırılmasının tüm kesimlerin refahına hizmet edeceğini dile getiren Engin Yeşilada, ayrıca ekonomiye ne kadar müdahale edilirse o kadar anomiler ortaya çıkacağını söyledi.

Yeşilada, “Memlekette sadece memur yaşamıyor. Özel sektör çalışanı da var işçi de var. Dolayısıyla sadece kamu kesimini düşünerek icraat yapılması doğru değildir. Fonların kaldırılması tüm kesimlerin refahına hizmet edecektir. Bunun örneklerini de bir dönem fonlar kaldırıldığında tüccarın fiyat düşürmesi ile yaşamıştık. Bugün maliyetler yine düşürülsün yine piyasa ucuzlar. Tüccarlar arası rekabet doğacak ve fiyatlar iyice aşağı düşecek” dedi.

Engin Yeşilada, “KKTC’de ekonomiye çok fazla müdahale var. Oysa bu müdahaleler ne kadar azaltılırsa o kadar daha refah ve sağlıklı ekonomiye sahip oluruz” diye konuştu.

Özberkman: Devlet bütçesi de tüketicinin cebi de zarar görüyor

Oero Traiding Ltd Direktörü Bertan Özberkman, gümrüklerde oluşturulan sistemin maliyetleri arttırmaya yönelik olduğunu savundu.

Gümrüklerdeki “çarpık” sistemin iş yapanın enerjisini olumsuz etkilediğini kaydeden Bertan Özberkman, maliyetlerin arttırılmasının günün sonunda hem devlet bütçesine hem de tüketicinin cebine zarar verdiğini ifade etti.

Oluşan ortamda, çalışanın da rahatsız hale geldiğini savunan Özberkman, “Sendika başkanı açıkladı. Onlar da rahatsız. İşadamı da rahatsız. O zaman, sistemin yeniden dizayn edilmesi kaçınılmaz. Dünyadaki uygulamalar da tüketiciyi rahatlatmak adına, maliyeti düşürmeye yöneliktir” ifadesini kullandı.

Bertan Özberkman, “Maliyet arttıkça ürünün birim fiyatı da artar. Ülkemizde gümrüklerde kurulan sistem tamamen maliyetleri arttırmaya yöneliktir ve bu çarpık sistem maalesef hem ithalatçının enerjisini düşürmekte hem de gerek devlet bütçesine gerekse tüketicinin cebine olumsuz yansımaktadır” dedi. Özberkman, maliyetlerdeki artışın piyasada rekabet edebilirliği de ortadan kaldırdığını belirtti.

Arar: Gümrüklerde ciddi bir düzenleme yapılmalıdır

Armar Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Murat Arar, gümrüklerdeki ek mesailerin dolaylı olarak tüketiciye yansıdığın ı söyledi.

Murat Arar, ithalatçının iş yapabilmesi için gümrük memurlarının ek mesai yaptığını, memurun ek mesai ücretinin de saati 69.6 TL olmak üzere ithalatçılar tarafından karşılandığını söyledi.
Gümrükte ciddi bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu savunan Arar, “Biz gümrük memuruna ek mesai ödemezsek maliyet artmaz, tüketici de ürünü daha ucuza satın alma şansına sahip olur.  Dolayısıyla gümrüklerde ciddi bir düzenleme yapılmalıdır. Bana göre bu düzenleme de ya memur istihdamının yapılması ya da memurun mesai saatlerinin uzatılması şeklinde olmalıdır” dedi.
Gümrüklerde “ek mesai” sisteminin bilinçli yaratılmış bir sistem olduğunu öne süren Murat Arar, “Acil konularda yardımcı oluyorlar ama yeteri kadar gümrük memuru olmadığı gerekçesi ile bizim işlerimiz çoğunlukla mesai saati bittikten sonra yapılabiliyor. Oysa tırlar limana sabah 08.00’de geliyor, yeteri kadar personel olursa öğlen olmadan bu mallar tüccara teslim edilebilir” diye konuştu.