Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesini onayladı.

KKTC 2015 Mali Yılı Yasa Tasarısı’nda 154 milyon 517 bin 480 TL olarak öngörülen bakanlık bütçesi oy çokluğuyla kabul edildi.

Genel kurulda görüşülmesi sırasında UBP Milletvekili Erdal Özcenk’in ardından söz alan TDP Milletvekili Hüseyin Angolemli, çalışanların güvenliğinin önemine vurgu yaptı.

Angolemli, çalışanların işveren tarafının “sömürülmemelerinin” önemli olduğunu, bunun için de özelde çalışanların sendikalaşmasının önünün açılması gerektiğini kaydetti.  

Angolemli, devletin dışındaki çalışma yerlerinin yeterli denetilmediğini ifade ederek, “Böyle olunca kayıt dışı ekonomi ve kaçak iş gücü de artıyor” dedi.

Hükümetin her çalışanının geleceğini düşünmesi ve özel sektöre el atması gerektiğini ifade eden Angolemli, bugüne kadar hiçbir özel sektörde örgütlenme görmediğini ve özel sektör çalanlarının hep ezildiğini kaydetti.

İş kazalarına da değinen Angolemli, iş kazasında ölenlerin sigortalı olup olmadığını, ailesine nasıl yardım edildiğini ve buna sebebiyet veren iş yerinin cezalandırılıp cezalandırılmadığını sordu.

Angolemli, asgari ücretin de çok önemli olduğunu ifade etti ve çalışanların hakları düşünülerek, asgari ücretin düzenlenmesini istedi.

Vergi affını da eleştiren Angolemli, bu affın sermayeye yaradığını, küçük esnafa ise bir faydası olmadığını belirtti. Angolemli, affa alışanın artık vergi ödemeyeceğini vurguladı.

Engelli istihdamlarına önem verilmesini talep eden Angolemli, İhtiyat Sandığı konusuna da değinerek, sandığın verdiği borçların geri gelip gelmediğini sordu. Angolemli, daireye ait Gazimağusa bölgesindeki otellerin ekonomiye kazandırılabileceğini kaydetti.

OĞUZ

UBP Milletvekili Dursun Oğuz da, bakanlığın, ülkenin en önemli bakanlığı olduğunu çünkü doğrudan insanları ilgilendirdiğini belirterek, daha çok önem verilmesi gerektiğini ifade etti.

Çalışma Dairesi’ne değinen Oğuz, ülkedeki işsizliğe ve denetimlerin yapılmasının şart olduğuna işaret ederek, ülkedeki iş gücünün belirlenmesi için araştırma yapılmasının gerekliliği üzerinde durdu. Oğuz, devletin sadece bu daireye başvuran işsizlerle kısıtlı kalmasının doğru olmadığını, çalışma yaparak, gerçek işsiz potansiyelinin ortaya çıkarılması gerektiğini kaydetti.

Bu konuda düzene girilmesiyle kaçak iş gücünün de kayıt altına alınabileceğini, kaçakların daha kolay tespit edileceğini ve yerli işgücünün önünün kesilmeyeceğini ifade eden Oğuz, işverenlerin yatırım yapmamasından dolayı kaçak durumuna düşen işçilere ise sahip çıkılması ve haklarını koruyacak bir birim oluşturulmasının önemine vurgu yaptı.

İş garantisi ve güvenliği konularında devlete görevler düştüğünü ifade eden Oğuz, yerli iş gücünün de korunmasının şart olduğunu söyledi. Oğuz, hellim konusunda ilerleme sağlanması durumunda küçükbaş hayvancılık sektöründe iş potansiyeli açılacağına işaret ederek, bu yönde şimdiden bir çalışma yapılmasının doğru olacağına inanç belirtti.

Ülkede iş gücü olmasına rağmen bazı alanlarda yabancı iş gücü getirtildiğini ifade eden Oğuz, bunun yanlış olduğu söyledi. Oğuz, işverenlerin ödeme yaptığı fiyattan daha düşük yatırım yaptığını kaydederek, bundan dolayı bakanlığın gelir kaybına uğradığını vurguladı.

TATAR

UBP Milletvekili Ersin Tatar da, bakanlığın çok önemli bir bakanlık olduğunu vurguladı. Miktarında artış görünse de bakanlığın bütçesinin bir bölümünün Maliye Bakanlığı’nda “gizli” olduğunu ve bazı ödemelerin buradan yapıldığını belirten Tatar, toplumu kucaklayan ve beklentilerini karşılayan bir bakanlık olması gerektiğini vurguladı.

Tatar, bakanlığın engellisine, yardıma muhtacına, şehit ailesine herkese destek olduğunu ve yardımda bulunduğunu ifade ederek, bakanlığın kamu kaynaklarının paylaşılmasına yönelik önemli işler yaptığını kaydetti.

 Bakanlık bütçesini kalem kalem değerlendiren Tatar, çalışanların gerçek ücretleri üzerinden sosyal sigorta yatırımlarının yapılması için denetimin şart olduğunu ve bunun yapılması halinde sosyal sigortaların geleceğinin de garanti altına alınacağına inanç belirtti.

Tatar, kaçak işgücü karşısında denetimlerin yapılması gerektiğini kaydederek, bunun yapılmasıyla kaçak yaşamın da önüne geçileceğini belirtti.

Önemli olanın halka hizmet olduğunu ifade eden Tatar, İhtiyat Sandığı binası ile ilgili iddiaları anımsatarak,  bakandan gerekli denetimi yapmasını talep etti.

ÜSTEL

UBP Milletvekili Ünal Üstel de, Çalışma Bakanlığı bütçesinde artış görüldüğünü ancak yeterli olup olmadığının tartışılabileceğini ifade ederek, bütçenin bakanlık projelerine destek olması temennisinde bulundu.

Üstel, Çalışma Bakanlığı’nın vatandaşları birebir ilgilendiren bir bakanlık olduğunu belirterek, sosyal sigortaların bütçe ile ilgili yaşadığı sıkıntıların aşılmasını temenni etti. Sosyal Sigortalar Dairesi’nin borçları konusunda bilgi isteyen Üstel, Genel Sağlık Sigortası’nın da çıkarılmasını beklediklerini ancak bütçeye baktıklarında bu yasanın çıkarılması için bir kalem göremediklerini söyledi.  

Engellilerin Avrupa’da her türlü yaşam hakkına sahip olduğuna dikkat çekerek, ülkede de engellilere her türlü değerin verilmesi gerektiğini ifade eden Üstel, engellilerin yaşama kazandırılması ve yaşam zorluklarını gidererek, hayatlarını idame ettirmelerine imkan sağlanması gerektiğini kaydetti.

Bu yönde çalışmalar olduğunu ancak yeterli olmadığını ifade eden Üstel, yasaların iyileştirilmesi ve yenilenmesi; altyapı binalar ve sokaklar başta olmak üzere geliştirilmesi gerektiğini belirtti.

Üstel, engellilerin müşavir olamadığını ve bunun eşitliğe aykırı olduğunu belirterek, Girne Huzur Evi’nin de iyileştirilmesi gerekliliğini anlattı.

HAMZAOĞULLARI

CTP-BG Milletvekili Biray Hamzaoğulları da, devletin istihdam politikasında daha dikkatli olması ve Karpaz bölgesine gerekli duyarlılığı göstermesini talep etti.

Hamzaoğulları, İskele ilçesinde engellilere daha çok önem verilmesini, gerekli yatırımların yapılmasını istedi.

ÇAKICI

TDP Milletvekili Mehmet Çakıcı da, belediyelerin sosyal sigorta borçlarına işaret ederek, devletin bu konudaki girişimlerinin ne durumda olduğunu sordu. Çakıcı, bazı işadamlarının çalışanlarının yatırımlarını ödemediğine işaret ederek, bu konuda bakanlığın ne yaptığını ve çalışanın şikayetini nasıl değerlendirdiğini sordu. Çakıcı, “UBP’den ne farkınız vardır?” dedi.

Kamuda ve özelde örgütlemelerin ne derecede olduğunu merak ettiğini kaydeden Çakıcı, temel farkın örgütlenmeden geçtiğini ve hükümetin farkını burada göstermesi gerektiğini belirtti. Çakıcı, bakanlığın özel sektörde sendikalaşmanın önünü açacak girişim yapması gerektiğini kaydetti.

Çakıcı, asgari ücreti belirleme sistemini sorgulayarak, insanca yaşanabilecek bir seviye belirlenmesinin önemine vurgu yaptı ve devletin çalışanın yanında olması gerektiğini belirtti.

Sosyal Sigortalar Dairesi’nin gelirlerinin kayıt dışı çalışanların kayıt altına almasıyla artırabileceğini kaydeden Çakıcı, asgari ücreti belirlerken de tarafları zorlayarak, en üst seviyede belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Çakıcı, son belirlenen asgari ücretin yeterli olmadığını savundu.

Çakıcı, uyuşturucu ile ilgili tedbirlerin şart olduğunu, bu çerçevede Sosyal Hizmetler Dairesi’ne önem verilmesi gerektiğini belirtti. Çakıcı, cezaevinde bu suçtan yatan yüzün üzerinde kişi olduğunu ifade ederek, bu yüzden bu yönde denetim ve tedbirlerin gerekli olduğunu söyledi.

GÜRPINAR

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Aziz Gürpınar da, bakanlığın çalışmaları ile ilgili bilgi verdi. Denetime büyük önem verdiklerini kaydeden Gürpınar, çalışma hayatının istenilen seviyeye çıkarılması için daha güçlü ve etkin bir çalışma sistemi oluşturmak için çalıştıklarını belirtti.

Gürpınar, denetimde kadro ve bütçenin büyük önem taşıdığına işaret ederek, 2014’te istihdam şansı yakalayamadıklarını ancak denetimi yüzde 23 oranında artırdıklarını söyledi. Gürpınar,  4 bin 661 denetim yaptıklarını ve 378 kaçak işçi tespit ettiklerini kaydetti.

2015 yılında da kadrolarını artıracaklarını ve denetimlerde daha verimli bir sistem yakalayacaklarını belirten Gürpınar, belediyelerle ilgili yapacakları ve yaptıkları çalışmalar hakkında bilgiler verdi.

Gürpınar, belediyeler değişiklik yasa tasarısı hazırladıklarını ve sosyal sigorta ile ihtiyat sandığı yatırımları problemini çözmek için çalıştıklarını belirterek, belediyelerin iki ay yatırım yapmaması durumunda yasa kapsamında devlet katkısından kesinti yapılacağını kaydetti.

Belediyelerin Sosyal Sigortalar Dairesi’ne 55 milyon TL, İhtiyat Sandığı’na da 72 milyon TL borcu olduğunu belirten Gürpınar, bu borcun kurumları da olumsuz yönde etkilediğini vurguladı.

Gürpınar, engellilerin istihdamı için GSM şirketlerinin de destek verdiğini  ve engellilerin uygun yerlere istihdamlarının yapıldığını ancak şirketlerde de engelli istihdamı için düzenlemeler yapılması gerektiğini ifade etti. Engellilere ve engellileri istihdam eden şirketlere yönelik düzenlemeleri anlatan Gürpınar, bankacılık ve eğitim sektörüne bu yıl 20 istihdam yapıldığını kaydetti.

Bunu tüm sektörlere yaymak istediklerini ifade eden Gürpınar, yaşam evi oluşturmanın da bir hayalden somut bir adıma dönüştüğünü söyledi. İhalenin yakında yapılacağını ve finansmanın Türkiye ve sığınma katkı fonundan sağlanacağını kaydeden Gürpınar, katkı koyan herkese teşekkür etti.  

ÖZGÜR

Konuşmaların ardından söz alan Cumhuriyet Meclisi Ekonomi Bütçe Plan ve Maliye Komitesi Başkanı Birikim Özgür, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bütçesi içerisinde bulunan “Kadın Çalışmaları Dairesi”nin kadro ve bütçesinin “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi”ne aktarılmasını önerdi. Öneri oybirliği ile kabul edildi.

Çalışma Bakanlığı bütçesi, konuşmaların ardından oyçokluğu ile onaylandı. Genel kurul daha sonra Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı bütçesini görüşmeye başladı.