Hukuk camiasına avukatlık, yargıçlık, Kaza Mahkemesi Başkanlığı ve Yüksek Mahkeme Yargıçlığı görevleriyle 30 yıl hizmet verdikten sonra geçtiğimiz Salı gün Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) görevine resmen başlayan Emine Dizdarlı, uzunca bir durgunluk döneminin ardından bu daireye yeniden işlev kazandırmak için kolları sıvadı.
Dizdarlı, yeni görevinde de tarafsız ve doğru şekilde halka hizmete hazır olduğunu söyledi.
Kamu kurum ve kuruluşlarının yasal mevzuata uygun çalışmasının takipçisi olacaklarını ifade eden Dizdarlı, Anayasal kurumlardan biri olan Yüksek Yönetim Denetçisi Dairesi’nin yeniden vatandaşın gündemine girmesi ve vatandaşın kendilerine daha kolay ulaşabilmesi için bazı yeni düzenlemeleri hayata geçirmeye hazırlanıyor.
Yüksek Yönetim Denetçisi’nin yasayla verilen yaptırım gücünün çok yeterli olmadığını belirten Dizdarlı, yasadaki bütün yetkileri zorlayacağını ve ilgili yasada değişikliği de gündemlerine alacaklarını söyledi.
KKTC’NİN 3. YÜKSEK YÖNETİM DENETÇİSİ VE BU MAKAMDAKİ İLK KADIN
Nail Atalay ve Feridun Önsav’ın ardından KKTC’nin üçüncü Yüksek Yönetim Denetçisi olan Dizdarlı, bu göreve atanan ilk kadın sıfatını da kazandı. Dizdarlı, böyle bir görev teklifini beklemediğini, Cumhurbaşkanı’nın teklifi üzerine uzun süre düşünüp değerlendirip topluma hizmet için kabul ettiğini söyledi.
Geçtiğimiz salı günü Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı huzurunda yemin ederek Şubat 2012’den beri boş bulunan Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) görevine resmen başlayan Emine Dizdarlı, görevindeki ikinci gününde TAK muhabirinin sorularını yanıtladı.
“KESİNLİKLE BEKLEMİYORDUM”
Yüksek Mahkeme Yargıcıyken Yüksek Yönetim Denetçisi görevine atanan Dizdarlı “Bu süreç nasıl oldu, böyle bir görev teklifini bekliyor muydunuz?” sorusunu yanıtlarken “Hayır, kesinlikle beklemiyordum.
Aslında yargıçlığın dışında altı yıllık avukatlık dönemim de var. Toplamda hukuk camiasına 30 yıllık hizmet verdim. Böyle bir şey kesinlikle düşünmüyordum. Tabi ki bir yargıcın hedefi her daima Yüksek Mahkeme Yargıçlığı’dır. Ben de o hedefimi gerçekleştirdim, buna rağmen aklımda böyle bir şey hiç yoktu” dedi.
Dizdarlı, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın teklifini uzun süre düşünüp değerlendirdiğini ve amaç topluma hizmetse, bu görevde de topluma hizmet verebileceği düşüncesiyle zor da olsa bu görevi kabul ettiğini söyledi.
“2015 KADINLAR İÇİN GÜZEL OLDU… OMBUDSPERSON DEMEK DAHA DOĞRU”
Şubat 2012’den beri boş olan Ombudsman’ın yasada bir erkek olarak düşünüldüğünü veya öyle anıldığını ancak kendisinin bu göreve atanmasıyla Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsperson) ifadesinin kullanılmasının daha doğru olacağını söyleyen Dizdarlı, “2015 yılı bana göre kadınlar için çok güzel bir yıl oldu. Sayın Narin Şefik Yüksek Mahkeme Başkanı oldu. Dışişleri Bakanı Sayın Emine Çolak ve Meclis Başkanımız Sayın Sibel Siber’den sonra bir de ben bu göreve gelince, bu yıl kadınlar için bir atılım yılı oldu” dedi.
“MAKAM BOŞ OLUNCA VATANDAŞ BU HİZMETİ UNUTTU”
Dizdarlı, Nail Atalay’ın Yüksek Yönetim Denetçisi olduğu 1997-2002 yılları arasındaki başvuruların iyi sayılacak düzeyde olduğunu, 2002-2006 arasında makam boş olduğu için başvuruların düştüğünü; ardından Feridun Önsav’ın bu göreve gelmesiyle başvuruların arttığını anlattı. Dizdarlı, Önsav’ın emekliliğinin ardından da başvuruların çok düştüğünü, denetçi olmadığı için vatandaşların bu hizmeti unuttuğunu belirtti.
“VATANDAŞ DAHA KOLAY ULAŞMALI”
Dizdarlı, Yüksek Yönetim Denetçisi’nin toplumda daha iyi bilinmesi ve bu hizmetten yararlanılması için girişimler yapacağını, bunlar arasında web sayfası oluşturulmasının da bulunduğunu söyledi. Vatandaşın kendilerine daha kolay ulaşacağı bir yöntem bulacaklarını ancak şu anda yasaya göre başvuruların bireysel olarak yazılı yapılması gerektiğini anlatan Dizdarlı, yasanın online başvuruya elvermediğini belirtti.
Dizdarlı, yasanın değişmesi için de çaba göstereceğini ifade etti.
“26 BAŞVURU ASKIDA”
Şu anda ellerinde askıda kalmış başvurular bulunduğunu, 2007’den bugüne 26 başvurunun sonuçlanmadığını belirten Emine Dizdarlı, dosyaları tekrardan gözden geçireceğini ve yeniden işleme koyacaklarını kaydetti.
Yüksek Yönetim Denetçisi Emine Dizdarlı, kurumun işleviyle ilgili soruları yanıtlarken, kamu kurum ve kuruluşlarındaki uygulamalarla ilgili şikayetleri aldıklarını ifade ederek, bu organların anayasa, yasalar ve tüm mevzuata uygun hareket etmelerinin önemini vurguladı.
İnsan hakları ihlallerinin çok önemli olduğunu ifade eden Dizdarlı, vatandaşların başvurdukları daireden bilgi alabilmelerinin, sorunlarına çözüm bulunmasının Bilgi Edinme Yasası’nın ve İyi İdare Yasası’nın da gereği olduğunu kaydetti.
Dizdarlı “Bu yöntemleri hızlandırmak veya vatandaşa bir cevap bulmak bizim öncelikli görevlerimiz arasındadır” diye konuştu.
“YAPTIRIM GÜCÜ ÇOK YETERLİ DEĞİL”
Yasa gereği Yüksek Yönetim Denetçisi’nin 6 ayda bir Meclis’e rapor sunduğunu belirten Emine Dizdarlı, yaptıkları soruşturmayla ilgili gereğinde suç duyurusunda bulunma; ilgili memurun görevden alınmasını talep etme yetkileri bulunduğunu kaydetti. Bu durumdaki kişilerin para cezası, disiplin cezası alabileceğini belirten Dizdarlı, “Bu yasayla Yüksek Yönetim Denetçisi’nin yaptırım gücü çok yeterli değildir. Direkt yetki verilmemiştir ancak ben yasadaki bütün yetkilerimi zorlayacağım. Önce bir kendi sistemimi kurayım, ondan sonra yasa değişikliği de gündemimizde olacak, gerekli çalışmaları yapacağım” ifadelerini kullandı.
PERSONEL EKSİK… BİNA YETERSİZ…
Dizdarlı, Yüksek Yönetim Denetçisi binasının hiç yeterli olmadığını ayrıca personel eksikliği de yaşandığını belirterek yasaya göre 3 baş denetçi olması gerekirken bir denetçi, bir de vekillik verilmiş baş denetçi bulunduğunu, yasaya göre 7 denetçi olması gerekirken hiç denetçi olmadığını söyledi.
“DAHA GÜÇLÜ, VERİMLİ, ETKİN BİR KADRO ŞART”
Emine Dizdarlı, var olan personelin çalışmak için çok azimli olduğunu ve çalışmak istediğini vurgulayarak “Daha güçlü, verimli ve etkin bir kadro olması şarttır” dedi.
Kıbrıs’ta çözüm çabalarına işaret ederek Avrupa yasalarına uyumun önemini vurgulayan Dizdarlı, ülkedeki kurum ve kuruluşların mevzuatı nasıl takip edeceğinin de büyük bir çalışma alanı olduğunu söyledi.
“KAMU YÖNETİMİ YASAL MEVZUATA UYMALI, TAKİPÇİSİ OLACAĞIZ”
“Biz hizmet vermeye hazırız. Yasanın bize verdiği yetki çerçevesinde elimizden geleni yapacağız. İlkemiz, tarafsız ve doğru olanı yapmaktır.
Kamu yönetiminin de yasal mevzuata, Anayasamıza, yasalara, tüzüklere uymaları gerekmektedir. Bunların da takipçisi olacağız” diyen Dizdarlı, Yüksek Yönetim Denetçisi’nin şikayetleri almak yanında toplumu ilgilendiren konularda resen de harekete geçeceğini vurguladı.
Emine Dizdarlı, yeni görevine atanmasıyla hukukçu olması nedeniyle toplumda bir güven duygusu oluştuğunu gözlemlediğini belirterek atanması daha Meclis’te onaylanmadan bile kendisine başvuruların başladığını söyledi.
“Biz tarafsız, objektif bir daire olacağız. Zaten amacımız ve ilkelerimiz de odur. Bağlılık yeminimde de onu tekrarladım. Dolayısıyla en iyi şekilde hizmet vermeye çalışacağız” diyen Dizdarlı, yeni göreviyle ilgili şu yorumu da yaptı:
“Bazen değişiklikler iyi olur. Motivasyon olur. Burası farklı bir hedef diye düşündüm. Burası da halka hizmet verilen bir yer. Mahkemede görev yaparken basına kapalı görev yaptık. Bu da bizim için farklı bir deneyim olacak. Halkı bilgilendirmek bence çok önemli.”
YILLARA GÖRE BAŞVURU SAYILARI
Yüksek Yönetim Denetçisi’ne yıllar bazında kişisel başvuru sayıları şöyle:
“1997’de 94, 1998’de 44, 1999’da 75, 2000’de 75, 2001’de 50, 2002’de 44, 2003’te 11, 2004’te 9, 2005’te 4, 2006’da 13, 2007’de 86, 2008’de 44, 2009’da 27, 2010’da 26, 2011’de 22, 2012’de 17, 2013’te 4, 2014’te 2, 2015’te 8.”
Cumhuriyet Meclisi’nin 15-16 Temmuz 1996 tarihli birleşiminde kabul edilen “Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası”yla kurulan Yüksek Yönetim Denetçisi’nin yasadaki amacı, “yönetim hizmet veya eyleminin yürürlükteki mevzuata ve mahkeme kararlarına göre yapılıp yapılmadığı veya herhangi bir yürütsel veya yönetsel birim veya görevli tarafından veya onlar adına yapılan herhangi bir hizmet veya eylemi denetlenmesini, soruşturulmasını ve yetkililere rapor sunulmasını sağlamak” olarak tanımlanıyor.
