Lefkoşa Taksiciler Birliği Başkanı Rifat Turgut, kaçak yolcu taşıyan şoförlerin sayısında artış olduğuna dikkat çekerek, yeni Motorlu Araçlar Yolcu ve Eşya Taşıma Yasası’nın bir an önce yasalaşması gerektiğinin altını çizdi.
Birleşik Taksiciler Birliği Başkanı Kemal Gözay, taksicilerin mesleğinin düzene gireceğine inandığını söyledi.
Melin DOBRAN
Kayıt dışı, kaçak yolcu taşımacılığından bunalan taksi şoförleri, Motorlu Araçlar Yolcu ve Eşya Taşıma (Değişiklik) Yasası’nın bir an önce yasalaşarak yürürlüğe girmesini istedi. Kaçak yolcu taşıyanların vergi ödemedikleri için fiyatları düşük tuttuğuna işaret eden taksiciler, “ekmek paramızla oynuyorlar” dedi. Bu konuda kaymakamlığa ve polise defalarca şikâyette bulunduğunu belirten taksiciler, hiçbir sonuç alamadıklarından yakındı. Otobüslerin terminalden terminale taşımacılık yapması gerektiğini vurgulayan taksiciler, otobüslerin yol üzerinden yolcu almaması gerektiğine dikkat çekti.
“Yasayı ivedi olarak hazırladık”
Birleşik Taksiciler Birliği Başkanı Kemal Gözay, yasanın yılbaşından önce yürürlüğe gireceği inancında olduğunu söyledi. Otellerin lüks araçlarının ve özel arabalarının taşımacılık yapmasının yasal olmadığını dile getiren Gözay, şunları söyledi:
“Yolcu telefon ile kaydolmuşsa dolmuşlar yol güzergâhından yolcuyu alabilir. Şoförün yoldan sapıp başka yerlerden yolcu alması doğru değildir. Biz bunları denetleyerek bulduk. Otellere ve casinolara V.I.P yolcuları taşımak için limuzin verildi. Bunun dışında yolcu taşıyamazlar. Polisin ve İzin Kurulu’nun etkin denetimiyle, ağır cezalarla bu işin önüne geçilebilir. Aksi takdirde yine aynı şarkıyı söyleyeceğiz. Hiç mi gülmeyecek bu taksicilerin yüzü… ”
“Hem bize hem de devlete zarar veriyorlar”
Lefkoşa Taksiciler Birliği Başkanı Rifat Turgut, İzin Kurulu Başkanına sorunları aktardıklarını belirtti. Turgut, kaçak yolcu taşıyanların hem taksicilere, hem de devlete zarar verdiğine dikkat çekti. Turgut konuşmasına şöyle devam etti:
“Yasanın meclisten geçirilmesini istedik. Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı denetlemelere en kısa zamanda başlayacağını söyledi. Denetleme Kurulu’nda her bölgeden taksiciler vardır. Sigortadan, Çalışma Dairesi’nden ve polisle birlikte bakanlık, İzin Kurulu Sekreterliği’nden görevliler vardır. Onlarla yola çıkıp, gerekeni yapacağız. Bunlar başını aldı gidiyor. O yüzden yasanın biran önce geçirilmesi lazım. Son 2-3 yılda artan korsan taksicilik kazancımızı etkiliyor. Bazı öğrenciler Türkiye plakalı aracıyla bile, para karşılığı yolcu taşıyor. Polisle birkaç kişiyi tespit ettik, fakat yasa olmadığı için bir şey yapamadı. Yasa geçerse çok rahat bir nefes alacağız.”
“Umarım yılbaşından önce yasa geçer”
Motorlu Araçlar Yolcu ve Eşya Taşıma İzin Kurulu Başkanı Halil Sakallı, planlarının yasayı yılbaşından önce geçirmek olduğunu söyledi. “Biz yasayı yaptık ve meclise gitmesini bekliyoruz. Umarım yılbaşından önce yasa meclisten geçer” şeklinde konuştu.
“Bu bize en büyük vurgundur”
Korsan taksicilerin yaptığı kaçak yolcu taşımacılığının kendilerine en büyük vurgun olduğunu söyleyen taksi şoförü Mehmet Kanal, korsanın vergisi olmadığını belirtti. Kanal, “Bazılarının bu mesleği kötüye kullanması bizi üzüyor. Başta Nijerya ve Suriye uyruklu öğrenciler olmak üzere, kendi arasında taksicilik yapıyor. Biz müşterinin gideceği yere 20 lira diyorsak, onlar 15 liraya götürüyor. Resmen ekmek paramızla oynuyorlar. Kayıtlı taksilerden daha çok iş yapıyorlar ve vergi ödemiyorlar” şeklinde konuştu.
“Hükümet ilgisiz”
Korsan taşımacılıkla ilgili güncel bir yasa olması gerektiğini ifade eden Kanal, bu işin kiralık araçlarla da yapıldığını ileri sürdü. Kanal şöyle konuştu:
“Ne yazık ki hükümet edenler bu mesleğe karşı çok ilgisizdir. Bazı polisler yakaladığı zaman ceza kesti, ama yasa yok. Bu yasa acilen yürürlüğe girmelidir. Korsan taksiciliğin önlenmesi için yasanın geçmesi lazım ki polisler gücünü gösterebilsin. İşlediğimiz bölgede geçen araçları gözlemliyoruz. Nereden gelip, nereye gittiğinden, yolcu alıp indirmesinden kaçak iş yaptığını görüyoruz. Kiralık araçların %60-65’i öğrenciler tarafından kiralanır ve yolcu taşırlar. En başta hükümetin tedbir alması lazım. Tek istediğimiz bu yasanın geçirilmesidir. Gerçekten çok komik durumdayız. Devlet bize, havaalanına yolcu götürme ücretini 60 lira olarak belirledi. Kaçaklar 25-30 liraya götürüyor. Türkiye’de bu olay çözülmüştür. Umarım en kısa zamanda bizde de çözülür.”
“Biz neden başa çıkamıyoruz?”
Sarayönü taksicilerinden Özkan Çetinkaya, Türkiye Cumhuriyeti’nde bu sorunun çözüldüğünü, fakat Kuzey Kıbrıs’ta halen bir sonuca varılamadığını söyledi. Diğer taksiciler gibi polise defalarca şikâyette bulunduğunu belirten Çetinkaya, bir taksinin iki durakta iş yapmasının doğru olmadığını söyledi. Çetinkaya konuyla ilgili sıkıntılarını şöyle dile getirdi:
“Türkiye Cumhuriyeti 73 milyon nüfusla bu sorunla başa çıkabiliyor. Biz daha az nüfusa sahip olduğumuz halde sorunumuz çözülmüyor. Kaçak taksicilerin plakasını polise veriyoruz, yine bir müdahale olmuyor. Resmen önümüzden ekmeğimizi alıyorlar. Bir taksi bir durağa aittir. İki durakta iş yapamaz. Bir de utanmadan sivil araçlarla taksicilik yapıyorlar. Yasa geçince ve polis de dikkate aldığı sürece biz de onlara fırsat vermeyeceğiz. Kaçak taksiciler 3-4 kişiyi birleştirip bizden fazla para kazanıyorlar. Ayrıca kaçak taksicilerin aracında telefon veya cüzdan unutulduğuna bazen müşteri bulamıyor. Ama bizim yerimiz, durağımız belli, gelip alabilir. Türkiye Cumhuriyeti’nde korsan taksiye binene 3 bin lira, aracı kullanana ise 6 bin lira para cezası kesiliyor. Kıbrıs’ta da böyle olsa, kimse bu riski alamayacak.”
Öte yandan Bakanlar Kurulu, geçen günkü toplantısında Yolcu Taşımacılığını Düzenleyen Tüzük’te yaptığı değişikliklerle, yolcu taşımacılığı yapabilme koşullarını düzenledi. Başbakanlık Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü’nden yapılan yazılı açıklamaya göre yolcu taşımacılığı yapabilecek kişilerde aranacak şartlar şöyle sıralandı:
“KKTC vatandaşı olmak veya yabancı ise çalışma izinli olup taşıma izinli araç sahibi veya sahipleri tarafından çıkartılmış çalışma iznine sahip olmak.
5 yıldan az olmamak üzere KKTC’de çalışma izinli olarak çalışmış ve en az 5 yıllık KKTC sürüş ehliyetine sahip olmak.
Başvuran kişinin affa uğramış olsa dahi, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtekârlık, irtikâp, ırza geçme, hileli iflas, adam öldürme, herhangi bir uyuşturucu madde satma, kullanma veya taşıma gibi yüz kızartıcı bir suçtan veya trafikle ilgili herhangi bir suçtan dolayı üç aydan fazla mahkûm olmamış olmak.
Son 5 yıl içerisinde alkollü araç kullanmaktan dolayı ehliyetine el konulmamış olmak.
Yabancı uyruklu olması halinde ise, vatandaşı olduğu ülkenin yetkili makamı tarafından düzenlenmiş karakter belgesi ibraz etmek.”
