"Cumhurbaşkanlığı sistemi"ni içeren Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından halkoyuna sunulmak üzere yayımlanması için Başbakanlığa gönderildi.
Onayın ardından ilk kez Aksaray'daki Tuz Gölü Doğalgaz Depolama Tesisi açılışında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, 16 Nisan'da referanduma gidileceğini söyledi. Erdoğan, "Bu sistem var ya bu sistem; bu bizim bileklerimizde prangaydı. 16 Nisan'da bileklerimizdeki bu prangaları söküp atmaya var mıyız? Hep beraber yapacağız bunu" dedi.
"Türkiye, yönetim sistemini değiştirme yolunda önemli bir kavşağa geldi" diye konuşan Cumhurbaşkanı, "Bugün buraya gelirken imzayı attım ve şimdi süre başladı. İnşallah 16 Nisan'da benim aziz milletim sandığa gidiyor" ifadelerini kullandı.
Erdoğan 15 Temmuz darbe girişimindeki halk direnişini de hatırlattı ve "15 Temmuz'da bu millet göğsünü tanklara siper etti mi, F-16'lara siper etti mi, helikopterlere siper etti mi? İşte şimdi 16 Nisan geliyor. 16 Nisan'daki 'evet' aynen bunun tekrarıdır" diye konuştu.
Yıldırım: Vatandaşlarımız tarafından da nihâi tasdiki yapılacak
Aksaray'daki açılışa gitmeden önce Nevşehir'de kıldığı cuma namazı çıkışında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Başbakan Binali Yıldırım da, "Cumhurbaşkanımız anayasa değişikliğini onayladı. Dolayısıyla artık halk oylaması, diğer adıyla referandumun tarihi de netleşti. İnşallah 16 Nisan tarihinde referandum yapılacak. Meclis'in hallettiği, Cumhurbaşkanımızın imzaladığı bu değişikliğin vatandaşlarımız tarafından da nihâi tasdiki yapılacak" açıklamasını yaptı.
Muhtemel tarih 16 Nisan Pazar
Afyonkarahisar'da açıklama yapan Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş ise, "Sayın Cumhurbaşkanımızın anayasa değişiklik kanununu onaylamasıyla birlikte bundan sonra gözler Yüksek Seçim Kurulu'ndadır. Yüksek Seçim Kurulu, muhtemelen 16 Nisan tarihini uygun görerek 60 gün içinde seçim yapılmasıyla ilgili kararını önümüzdeki günlerde verecektir" diye konuştu.
Şimdi kanun referandum için Resmi Gazete'de yayımlanacak. Halk oylaması da, anayasa değişikliği kanununun Resmi Gazete'de yayımını takip eden 60. günden sonraki ilk pazar günü yapılacak. Bu tarih de muhtemelen 16 Nisan Pazar günü olacak. Teklifin halk oylamasında kabul edilmiş sayılması için kullanılan geçerli oyların yarısından bir fazlasının "evet" olması gerekecek.
21 Ocak’ta Meclis'ten anayasa değişikliği teklifinin halk oylamasına gönderilmesi kararı çıkmıştı. Anayasa değişikliği onay için 2 Şubat'ta Cumhurbaşkanlığı’na iletilmişti. Cumhurbaşkanı'nın kanunu onaylamak ya da iade etmek için 15 günlük süresi vardı.
Değişiklik ne getiriyor?
Buna göre, milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak, milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek. TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleri 5 yılda bir aynı gün yapılacak. Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek.
Cumhurbaşkanlığı'na, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5'ini alan partilerle en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.
Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileriyle teşkilât yapısı ile merkez ve taşra teşkilâtlarının kurulması, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenecek.
TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. TBMM genel seçimiyle cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak.
Cumhurbaşkanının, seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis, seçimlerin yenilenmesine karar verirse cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilecek.
TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019'da birlikte yapılacak. Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı 17'den 15'e düşürülecek.
Kaynak: AA, Al Jazeera
