İngiltere'nin ikinci kadın Başbakanı Theresa May'in yarın yapacağı Türkiye ziyaretiyle iki ülke arasındaki stratejik ilişkilerin geliştirilmesi amaçlanırken, May'in ABD ziyaretinin hemen ardından Türkiye'ye gidecek olması "Brexit sonrası İngiltere'nin dünyada kendine yeni bir konum arayışı olarak" değerlendiriliyor.
May yarın Ankara'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edilecek ve Türk mevkidaşı Binali Yıldırım'la görüşecek. Theresa May'in başbakan olduktan sonra yapacağı ilk Türkiye ziyaretiyle, iki ülke arasında özellikle savunma, güvenlik ve ticaret alanlarındaki iş birliğinin geliştirilmesi, ayrıca terör örgütü DEAŞ'la mücadele, Suriye'deki durum, Kıbrıs gibi uluslararası konuların ele alınması bekleniyor.
İngiltere Başbakanlığı kaynakları, ziyaretin iki ülke ilişkilerinin geliştirilmesi açısından fırsat olarak değerlendirdiğini belirterek, hükümetin Türkiye'yi önemli bir ortak olarak gördüğünü vurguluyor.
May'in ABD'den hemen sonra Türkiye'ye gelecek olması, Brexit sonrası İngiltere'nin dünyada kendine yeni bir konum arayışı olarak da yorumlanıyor.
Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi (EDAM) Başkanı Sinan Ülgen AA'ya yaptığı açıklamada, "Bu ziyareti, İngiltere’nin Brexit sonrasındaki hem Avrupa içerisinde hem dünyada yeni konumlanmasına dair bir işaret olarak görüyorum" dedi.
İngiltere'nin Avrupa Birliğinden (AB) çıkış (Brexit) sonrası kritik gördüğü bazı ülkelerle ilişkileri daha güçlendirme eğiliminde olduğunu belirten Ülgen, AB potasından çıkacak İngiltere'nin dış politikasında ikili ilişkilerle yeni ittifaklar kurma arayışında olduğunu kaydetti.
İNGİLTERE-AB İLİŞKİLERİNDE "TÜRKİYE MODELİ"
Sinan Ülgen, Türkiye-AB ilişkilerinde önümüzdeki dönemde yaşanan gelişmeleri Londra yönetiminin yakından takip etmesi ve Ankara ile Londra arasında düzenli istişarelerin yapılması gerektiğini düşünüyor.
EDAM Başkanı, önümüzdeki dönemde Türkiye-AB ilişkilerinde İngiltere modeli yerine, İngiltere-AB ilişkilerinde Türkiye modelinin önemli olacağını vurgulayarak, Türkiye'nin gümrük birliği ile bağlarının derinleştirilmesi ve hizmet sektörünün de gümrük birliğine dahil edilmesinin amaçlandığını belirtti.
Bu çerçevede, Türkiye ile AB arasında mal ticaretini kapsayan hizmetler konusunda ayrı bir serbest ticaret anlaşmasının yapılmasının planlandığını kaydeden Ülgen, "Bu modelin İngiltere bakımından da çok geçerli bir model olduğunu düşünüyorum. Yani mal ticaretinde gümrük birliği, hizmet ticaretinde serbest ticaret anlaşması şeklinde..." dedi.
15 TEMMUZ'A KARŞI DAYANIŞMA
Avrupa Birliği ilişkilerinin yanı sıra İngiltere'nin son dönemde Türkiye'de yaşanan gelişmelere hızlı tepkisi de iki ülke ilişkilerinin olumlu seyrini sağlıyor.
İngiltere'nin, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz darbe girişimine karşı Türkiye'nin yanında olduğunu bildiren ilk ülkeler arasında yer alması Türkiye'de memnuniyet yarattı. Darbe girişiminin ardından Türkiye'ye Batı'dan bakan düzeyinde yapılan ilk ziyaret İngiltere'den oldu. İngiltere Dışişleri Bakanlığında Avrupa ve ABD'den Sorumlu Devlet Bakanı Alan Duncan 21 Temmuz'da Ankara'da temaslarda bulundu.
İngiltere'nin Türk kökenli Dışişleri Bakanı Boris Johnson da Türkiye'nin 15 Temmuz'da vahşi bir darbe girişiminin kurbanı olduğunu ve birçok Avrupa Birliği hükümetinin Türkiye'nin darbe girişimine verdiği tepkiyi kınamasının yanlış olduğunu söyleyerek, Türkiye'nin ortak güvenlik için önemini vurguladı.
İki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmek amacıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde Londra'ya 2011 yılında yaptığı resmi ziyaret sırasında kurulan Türk-İngiliz Tatlıdil Forumu toplantılarına Theresa May döneminde de devam edilmesi bekleniyor. İkili ilişkilerin yanı sıra küresel ekonomiden güvenliğe, enerjiden uluslararası ilişkilere kadar birçok konunun masaya yatırıldığı forumun altıncısının bu yıl mart ayında Türkiye'de yapılması planlanıyor.
İHRACATTA 10 YILDA YÜZDE 55 ARTIŞ
AB'den ayrılmaya hazırlanan İngiltere’nin özellikle gelişen ekonomilerle serbest ticaret anlaşmaları imzalamak istemesinin, Türkiye ve İngiltere’nin ticaretinde hedeflenen seviyenin yakalanması için fırsat oluşturabileceği düşünülüyor. İngiltere Başbakanı May'in ziyaretinin, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri güçlendirmesi de bekleniyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ile İngiltere arasında 2015 yılı itibariyle 16 milyar doları aşan dış ticaret hacmi bulunuyor.
Türkiye'nin İngiltere’ye ihracatı 10 yılda yaklaşık yüzde 55 artış gösterdi. Türkiye'nin İngiltere'ye ihracatı 2015'te 10 milyar 556 milyon 915 dolar olurken, ithalatı 5 milyar 541 milyon 279 düzeyinde kaldı.
Yaklaşık 10,6 milyar dolarlık ihracatla İngiltere, Almanya'nın ardından Türkiye'nin en önemli ikinci ticari ortağı olurken, bu ülkeye ihraç edilen başlıca ürünler arasında hazır giyim ve konfeksiyon, taşıt araçları ve yan sanayi, elektrik-elektronik malzemeler, meyve ve sebze yer alıyor. İngiltere’nin Türkiye’nin toplam ihracatındaki payı yüzde 7,3, ithalatındaki payı ise yüzde 2,7 seviyesinde bulunuyor.
İngiliz şirketlerinin Türkiye'nin yatırım ortamına olan ilgisi ise son yıllarda giderek artıyor. Türkiye'de toplam 2 bin 736 İngiliz sermayeli şirket 2002'den 2015 yılının mart ayına kadar Türkiye'ye yaklaşık 7,9 milyar dolarlık doğrudan yatırım yaptı.
"TÜRKİYE TİCARETTE HEDEF ÜLKE"
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan İngiliz otomotiv sanayisinin çatı kuruluşu Motorlu Araç Üreticileri Kuruluşu (SMMT) Uluslararası İletişim Direktörü Tamzen Isacsson, Türkiye’nin İngiltere için ticarette hedef ülke olduğunu söyledi. İngiltere’nin Türkiye pazarına 2016 yılı itibariyle 41 bin 865 adet motorlu araç satışı gerçekleştirdiğini belirten Isacsson, bir sene öncesine kıyasla toplam araç satışının yüzde 17,4 artış kaydettiğini belirtti.
Türkiye’nin son derece dinamik bir ekonomiye sahip olduğunu vurgulayan Isacsson, “Türkiye büyümenin ve talebin güçlü olduğu bir ülke. Karşılıklı serbest ticaret bağlarımızı sürdürmek isteriz. Serbest ticaret anlaşması her iki ülke için de son derece faydalı olacaktır. Bu şekilde iki ülkenin de otomotiv sektörlerini destekleyebilir, karşılıklı kazan kazan fırsatları yaratabiliriz.” ifadelerini kullandı.
İngiltere Başbakanı Theresa May’in Türkiye ziyaretini değerlendiren Londra merkezi BlueBay Varlık Yönetiminin Kıdemli Ülke Stratejisti Timothy Ash ise “May’in ABD Başkanı Donald Trump’la görüşmesinin ardından Türkiye’ye gidecek olması İngiltere’nin stratejik önceliklerini gösteriyor, Brexit sonrasında İngiltere-Türkiye arasında ticaret anlaşması gibi." ifadelerini kullandı.
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de daha önce Türkiye ve İngiltere arasında yapılan görüşmelerin karşılıklı serbest ticaret anlaşmasına ilişkin umut verici olduğuna işaret ederek, "İngiltere AB ile yollarını ayırdığı gün, Türkiye ile İngiltere arasındaki kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşması (STA) o gün orada hazır olacak ve devreye girecek" ifadesini kullanmıştı.
