Yılmaz Yakar
Türkiye ve KKTC’nin askeri ve sivil arama kurtarma unsurlarının katıldığı, müşterek deniz tatbikatının birinci senaryosu Gazimağusa Dipkarpaz’ın 13 mil açığında, KKTC kara suları dışında, Türk Arama Kurtarma Bölgesi içerisinde; ikinci senaryo ise Gazimağusa açıklarında KKTC karasuları içerisinde Zeytin Burnu’nun 5 mil açığında gerçekleştirildi.
TATBİKATA KATILAN UNSURLAR
Tatbikatta sivil unsurlar olarak Türkiye Cumhuriyeti’nden Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü,Devlet Hava Meydanları İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu katıldı.
KKTC’den ise Dışişleri Bakanlığı, Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Turizm ve Çevre Bakanlığı’nın ilgili kuruluşları, Sivil Savunma Teşkilat Başkanlığı ve Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Ltd. Şirketi’nin ilgili kuruluşları yer aldı.
Askeri unsurlar olarak ise, TSK’dan Genelkurmay Başkanlığı Hava, Kara ve Deniz Kuvvetleri Komutanlıkları ile Sahil Güvenlik Komutanlığı birimleri görev aldı. KKTC’den ise Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı Sahil Güvenlik Komutanlığı, Özel Görev Kuvvet Komutanlığı, Havacılık Birlik Komutanlığı ve Polis Genel Müdürlüğü ekipleri görev yaptı.
Tatbikatta, Türkiye’den helikopter konuşlu bir firkateyn, 2 Sahil Güvenlik korveti, 4 Sahil Güvenlik botu, 4 helikopter, 3 uçak, Sahil Güvenlik Özel Harekat Timi; KKTC’den ise 2 helikopter, 3 Sahil Güvenlik botu, 1 römorkör ile 1 deniz aracı görev aldı.
Tatbikatı, TC Lefkoşa Büyükelçi Derya Kanbay, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanı Korgeneral İlyas Bozkurt, 39’uncu Tümen Komutanı Tümgeneral Sadık Piyade, Güvenlik Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Erhan Uzun, Türkiye Cumhuriyeti Sahil Güvenlik Komutanı Tümamiral Hakan Üstem, Genelkurmay Yunanistan-Kıbrıs Daire Başkanı Tuğamiral Mustafa Sözer, Sahil Güvenlik Akdeniz Bölge Komutanı Tuğamiral Nejat Atilla Demirhan, Güvenlik Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Tuğgeneral Erdinç Korkuter, Şehit Teğmen Caner Gönyeli’nin eşi, kızı ve kardeşinin yanı sıra, Pakistan, Katar, İran, Afganistan, Güney Afrika ve Kosova’dan 10 ateşe ve subay gözlemci olarak izledi.
Meclis Başkanı Sibel Siber de tatbikat öncesi Gazimağusa’da “Yaşam” gemisine ziyarette bulundu.
SENARYOLAR
Tatbikatın ilk senaryosunda Dipkarpaz açıklarında KKTC karasuları dışında, Türk Arama Kurtarma Bölgesi içerisinde bir kuru yük gemisi ile ticari yatın çatması sonucu ticari yatın alabora olması nedeniyle çok sayıda insan denize düştü.
Bunun üzerine T.C Arama Kurtarma Teşkilatı faaliyete geçirilerek, KKTC’de Gazimağusa’da eğitim/liman ziyaretinde olan 2 Sahil Güvenlik arama kurtarma gemisi, 4 Sahil Güvenlik botu, 1 Sahil Güvenlik uçağı ve 3 Sahil Güvenlik helikopteri yardım talebinde bulunan gemilerin son mevkisine sevk edildi.
Müteakiben, KKTC Arama Kurtarma Teşkilatı ile temasa geçirilerek KKTC Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma Şirketi’nden Vatan Römorkörü ile Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı kuruluşunda yer alan 1 arama kurtarma helikopteri 1 ambulans helikopteri ve 3 Sahil Güvenlik botu görevlendirildi.
Gemiler ile telsiz irtibatının kesilmesi üzerine bölgeye Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 1 firkateyn, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 1 arama kurtarma helikopteri sevk edilerek arama kurtarma faaliyetlerine başlandı.
Kuru yük gemisi yakınlarında bulunan bir kazazede Sahil Güvenlik helikopteri tarafından kurtarılarak arama kurtarma gemisine intikal ettirildi.
Sahil Güvenlik uçağı tarafından tespit edilen, deniz üzerinde ve lastik botta bulunan kazazedeler ise Sahil Güvenlik arama kurtarma gemisi ani müdahale botları ile kurtarılarak ilk müdahaleleri gemideki revirde yapıldı.
Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na ait arama kurtarma uçağı tarafından botla denize bırakılan AKİP personeli denizden bir grup kazazedeyi; T.C Sahil Güvenlik botları ile KKTC Sahil Güvenlik botları ise denizdeki kazazedeleri eş zamanlı kurtardı.
Hava Kuvvetleri Komutanlığı ve Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’na ait arama kurtarma helikopterleri tarafından denizden kurtarılan kazazedeler dikey ikmal metodu ile TCSG UMUT’a intikal ettirildi.
Kuru yük gemisindeki yangın ise TCSG UMUT ve Vatan Römorkörü tarafından söndürüldü.
İkinci senaryo ise KKTC karasularında Zeytin Burnu’nun 5 mil açığında icra edildi.
Senaryoda, seyir halinde olan bir akaryakıt tankeri ile kuru yük gemisinin çarpışması üzerine KKTC Arama Kurtarma Teşkilatı harekete geçirilerek Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 1 arama kurtarma helikopteri, 1 ambulans helikopteri ile 3 Sahil Güvenlik botu bölgeye sevk edildi.
Arama kurtarma helikopteri tarafından tespit edilen iki kazazede helikopter, dört kazazede ise Sahil Güvenlik botları tarafından denizden kurtarılarak tahliye edilirken, çarpışma nedeniyle denize yayılan petrol kirliliğine “Barış” botu tarafından müdahale edildi.
İkinci senaryonun da icra edilmesiyle Şehit Caner Gönyeli Arama Kurtarma Tatbikatı’nın deniz safhası tamamlandı.
Tatbikatın sona ermesinin ardından Tatbikata katılan unsurlar tatbikatı yaşam gemisinden takip eden protokolü selamladılar.
ÜSTEM
Tatbikatın tamamlanmasının ardından Türkiye Sahil Güvenlik Komutanı Tümamiral Hakan Üstem, “Yaşam” gemisinde tatbikatı değerlendirdi.
Tümamiral Üstem, Türkiye ve KKTC sivil ve askeri arama kurtarma unsurlarının katıldığı Şehit Teğmen Caner Gönyeli-2016 Arama Kurtarma Tatbikatı’nın Doğu Akdeniz’de, KKTC hava sahası, kara suları ile ana kara üzerinde ve Türkiye’nin Arama Kurtarma Bölgesi içerisinde yer alan uluslararası sularda başarıyla icra edildiğini ifade etti.
Tümamiral Hakan Üstem, tatbikatın arama-kurtarma teşkilatlarının eğitim hedeflerine üst düzede katkı sağlayacak şekilde başarıyla tamamlandığının altını çizdi.
Üstem, tatbikatta Türkiye ve KKTC’nin arama kurtarma konusundaki işbirliği ve koordinasyonunun pekiştirildiğini, askeri ve sivil arama kurtarma unsurlarının birlikte çalışabilirliği ile arama kurtarma harekatına ilişkin komuta kontrol ve muhabere usullerinin denendiğini kaydetti.
Tümamiral Üstem, arama kurtarma faaliyetlerinin esas ve öncelikli amacının hayat kurtarmak olduğunu vurgulayarak,Türkiye’nin Ege’de olduğu gibi Akdeniz’de de düzensiz göç mağdurlarının her birinin hayatta kalmasına büyük önem verdiğini vurguladı.
Üstem, Türkiye’nin ana amacı insan hayatı kurtarmak olan arama kurtarma faaliyetlerinin etkinlikle icra edilebilmesi maksadıyla KKTC’yi desteklemeye ve karşılıklı işbirliğini artırmaya devam edeceğini vurguladı.
