“İHALEYİ SONUÇLANDIRIN”: Teknecik Elektrik Santrali’nin bacasından çıkan zehre yıllardır maruz kalan bölge halkı isyan etti. Kıb-Tek’in yüzde 1 kükürt içeren yakıt alımına ilişkin ihalesinin bir an önce sonuçlanmasını istiyor

Duygu Alan

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek), Teknecik Elektrik Santrali için yüzde 1’in altında kükürt içeren yakıt alımı ile ilgili ihale sürecinde yaşanan gelişmeler, santralin çıkardığı gaza maruz kalan bölge halkının sabrını taşırdı. Teknecik Elektrik Santrali’nin bacasından çıkan zehre yıllardır maruz kalan bölge halkı, hükümet yetkililerini, doğayı ve çevreyi katletmek, insan sağlığını hiçe saymak ile suçladı.

Havadis’e konuşan bazı vatandaşlar hükümetin bu sorunu görmezden gelemeyeceğini belirterek,   Kıb-Tek’in erken zamanda ihale sürecini tamamlamasını istedi.

Son bir haftada üç kanser vakası

Esentepe’de ikamet eden bazı vatandaşlar Havadis’e konuşarak Teknecik Elektrik Santrali’nin bacasından çıkan dumanın insan sağlığına verdiği zararları anlattı.

Bölge halkı, santralin bacasından çıkan kimyasal nedeni ile bölgede kanser vakalarının ve astım hastası insan sayısının arttığını söyledi.

Halk, “Geçmişte doktor nedir bilmezken şimdi herkes astım, koah hastası, birçok kişi de kansere yakalandı. Son bir hafta içerisinde sadece Esentepe’de üç yeni kanser vakası daha ortaya çıktı. Üstelik üçü de henüz hayatının baharında. Artık yeter. İnsan sağlığını daha fazla hiçe saymasınlar” diye isyan etti.

Topraklar verimsizleşti, ağaçlar kurudu

Santralin bacasından çıkan kimyasalın çevreye ve doğaya da olumsuz etkileri olduğunu ifade eden Esentepe’de vatandaşlar, bölgede ciddi derecede hava kirliliğinin olduğunu, toprakların verimsizleştiğini kaydetti.
Bölge halkı, bir zamanlar üzümü ile meşhur Esentepe’de artık ne asma ne narenciye ne zeytin ne de herhangi bir meyve sebze ağacının yetiştirilemediğini dile getirdi.

“Çıkar ilişkisi” iddiası

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek), Teknecik Elektrik Santrali için yüzde 1’in altında kükürt içeren yakıt alımı ile ilgili ihalesinin iptal edilmesine sert tepki gösteren bazı vatandaşlar, ihalenin iptal edilmesinin ardında yatan nedeninin “karşılıklı çıkar ilişkisi” olduğunu iddia etti.
İddia sahipleri, “Kurum ile firma parada anlaşamadı diye halkı uyutmaya çalışmasınlar. Asıl neden bu işten mama yiyecek olanların ortadaki mamayı paylaşamama davasıdır” dedi.

Bölge halkı ne dedi?

Gonca Sözüdoğru:
“Esentepe’de 1974 yılında asmalarda parmak büyüklüğünde üzümler, zeytinler iri iriydi. Hemen hiç kimsenin ciddi bir sağlık sorunu yoktu. Teknecik Elektrik Santrali kuruldu, önce doğa ve çevre sonra insanlar zehirlendi. Son bir hafta içinde üç yeni kanser vakası daha ortaya çıktı. Hükümet yetkililerinden ricamız lütfen artık bu soruna bir çare bulunsun. Soluyacak oksijen bitmeden daha fazla insan sağlığını kaybetmeden eyleme geçilsin.”

Şengül Koruçam:
“Teknecik Elektrik Santrali’nin bacasından çıkan zehir alerjik reaksiyonlara, astım hastalığına ve kanser hastalıklarına yol açtı. Bölgede çok sayıda insan sağlını kaybetti. Toprakların verimi düştü, meyve sebze ağaçları kurudu. Ben uzman değilim dolayısıyla ne yöntem bilirim ne de çözümü bulacak kişiyim. Ben insanım ve doğa için, insan sağlığı için gelecekte sağlıklı bir nesil için çözüm istiyorum. Gerek filtre gerekse kaliteli yakıt, uygunu ne ise bir an önce hayata geçirilsin.”

Merdiye Aslansoyu:
“Teknecik Elektrik Santrali’nin bacasından çıkan zehirden tüm bölge halkı rahatsız. Ağaçlarımız kurudu, meyve sebze yetişmez oldu. Hava kirliliği hat safhaya ulaştı.  İnsanlar sağlığını kaybetti, hastalıklar çoğaldı. Bizler vatandaş olarak hangi yöntemin doğru olduğunu veya nasıl bir yöntem uygulanacağını bilemeyiz. Bu nedenle şunu veya onu yapsınlar demiyoruz. Biz sadece en doğal hakkımızı, sağlıklı yaşam hakkımızı istiyoruz. Soruna çözüm üretilmesini istiyoruz.”

Nesime Kim:
“Esentepe’ye 1975 yılında göç ettim. O yıllarda yeşil yeşil asmalar, asmalarda koca koca üzüm salkımları vardı, bu bölgede çok kaliteli kayısılar, limonlar, zeytinler yetiştirilirdi. Öyle kanser, astık ve benzeri hastalıktan şikayet eden de yoktu. Teknecik Elektrik Santrali kuruldu, Esentepe’de ne toprakta ne ağaçlarda ne de insan sağlığında hayır kalmadı. Bunun sorumlusu bu halk değildir. Lütfen daha fazla bu eziyeti bize yaşatmasınlar.”

Abdulkadir Ermeniş:
“Senelerdir Teknecik Elektrik Santrali sorunu ile mücadele ediyoruz. Ne meyve sebze ağaçlarımız kaldı ne de sağlıklı insan. Kanser vakaları aldı başını gidiyor. Hayatta bir tek yitirilen ömrün, sağlığın telafisi yoktur. Defalarca yetkililerin bilgisine bu sorunlar götürüldü, yıllardır bir çözüm üretilmedi.  Tam Kıb-Tek ihale açtı sorun çözülecek dedik o da olmadı. İhale bile isteye iptal edildi. Bu halkın artık siyasilere ve bürokratlara güveni kalmadı. Hepsi kukla.”

Kadem Akan:
“Esentepe’de ve Teknecik Elektrik Santrali’nin bacasından çıkan zehirden etkilenen diğer bölgelerde topraklarda verim, insanlarda sağlık kalmadı. Hava kirliliği korkunç boyutta. Yediğimizden içtiğimize soluduğumuz havaya kadar her şey bizi zehirliyor. Bugün 15-20 yaşındaki çocuklar kanser oluyor. Bu gidişatsa artık bir dur demenin vakti geldi geçiyor.”


Recep Ali Güneş:
“Teknecik Elektrik Santrali’nin bacasından çıkan dumana bir türlü çözüm bulamadılar, yeşilin ölümüne neden oldular, sayısız insanın sağlığında telafisi mümkün olmayan hasarlar bıraktılar. Doğa katledildi, havada oksijen kalmadı. Zehre çözüm Kıb-Tek ihalesi dedik onda da sınıfta kaldılar.”

İsmail Gündoğdu:
“Seçim dönemlerinde bölgeye gelen siyasilerin tümüne derdimizi anlattık. Ancak siyasiler dertlerimizi sigara paketlerine not ettiği için sigara bitti, paketle birlikte halkın beklentileri, dertleri de çöpe atıldı. Bu halkın artık ne siyasilere ne de bürokratlara güveni kalmadı. Bir korkusuz biri çıkacak bu halkın sesine kulak verecek aksi halde bilinen siyasi ve bürokratlarla işimiz zor.”

Zeki Saraç:
“Teknecik Elektrik Santrali’nin bacasından çıkan dumanın zehir saçtığı, bu zehrin de hem doğayı ve çevreyi hem de insan sağlığını tahrip ettiği herkesin olduğu gibi yetkililerin de bilgisinde Bugün bu sorunu bilmeyen kişi yok. Yıllardır çözüm isteniyor ancak çözüm üretilemiyor. Santrale filtre takamıyorsak, kaliteli yakıt alamıyorsak mevcut ile de yaşayamıyorsak alternatifleri değerlendirmek gerek. Örneğin Türkiye’den gelen su ile enerji üretilebilir. Teknecik devre dışı bırakılabilir.”