Çiğdem Aydın

Türkiye ve bazı ülkeler rekabet nedeniyle cep telefonuyla konuşmada fiyatlarını cazip hale getirirken, ülkemizdeki GSM operatörlerinin sunduğu tarifeler cep yakıyor. Ticaret Odası Eski Başkanı Günay Çerkez, GSM operatörlerinin, devlet tahsildarlığını yaptığını söyledi.  Çerkez, Rum tarafı, Malta ve Türkiye gibi ülkelerde GSM operatörlerinden KKTC’de uygulanan vergilerin alınmadığına dikkati çekti. Devletin özel sektörden vergilerini topladığını ve kamu maaşlarını ödediğini savunan Çerkez, GSM operatörlerine uygulanan vergilerin düşürülmesi durumunda konuşma ücretlerinin ucuzlayacağını belirtti ve bu konuda görevin hükümette olduğunu ifade etti.
Diyalog TV’de yayınlanan Güne Merhaba programına konuk olarak katılan Günay Çerkez, KKTC’de GSM operatörlerinin sağladığı hatlarla pahalı konuşulmasının sebeplerini açıkladı ve alınması gereken önlemleri anlattı.
Günay Çerkez, kendisine yöneltilen soruları şu şekilde cevapladı:

Soru: Cep telefonu tarifelerinin pahalı olması konusunda görüşünüz nedir?

Cevap: Kuzey Kıbrıs’ta 1999 yılından beridir iki şirket bu alanda faaliyet gösteriyorlar. Üzülerek söylüyorum eski başbakanın döneminde 2007 yılında 2G, 2008 yılında da 3G lisansları verilmişti. Bir ülke kamunun giderlerini ana hizmet veren sektörlerden almaya çalışırsa o hizmet pahalı olur. Mukayese ederken de çok büyük haksızlık yapılıyor. Güney ile mukayese ediliyor veya Malta örneği veriliyor. Güneyde veya Malta’da tek KDV alınıyor. Bizde ise her konuşulan 100 TL’de 65 TL’si devlete gidiyor. Neden gidiyor? Çünkü devlet bu gibi ana alt yapı hizmetlerini ana gelir kaynağı olarak kullanıyor. Bizde bir tarife 10 kuruş ise o 10 kuruşa ilk önce devlet hazine payı diye bir pay alınıyor. Sonra bu oluyor 11,5 kuruş, daha sonra bu 11,5 kuruşa yüzde 50 özel iletişim vergisi alıyor devlet, bu oluyor 14,5 ve hepsine toplamda yüzde 20 KDV konuyor. Güneyde, Malta’da, Avrupa Birliği’nde sadece KDV alınıyor çünkü onlar halkın iş yapmak için, iletişim için kullandığı ortamı ana gelir kaynağı olarak kullanmıyor. Bir vergi alınsın, kimsenin itirazı yok ama devlet bu işi yapan şirketlerden daha fazla alıyor. 821 bin hat var ve bu iki operatör devlet adına tahsildarlık yapıyor. Devlete kuruş kuruş topluyor her ay veriyor. Neden? Çünkü yüzde 10 hazine payı, yüzde 50 özel iletişim vergisi ödüyor. Ucuz politika için bunlar yapılmamalı. Bir aylık devlette çalışanların maaşları yaklaşık 140,150 milyon TL’dir. Maliyeye bir aylık maaş GSM’den geliyor. Günün hükümetlerine sataşmak için sanki bilinmeyen yeni bir durummuş gibi bazı şeyleri dile getirmek, prensip olarak yanlış. Elektrikte aynı onu da mukayese edin, suyu mukayese edin bunlar olmazsa olmaz ama telefonu isteyen alır isteyen almaz, kısır siyasi sataşmalardan artık vazgeçilmelidir. Devlet büyüyen özel sektörden gidip vergilerini toplayacak ve kamu giderlerini maaşlarını ödeyecek ama bunu bir iki sektörden alıp diğer sektörlere sürekli de teşvik vererek yapmamalıdır. 

Soru: Yani size göre pahalı değil mi? 

Cevap: Türkiye’de veya diğer ülkelerde frekanslar için ihaleye çıkılır. İhale usulü kazanan şirketlere o ihale bedeli kadar para ödendikten sonra devlete onu kullanır, bir tek KDV alınmaktadır. Dünya böyle yapıyor. Biz de bu durumu devlet gelir kaynağı ve çok kolay bir gelir kaynağı olarak kullanıyor. Hiç performans harcamadan iki şirket devletin tahsildarlığını yapıyor. Biz artık ülkeye artık yabancı yatırım gelmesini istiyorsak, ülkeye para akışının sağlanmasını istiyorsak özel sektörü geliştirmemiz lazım. Bunun için de hizmetlerin çok makul olması gerekir. Bu bir hizmettir. Artık bilgi çağındayız. Özellikle gençler internet üzerinden ulaşıyor dünyaya, iş adamı da aynı şekilde. 

Soru: Ulaştırma Bakanı Meclis toplantısında pahalılığı nüfusa bağladı. Yani çok nüfuslu yerde tarifeler ucuzluyormuş. Ferdi Sabit Soyer’in okuduğu raporda Malta'nın da bizden ucuz olduğu belirtiliyor. Malta’nın nüfusu bizden çok fazla değil. Orada 450 bin insan var. Bizde öğrenci ve askerleri de koyarsak daha aşağıda değiliz. Ayrıca bizde 800 binden fazla abone var. Siz bu savunmaya ne dersiniz? 

Cevap: Savunma doğru ama eksik yapıldı. Bakanın dediği nüfus oranı yanlış değildir. 70 milyonluk bir nüfusta devletin o alandan toplayacağı vergi 600 bindir. 600 bin 70 milyona bölünür ama nüfus 300 bin ise 600 bin 300 bin kişiye bölünür dolaysıyla yanlış değil eksik. 

Soru: Ülkede son dönemlerde ekonomik programların uygulanıp uygulanmadığı noktasında da tartışmalar yer alıyor. Bugüne kadar birçok ekonomik protokol imzalandı fakat uygulanmadı. Türkiye’den aktırılan alt yapı yatırımları için birçok kaynak da geri gidiyor. Bize ne lazım bunları düzeltmek için?

Cevap: Bize de bir Margaret Thatcher lazım. Politikaları net olmalı. İngiltere de bazı konularda bizden faksız değildi. Thatcher, kararlığı ve akıllı politikaları istisnasız uyguladı. Bizde de böyle olmalı. Ekonomiyi, ülkeyi yönetmek plan, program ve bilimsellik gerektirir. Dünya ile rekabet edebilmek için dünyanın önce kurallarına uymak lazım. Hem dünyalı olup hem de ‘ben kurallara uymam kendim kural koyarım’ diyorsak tuhaflıklar ülkesi olarak kalmaya devam ederiz.