Zorkun Taşer

Harnup üretimi 1980’li yıllarda 3 bin tonun üzerindeyken şimdilerde 300 tona kadar düştü. İhracatın yasaklanmasıyla birlikte üretici üretimden koparken, harnuplar şömineye odun olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.

Kuzey Kıbrıs’ın “kara altını” harnup, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Sektörde her yıl düşen ürün miktarı, 1980’li yıllarda 3 bin ton iken, şimdilerde 300 ton’a kadar düştü. 

Tatlısu harnup üreticileri, emeklerinin karşılığını alamadığından yakındı. Bugüne dek devletten hiçbir teşvik almadıklarını belirten üreticiler, Türkiye’ye ihracat kapılarının da yüzlerine kapanmasıyla mağdur olduklarını belirtti.

“Üretici harnubu yurtdışına satabilmeli”

Haberal Kıbrıslı Gazetesi’ne konuşan harnup üreticileri, her yıl ihracatı Bakanlar Kurulunun önüne sunmak ve üreticinin önünün açılmasını beklemek yerine, kalıcı bir çözüm üreterek üreticinin harnubu yurtdışına satabilmesini sağlamak gerektiğini söyledi. Bugün kilosu 1,50 TL olması gereken harnubun iç piyasada 77 kuruş civarında değer gördüğünü kaydeden üreticiler, “Birçok faydası olan harnubun 3 TL’lik bir paket kahveden bile az değer görmesi doğru değildir. Şunu da belirtmek isterim ki geçen yıl verilen izinle yurtdışından gelen tüccarın fiyat artırmasıyla harnup fiyatları biraz olsun yukarıya çekilmiştir” dedi.

“Üretici üretimden vazgeçti”

Üreticiler sözlerini şöyle sürdürdü: 

“1976’da yılda 3 bin ton olan harnup, bugün 200-300 tona düştü. Bugüne kadar başa gelen hükümetlerin yanlış politikaları yüzünden harnup geriledi ve birçok üretici üretimi bıraktı. Devlet iki yerli fabrikayı desteklemek adına ihracatı yasakladı ve ürün bedeli düşürüldü. Bu uygulamanın üreticiye hiçbir faydası olmadığı gibi, ucuza alınan ürünün birçok üreticinin üretim yapmaktan vazgeçmesine de yol açmıştır. Bu durumda harnup fiyatı ya Türkiye fiyatına göre endekslenmeli, ya da ihracat serbest bırakılmalıdır.

“Teşvik alan yok”

1 dönüme 15 ağaç sığdırmak imkânsız olduğundan dolayı kimse teşvik desteği alamıyordu. 1 dönüme en çok sığdırılabilecek ağaç sayısı 5’tir, fazlası ağaçların kurumasına yol açar. Bu yıl teşvik konusunda farklı bir uygulama çalışması söz konusu ve bu çalışmaya göre verilecek teşvik, tarlanın bakımlı ve sürülmüş olması koşulu ile ağaç başına verilecek.”