Avrupa Komisyonu’nun, Kıbrıs adasının tümünde üretilen peynirin, Türkçe ve Yunanca Hellim-Halloumi adıyla Koruma Altına Alınmış Menşe Adı olarak tescil edilmesi süreci ilerliyor.
Brüksel’de tescil için 17 Temmuz 2014’te yapılan başvurunun, 28 Temmuz 2015’te resmi gazetede yayımlanmasının ardından, Avrupa Komisyonu’na Kıbrıs adası dışındaki 5 ülkeden toplam 15 itiraz yapıldı.
İtirazların ABD, İngiltere, Finlandiya, Avusturalya ve Kuveyt’ten geldiği öğrenildi.
Bu itirazların gerekçeli olarak sunulması için tanınan süre bugün itibarıyla tamamlandı. Şimdi gözler, yapılan itirazların değerlendirileceği AB Komisyonu’nun müzakerelerinde..
Kıbrıs Türk Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı, Avrupa Birliği’ndeki tescil sürecinin eninde sonunda gerçekleşeceğini vurguladı.
Çıralı, “1 yıl zarfında bu tescil kesin olarak gerçekleşecektir. Bizim Kıbrıslı Türkler olarak istediğimiz, liderlerle yapılan mutabakatın, Avrupa Birliği mevzuatı içerisinde yer almasıdır. Yeşil hat tüzüğüne birkaç madde eklenerek, Kuzey Kıbrıs’a gelen denetimlere açıklık getirilsin. Böylece Kuzey Kıbrıs da bu hellim tesciline müdahil olmuş olacaktır” dedi.
Ekonomik açıdan bakıldığında, ülke ihracatının 4’te 1’ini hellim oluşturduğundan, önemli bir emtia olduğuna işaret eden Çıralı, “fakat bu noktada bize de görevler düşmektedir. Tescile uygun, gerekleriyerine getirecek şartları oluşturmamız lazım” dedi.
Çıralı, Özellikle küçükbaş hayvan sütünün ilk etapta kullanım oranı olan yüzde 20 hedefine ulaşmak için sektörün geliştirilmesinin önemini vurguladı.
Ali Çıralı, “Bu ürünün AB ülkelerine satılabilmesi için de mevcut olan hayvan hastalıklarının sıfırlanması çalışmaları başlatılmalıdır. Bu çalışmalar, AB kaynaklı ya da TC kaynaklı olabilir. Bir program dahilinde bunların üzerinden gelebiliriz. Ancak, o zaman, hellim tesciline uygun üretim gerçekleşebilir ve bu ekonomik değeri, şimdiki değerinin üç, dört katına çıkarabiliriz” dedi.
Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros ise, tescilin onayı ile adanın hem Kuzey hem de Güney’inde uluslararası denetimleri, AB tarafından akredite edilen bağımsız Fransız şirketi BUREAU VERİTAS (BÜRO VERİTAS)’ın yürüteceğini kaydetti.
Toros, “Henüz kendi içimizde bir süreç yoktur. Bu tescil ve prosedür sonlandıktan sonra Büro VeritasKKTC’de muhakkak yerel bir kurum ile işbirliğinde çalışacak. Ancak öyle bir noktada değiliz” dedi.
Fikri Toros, Tarım Bakanlığı’nın, özel sektörle işbirliği yaparak gerek küçük baş hayvancılık, gerekse diğer süt ve süt ürünlerindeki hastalıkların ortadan kaldırılması ile AB sağlık ve hijyen standartlarına ulaştırılmasını elzem olarak niteledi.
Toros, “Bunun için AB mali yardım tüzüğü çerçevesinde bir fon ayırmıştır. Ayrıca teknik destek de sağlayacaktır. Bu standartlarla ilgili sıkıntıyı ortadan kaldırmak için derhal gereği yapılacaktır” dedi.
Hellimin tescili durumunda, bu ürün AB genelinde koruma altına alınacak ve iyi bilinen yüksek kaliteli Avrupa ürünleri listesine dahil edilecek.
Komisyon, ticareti kolaylaştırmak amacıyla, Yeşil Hat Tüzüğü’nde de değişiklik yapmak üzere hazırladığı önergeyi ele alacak.
