Haspolat Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren büfe işletmecileri, özellikle son bir yıldır işlerinin düştüğünden yakındı.
Duygu ALAN
Büfe işletmecileri, Haspolat Sanayi Bölgesi’nde bazı büyük işletmelerin dükkan kapatması ile düşen işlerinin Türkiyeli işçilerin ülkeden gitmesi ile iyice dibe vurduğunu ifade etti.
Büfe işletmecileri, “sanayide faaliyetlerine devam eden işletmelerin birçoğu artık Pakistan, Vietnam gibi üçüncü ülke vatandaşı işçi çalıştırıyor birçok fabrikada da işçilere yemek çıkarılıyor. Eskiden tüm işçiler Türkiyeliydi. İşyerlerinde öğle yemeği çıksa da muhakkak işçi büfelere gelir alışveriş yapar, hiç yoksa bir çay kahve içerdi. Ama üçüncü ülke vatandaşı işçiler su bile satın almıyor. Bu da bizim işlerimizi olumsuz etkiliyor” diye konuştu.
Bazı günler siftah bile yapmadan dükkan kapattıklarını söyleyen büfe işletmecileri, en fazla satış yaptıkları gün, mutfak masraflarını ancak çıkardıklarını ifade etti.
2 yıldır kira sözleşmesi yapamıyorlar
İşletmelerinin aylık belediye giderlerini ve elektrik faturasını güçlükle ödeyebildiklerini dile getiren büfe işletmecileri, Sanayi Dairesi’nin kira bedeli olarak yıllık 3 bin TL’nin üzerinde bir miktar talep etmesi nedeni ile iki yıldır kira sözleşmelerini de yenilemediklerini öne sürdü.
Büfe işletmecileri, “Bu ekonomik sıkıntıda geçimimizi sağlayacak kadar parayı zor kazanıyoruz. Yıllık 3 bin TL’nin üzerinde olan bir kira bedelini karşılamamız mümkün değil” diye konuştu.
Büfe işletmecileri ayrıca iki yıl öncesine kadar yıllık kira bedellerinin 80-90 TL olduğunu belirterek, bir anda 3 bin TL artış yapılmasına anlam veremediklerini belirtti.
Elektrik, su faturalarını bile güçlükle ödediklerini kaydeden büfe işletmecileri, bu kadar yüksek kira ödeyemeyeceklerini belirterek yetkililerin kira bedelleri konusunda yeniden bir değerlendirme yapmasını ve makul bir fiyat belirlemelerini istedi.
Büfe işletmecileri ne dedi?
Özkan Kaya: “Kan ağlıyoruz”
“Haspolat Sanayi Bölgesi’nde bize ekmek kalmadı. Geçmiş yıllarda bölgede üretim vardı, birçok işyeri faaldi. İşçilerin tümü Türkiyeliydi ve satışlarımız çok iyiydi. Fakat zamanla bazı işyerleri kapandı halen faaliyetini sürdüren işletmeler de üçüncü ülkelerden işçi getirdi. Üçüncü ülke vatandaşı işçiler bir su bile satın almıyorlar. Dolayısıyla bütün gün oturuyoruz. Günde bir iki tost satacaksak onu da bölgede satış yapan seyyar satıcılar sayesinde yapamıyoruz. Bu büfeyi 55 bin TL’ye kurdum. Yeri ise yılda 80-90 TL ödemek koşulu ile 5 yıllığına Sanayi Dairesi’nden kiraladım. Kira sözleşmem iki buçuk yıl önce bitti, daire bu kez yıllık 3 bin 350 TL kira bedeli istedi. Bu sebeple yeni bir sözleşme yapamadık. Bölgede dört büfe işletmecisinden biriyim ve hepimiz kan ağlıyoruz.”
Mehmet Geçilmez: “Kiramı ödeyemez durumdayım”
“Geçmişte sanayide hep Türkiyeli işçiler çalışırdı ve satışlarım çok iyiydi. Onlar gidip yerlerine üçüncü ülke vatandaşı işçiler gelince işlerim düştü. Çünkü dışarıdan kesinlikle alışveriş yapmıyor, yemek yemiyorlar. Zaten artık bazı işletmeler işçisine yemek çıkarıyor, yemek yapmayan işletmelerde çalışanlar da evden yemek götürüyor. Ben bu büfeyi 40 bin TL’ye kurdum. Yeri ise Sanayi Dairesi’nden kiraladım. Sözleşmeler 5 yıllık olduğundan 5 yıl boyunca yer kirası olarak yıllık 90-100 TL ödedim. 3 yıl önce kira sözleşmem bitti ancak bu kez daire 3 bin 500 TL kira istedi. Ödeyemeyeceğim için yeni bir sözleşme yapmadık. Zaten her ay elektriğe en az 150 TL, 30-40 TL belediyeye ödeme yapıyorum her ay 113 TL de vergi ödüyorum. Zaten satış yapmazken benim bu kira bedelini karşılamam imkansız.”
Osman Balcı: “Durumumuz vahim”
“Eskiden 10 dakika olsun müşteri gelmesin de bir kahve molası verelim diye dua ederken son iki yıldır büfenin vergi, elektrik ve su gibi faturalarını güç ödüyorum. Çünkü eskiden bölgedeki işletmelerde hep Türkiyeli işçi vardı ve hep dışarıdan yemek, içecek siparişi verirlerdi. Şimdi ise işçiler ya Pakistanlı ya Vietnamlı ve kesinlikle bir bardak çay bile içmiyorlar. Hatta yüzlerini bile haftada bir yoldan geçerken görüyorum. Bölgede birçok işletme de taşındı. Ben bu büfeyi 14 yıl önce 15 bin TL’ye kurdum. Yerini ise Sanayi Dairesi’nden yıllık 90 TL’ye kiraladım. Yıllarca yıllık 90 TL kira ödedim ancak Sanayi Dairesi şimdi kira bedeli olarak yıllık 3 bin 200 TL istiyor. Eski kazancım olsa hiç itiraz etmezdim fakat şimdi 90 TL bile ödeyecek maddi gücüm yok. Eğer emekli olmasam ve tek gelir kaynağım bu büfe olsaydı ailemin geçimini asla sağlayamazdım, aç kalırdık. Şuanda aylık 116 TL vergimi, 85 -90 TL arasında değişen elektrik faturamı ve 70-80 TL arasında olan belediye giderlerimi ancak karşılıyorum. Durumumuz vahim.”
Mehmet Geliç: “Faturalarımı evlatlarım ödüyor”
“Haspolat Sanayi Bölgesi eski canlılığı kaybetti. Bazı işyerleri kapandı, halen faaliyette olanların çoğu da depo olarak kullanılıyor. Üretim yapan birkaç işletmede çalışan işçiler ise değişti. Türkiyeli işçiler gitti, yerlerine Pakistanlı, Vietnamlı işçiler geldi. Türkiyeli işçilerin gitmesi ve Haspolat Sanayi Bölgesi’nde bazı işyerlerinin bölgeden taşınması sonucu özellikle son iki yıldır günlük sigara paramı ancak çıkarıyorum. Artık buradaki işletmelerde üçüncü ülke vatandaşları çalışıyor. Onlar da ya evden yemek götürüyor ya da fabrikadan yemek çıkıyor. Dışarıdan yemek yemiyorlar. Geçmişte kazancım çok iyiydi fakat şimdi elektrik, su faturalarımı ödeyebilmem için evlatlarım yardım ediyor.”
