Belgede ortaya konan veri, değerlendirme ve öneriler ışığında 2023 yılına kadar, “KKTC’nin GSYİH başına tüketilen enerji miktarının (birincil enerji yoğunluğunun) 2012 yılı değerine göre en az yüzde 20 azaltılması, KKTC’deki CO2 emisyonunun 2012 yılına göre en az yüzde 10 daha az olması ve KKTC’deki yenilenebilir enerji kaynaklarının birincil enerji üretiminin en az yüzde 10’unun sağlaması” amaçlanıyor.
Ödül Muhtaroğlu başkanlığında, Tarım Bakanlığı ile işbirliği içerisinde, akademisyenler, sivil toplum örgütleri ve kamudan temsilciler tarafından oluşturulan komitenin hazırladığı, Bakanlar Kurulu’nun onayladığı ve resmi gazetede yayınlanan 2016-2023 KKTC Enerji Verimliliği Strateji Belgesi ile ciddi enerji tasarrufu ve yenilenebilir enerji kaynaklarının artırılmasının hedeflendiği belirtildi.
MUHTAROĞLU
DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, “KKTC Enerji Verimliliği Strateji Belgesi 2016-2023” hakkında açıklama yaptı.
Bu belgede belirlenen stratejilerin hayata geçirilmesi sonucunda KKTC’de enerji verimliliği konusunda önemli gelişmeler ve ilerlemeler sağlanacağını belirten Muhtaroğlu, belgede yer alan 3 önemli amacı şöyle sıraladı:
“Bu belgede ortaya konan veri, değerlendirme ve öneriler ışığında sekiz strateji alanında belirlenmiş eylemlerin gerçekleştirilmesi ile 2023 yılında; KKTC’nin GSYİH başına tüketilen enerji miktarının (birincil enerji yoğunluğunun) 2012 yılı değerine göre en az yüzde 20 azaltılması; KKTC’deki CO2 emisyonunun 2012 yılına göre en az yüzde 10 daha az olması; KKTC’deki yenilenebilir enerji kaynaklarının birincil enerji üretiminin en az yüzde 10’unu sağlaması hedeflenmektedir.”
Muhtaroğlu, 2016-2023 yıllarını kapsayan KKTC Enerji Verimliliği Strateji Belgesi’nin uygulanmasında birçok kurum ve kuruluşa büyük görevler düştüğünü ifade ederek, 8 yıllık yol haritasının hayata geçirilmesi için toplam 28 kurum ve kuruluşa görev verildiğini kaydetti.
Ay ve yıl olarak çıkarılacak yasalar ve yapılacak düzenlemelerin de içerisinde belirtildiği belgede, yıl yıl hedeflerin ortaya konulduğunu ifade eden Muhtaroğlu, belgenin tümünün hayata geçirilmesi halinde 2023 yılına kadar elektrik tüketiminin azalmasından yenilenebilir enerjinin artmasına kadar enerji sektöründe “devrim” niteliğinde birçok yeniliğin hayata geçmiş olacağını belirtti.
“8 ANA STRATEJİ VE 26 POLİTİKA BELİRLENDİ”
2016-2023 yıllarını kapsayan KKTC Enerji Verimliliği Strateji Belgesi’ne göre toplam 8 ana strateji noktası ve bu stratejilere ait 26 politika belirlendiğini ifade eden Muhtaroğlu, strateji ve politikaları şöyle sıraladı:
“Strateji 1: Enerji verimliliğini destekleyecek kurumsal yapının güçlendirilmesi. Politika 1: Enerji verimliliği çalışmaları dahil enerji politikaları oluşturabilecek ve enerji alanında planlama ve denetleme yapabilecek kurumsal yapının ve diğer gerekli yapıların oluşturulması ve işbirliklerinin güçlendirilmesi. Politika 2: Enerji verimliliği uygulamaları için gerekli yasal altyapının ve koordinasyonun sağlanması. Politika 3: Enerji verimliliği dahil enerji alanında belirlenen politikalar doğrultusunda değerlendirmeye yönelik mekanizma oluşturulması. Politika 4: Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynakları alanlarında AR-GE çalışmalarının desteklemesi ve yatırımcıların teşvik edilmesi;
Strateji 2: Enerji verimliliğinde bilinç ve farkındalık kampanyalarının sürekliliği. Politika 1: Her yıl enerji verimliliği ayı düzenlenmesi. Politika 2: Sıradışı enerji verimliliği gayretlerini tanıma (recognition) ve tanıtma.
Strateji 3: Elektrik üretim, iletim ve dağıtımında verimliliği artırmak, enerji kayıplarını ve zararlı emisyonları azaltmak. Politika 1: 2018 yılına kadar Elektrik üretim, iletim ve dağıtımında gerekli tedbirleri alarak bu alanlarda enerji verimliliğini artırmak. Politika 2: Elektrik enerjisi üretimi ile ilgili çevre emisyonlarının azaltılması. Politika 3: Yenilenebilir enerji üretiminin teşvikiyledağıtık üretimin artırılması. Politika 4: Akıllı şebeke altyapısının oluşturulmasına yönelik yatırımların yapılması.
Strateji 4: Binaların enerji verimliliğinin sağlanması. Politika 1: Yeni yapılacak binalarda, pencereler de dahil olmak üzere binayı çevreleyen dış yapı zarfının ısı yalıtımlı niteliğe dönüştürülmesi. Politika 2: Bina Performans Mevzuatının hazırlanması. Politika 3: Pasif mimari tasarım esaslarının hazırlanması. Politika 4: Isıtma-soğutma havalandırma cihazlarının enerji verimliliğinin artırılması. Politika 5: Evsel sıcak su hazırlama amaçlı kulanılan elektrikli boylerlerin enerji verimliliğinin artırılması. Politika 6: Kamu binalarında enerji verimliliği.
Strateji 5: Motorlu taşıtların birim fosil yakıt tüketimini azaltmak, toplu taşıma payını artırmak ve şehir içi ulaşımda gereksiz yakıt sarfiyatını önlemek. Politika 1: Gereksiz yakıt sarfiyatının önlenmesi. Politika 2: Hazırlanmasına rağmen uygulanmayan ve güncelliğini yitiren Karayolları Master Planı’nın revize edilerek uygulanmasının sağlanması.
Strateji 6: Sanayi, tarım ve hizmetler sektörlerinde nihai enerji yoğunluğunu ve enerji kayıplarını azaltmak. Politika 1: Sanayi, tarım ve hizmet sektörlerinde, enerji alanında istatistik, ölçme-değerlendirme ve izlemeye yönelik bir mekanizma oluşturulması. Politika 2: Sanayi, tarım ve hizmet sektörlerinde enerji verimliliğinin özendirilmesi. Politika 3: Enerji Verimliliği Proje Çalışmaları ve Yatırımları İçin Sürdürülebilir Finansman Mekanizmaların Geliştirilmesi.
Strateji 7: Teknik eğitimlerle enerji verimliliğinde bilgi akışını ve gelişimi sağlamak; kamu ve özel sektörde uzmanlar yetiştirmek. Politika 1: Kamu, sivil toplum örgütleri, teknik okullar ve üniversiteler arasında eğitim işbirliğiyle ilk 2.5 yıl içerisinde tüm kamu kurumları ve özel kurumlara enerji yöneticisi eğitimin vermek. Politika 2: Üniversiteler, kamu ve sivil toplum örgütleri arasında enerji uzmanı yetiştirme programı geliştirilmesi ve 1 yıl içerisinde ilgili teşviklerin uygulamaya geçmesi. Politika 3: Kamu ve özel kurumlarda enerji ile ilgili uygulayıcıların akademik uzmanlık veya sertifika sahibi olması ile ilgili yasal düzenlemenin 1 yıl içerisinde hazırlanması. Politika 4: Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji ile ilgili araştırma ve teknoloji geliştirme çalışmalarına teşvik geliştirilmesi ve 1 yıl içerisinde ilgili çağrıların açılması.
Strateji 8: Aydınlatma, su pompalama, beyaz eşya gibi sektörler arası büyük etkisi olan ürünlerde enerji verimliliğini sağlamak. Politika 1: Ürün ithalinde ve kullanımında enerji verimliliği yüksek teknolojilerin seçilmesi”
BAŞLICA DÜZENLEMELER
Bu belgeye göre hayata geçirilmesi planlanan başlıca düzenlemeler ise şöyle sıralandı:
“Tüm sayaçların akıllı sayaçlarla değiştirilmesi. Enerji Verimliliği Üst Kurulu oluşturulması. Enerji santrallarının zararlı baca gaz emisyonlarının azaltılması . Yenilenebilir enerji teşviklerinin artırılması ve özendirilmesi. Soğutma cihazlarında inverter v.b. enerji verimliliği yüksek teknolojileri özendirmek için teşvik yöntemlerinin geliştirilmesi. Enerji verimliliği yasası ve ilgili tüzüklerin oluşturulması. Kamu binalarında enerji verimliliği artırılması. İç (mekan) ve dış (sokak) aydınlatmada enerji verimliliğinin artırılması. Ulaşımda toplu taşımacılığın tercih edilmesini sağlayacak uygulamalar ile yakıt tüketiminin azalması. Beyaz eşya ve elektronik aletlerde enerji verimliliği yüksek ürün sınıflarının ithal edilmesi. Şebekeye satış ve şebeke üzerinden enerji transferinin kolaylaştırılması. Gereksiz yakıt sarfiyatının önlenmesi. Yeni araçların vergilerinin düşürülmesi, 15 yıldan eski araçların vergilerinin artırılması. Mevzuattaki araç ağırlığı kıstasının değiştirilerek, CO2 salınımına göre vergi uygulanması için mevzuat geliştirilmesi. Binalarda ısı yalıtımı konusunda zorunlu standartların geliştirilmesi. Yayalar ve bisiklet kullanıcıları için güvenli yol ulaşımı sağlanması. Emisyon seviyesi düşük çevre dostu alternatif enerjili arabaların kullanımının yaygınlaştırılması. KKTC’de enerji verimliliğinin takibine yönelik olarak veri toplama, saklama ve ulaşma altyapısının oluşturulması .
KKTC şartlarına uygun enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynakları alanlarındaki ürünlerin araştırılmasına yönelik AR-GE çalışmalarının desteklenmesi. Ana İletim hatlarının tamamının 154 KV seviyesine yükseltilerek iletimdeki verimliliğinin sağlanması. Akıllı şebekeyi hedefleyen yatırımların yapılması. Türkiye ile kablo bağlantısı kurularak sistem entegrasyonunun sağlanması. Enerji verimliliği sağlayacak ürünlerin KKTC’de üretilmesinin desteklenmesi.”
Muhtaroğlu, strateji belgesine, Devlet Planlama Örgütü nün resmi web sitesi www.dpo.gov.ct.tr adresinden ulaşılabildiğini kaydetti.
