Ahmet Vamık

İki yıldır aktif kullanımda olan ya da iki yıl içerisinde KKTCELL ya da TELSİM sim kart takılarak aktif edilmiş olan tüm mobil cihazlar Mobil Cihaz Kayıt Sistemi’ne dahil edildi. Vatandaşların 2 yıldır kullanmadıkları cihazları Mobil Cihaz Kayıt Sistemi’ne ücretsiz olarak dahil etmek için 19 Eylül tarihine kadar Abone Kayıt Merkezleri’ne başvurmaları gerekiyor. 19 Eylül tarihinden itibaren Türkiye’den, İngiltere’den, Güney Kıbrıs’tan ya da herhangi başka bir ülkeden alınan cihazlar KKTC Gümrüğü’ne beyan edilerek kayıt altına alınmadığı takdirde ülkemizde kullanılamayacak. Ülkemizde hizmet veren mobil iletişim operatörleri KKTCELL ve TELSİM’e ait bir sim kart cihaza takıldığı anda Mobil Cihaz Kayıt Sistemi’nde kayıt altına alınmamış olan cihazlara uyarı yapılacak ve belirli gün içerisinde kayıt altına alınmayan cihazların kullanımı sistem tarafından engellenecek.

Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) tarafından 18 Nisan tarihinde hayata geçirilen Mobil Cihaz Kayıt Sistemi ile artık çalınan ya da kaybolan cep telefonlarının başkaları tarafından kullanımını engellemek mümkün hale geldi. Geçmişte çalınan telefonun sim kartı değiştirilerek kullanılabilmesi mümkünken artık tüm mobil cihazlar kayıt altına alındığı için sim kart değişse bile çalınan cihazın kullanımı mümkün olmayacak. Kayıt dışı olarak ve kaçak yollar ile ülkeye getirilen cihazlarında kullanımı bu sistem sayesinde engellenecek ve böylelikle kayıt dışı ekonomide önlenmiş olacak. Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu Müdürü Kadri Bürüncük, Mobil Cihaz Kayıt Sistemi’nin tüm ayrıntılarını Detay Gazetesi ile paylaştı. Bürüncük, 19 Eylül tarihine kadar kayıt altına alınmayan tüm cihazların kullanım dışı kalacağını dile getirdi.

“HER CİHAZIN KENDİNE ÖZEL BİR KİMLİĞİ VAR”

Sim kart ile çalışan mobil cihazların her birinin kendisine ait bir kimliği yani “imei numarası” olduğunu belirten Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu Müdürü Kadri Bürüncük, araçların şase numaraları gibi her mobil cihazında kendisine ait bir imei numarası olduğunu ifade etti. Mobil cihaz üretici firmaların her ürettikleri farklı model için uluslar arası bir kurumdan blok bir seri numara aldığını ve o blok un aynı marka içerisinde başka bir model için dahi kullanılmadığına dikkat çeken Bürüncük, dünyada kaçak, kopya ürün üretimi yapan bazı firmalar tarafından mobil cihazların kimlik numaraları olan imei numaralarının sahtelendiğini vurguladı. Mobil Cihaz Kayıt Sistemi ile cihazların lisansı ürün olup olmadığının ortaya çıktığını belirten Bürüncük, Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nun göreve başladığı günden itibaren ithalat aşamasında ülkeye getirilen ürünlerin lisanslı olup olmadığını kontrol altına aldığının altını çizdi.

“SİSTEME KAYITLI OLMAYAN CİHAZLARIN KULLANIMI ENGELLENECEK”

Mobil cihaza sim kart takılıp cihaz aktif hale getirildiği andan itibaren mobil iletişim sağlayıcı operatörlerin sistemlerine sim kartın kullanıldığı cihazın imei numarasının kaydedildiğini belirten Kadri Bürüncük, Mobil Cihaz Kayıt Sistemi ile artık sim kartın kullanıldığı cihazın kopya bir cihaz mı çalıntı bir cihaz mı, lisanslı bir cihaz mı ortaya çıkacağını dile getirdi. Bürüncük, “kişi sim kartı cihaza takıp cihazını aktif ettiği anda Mobil Cihaz Kayıt Sistemi devreye girecek ve kişinin kullandığı cihazın kayıp, kaçak, çalıntı ya da izinli olup olmadığını kontrol edecek ve kullanılan cihaz siyah liste dediğimiz kayıtsız cihazların listesinde ise kişiye bir bildirim gönderilerek belirli bir gün içerisine Abone Kayıt Merkezlerine giderek cihazını kaydettirmediği takdirde cihazı kullanılamayacağı belirtilecek” dedi.

“ÇALINAN CİHAZ FARKLI SİM KART TAKILSA BİLE KULLANILAMAYACAK”

Bir mobil cihazın kaybedilmesi ya da çalınması halinde cihazı bulan ya da çalan kişinin kullanamaması için cihaz sahibinin önce polise ardından da Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’na başvurarak cihazın çalındığı yönünde ihbar yapması gerektiğini söyleyen Kadri Bürüncük, imei numarası üzerinden cihazın kullanıma kapatılacağı için farklı bir sim kart takılsa bile cihazın kullanımının engelleneceğini vurguladı.  Bürüncük, BTHK’nın sadece cihazın kullanımını engelleyebileceğini, kişilerin cihazların içinde yer alan sim kartlarının kullanılmasını engellemek için bağlı bulundukları mobil iletişim operatörüne başvurmaları gerektiğini sözlerine ekledi.

“AKTİF ŞEKİLDE KULLANILAN TÜM CİHAZLARI KAYIT ALTINA ALDIK”

BTHK faaliyete geçmeden önce ya da daha sonraki dönemlerde kaçak yollar ile ülkeye getirilen lisanssız, kopya ürünlerin vatandaşların kullanımında olabileceğini de dikkate aldıklarını belirten Kadri Bürüncük, bazı durumlarda ise cihazın kutusu üzerinde yazan imei numarası ile cihazın sisteminde yer alan imei numarasının farklı çıkabildiğini ifade etti. Mobil Cihaz Kayıt Sistemi kurulmadan önce ülkeye geçmiş yıllar içerisinde standart dışı, kopya ya da kayıtsız cihazlar girdiğinin ve bu cihazların vatandaşlar tarafından kullanıldığının da altını çizen Bürüncük, “vatandaşlar kullandıkları cihazların durumunu bilmeden bu kadar yıldır kullanıyorlardı. Biz şu anda insanlara belli bir fiyat karşılığı aldıkları ve uzun yıllardır kullandıkları cihazları artık kullanamayacaksınız diyemeyiz. Biz vatandaşların kötü etkilenmemesi adına biz son iki yıldan itibaren mobil iletişim operatörlerinde aktif olan tüm cihazların kopya ya da kaçak cihaz olmasına bakılmaksınız bilgilerini kayıt altına aldık ve bugün itibari ile aktif kullanımda olan tüm cihazlar için bir beyaz çizgi çekerek bu cihazları yasal olarak kabul ettik” diyerek, 19 Eylül tarihinden sonra ülkeye kayıt dışı bir şekilde yasa dışı yollar ile getirilen, çalıntı, kayıp cihazlar için tölerans gösterilmeyeceğini dile getirdi.

“2 YILDIR KULLANILMAYAN CİHAZLAR 19 EYLÜL’E KADAR ÜCRETSİZ OLARAK KAYIT ALTINA ALINABİLECEK”

Vatandaşların geçmişte kullandıkları, evlerinde yedek olarak duran ya da son iki yıldır hiç kullanmadıkları cihazlarının da kayıt altına alınabilmesi için 5 aylık bir geçiş süresi tanındığını ifade eden Kadri Bürüncük, vatandaşların diledikleri takdirde bu cihazlarını da Abone Kayıt Merkezleri’nde 19 Eylül tarihine kadar ücretsiz olarak kayıt altına alabileceklerini ve diledikleri zaman bu cihazları kullanabileceklerini ifade etti. Bürüncük, 2 yıldır hiç kullanılmayan cihazların Mobil Cihaz Kayıt sisteminin veritabanına eklenmediğini vurguladı. Bürüncük, 18 Nisan itibari ile aktif hale gelen tüm yeni cihazlarında mobil iletişim operatörleri tarafından Mobil Cihaz Kayıt Sistemi’ne eklendiğinin altını çizdi.

“YENİ CİHAZLAR İTHALAT AŞAMASINDA KAYIT ALTINA ALINIYOR”

Bürüncük, yasa dışı yollardan ülkeye cihaz getirilmesini engellemek için 19 Eylül tarihinden itibaren Abone Kayıt Merkezleri’nde kayıt altına alınmak istenen cihazlar için gümrük belgesi de talep edileceğini ve cihazın gümrük belgesi olmaması halinde kişilerin cihazın gümrük bedelini de ödemek zorunda kalacağını belirterek, vatandaşlara mobil cihaz alışverişi yaptıkları yerlere dikkat etmeleri ve güvenilir firmalardan alışveriş yapmaları gerektiği yönünde telkinde bulundu. Bürüncük, ülkemize yasal yollar ile ithal edilen tüm mobil cihazların ithalat aşamasında Mobil Cihaz Kayıt Sistemi’nde kayıt altına alındığını sözlerine ekledi.

“TÜRKİYE’DE KAYIT ALTINA ALINAN CİHAZLARIN ÜLKEMİZDE’DE KAYIT ALTINA ALINMASI GEREKİYOR”

Türkiye’de var olan Mobil Cihaz Kayıt Sistemi ile ülkemizde kurulan Mobil Cihaz Kayıt Sistemi’nin bir bağlantısı olmadığını belirten Kadri Bürüncük, “Türkiye’nin yasaları farklı bizim yasalarımız farklı, Türkiye’ye gümrüklenerek giren cihazlar ülkemizde de tekrardan gümrükleniyor. Türkiye’de kayıt altına alınan cihaz ülkemizde kayıt altına alınmadan kullanılamayacak, ülkemizde kayıt altına alınan cihaz Türkiye’de kullanılamayacak. İki ülkede de cihazını kullanmak isteyen iki ülkede de kayıt altına alması gerekiyor. Fakat ileride çalınmış ya da kayıp olan yani siyah listeye girmiş olan cihazların iki ülkede de kullanımını engellemek adına bu yönde bir işbirliğine gidilebilir. Tabi bu siyah listeler farklı ülkeler ile de paylaşılarak uluslar arası bir boyuta taşınabilir” diyerek Türkiye’de çalınan bir mobil cihazın ülkemizde kullanımının engellenebileceği ya da ülkemizde kaybolan bir cihazın Türkiye’de kullanılmasının engellenebileceğini belirtti.

“MOBİL CİHAZ KAYIT SİSTEMİNİN WEB SİTESİNDE TÜM SORULARA YANIT VAR”

Mobil Cihaz Kayıt Sistemi hakkında tüm merak edilen sorular ve ayrıntılı bilgilerin “www.bthkmcks.org” adresinde yer aldığını söyleyen Kadri Bürüncük, “[email protected]”  mail adresinde de web sitesinde yer almayan bir konu da soru yönlendirilebileceğini ifade etti. Bürüncük, vatandaşların yeni bir cihaz almak için firmalara gittikleri zaman “www.bthkmcks.org”  adresinde bulunan “imei sorgulama” servisi aracılığı ile satın alacakları cihazın imei numarası ile giriş yaparak lisanslı ve Mobil Cihaz Kayıt Sistemi’ne kayıt edilmiş bir cihaz olup olmadığını öğrenebileceklerine dikkat çekti. İmei numarasının cihazın pili çıkarıldığı zaman cihazın arkasında yer alan bandın üzerinde yazılı olduğunu ifade eden Bürüncük, imei numarasını öğrenmenin en kolay yolunun cihazın arama bölümüne girerek “*#06#” tuşlayarak imei numarasının öğrenebileceğini ve tüm cihazlar için bu kodun geçerli olduğunu vurguladı.