Suna Erden

Kuzey Kıbrıs’ta 50 bini aşkın kişinin tarım sektöründen beslendiği ifade ediliyor. Ülke topraklarında tarımsal anlamda birçok ürün yetiştirme imkânı bulunurken, arpadan, buğdaya, enginardan, patatese, maruldan, domatese kadar birçok ürün ithal ediliyor. Bu ürünlerin, ülke topraklarında yetiştirilebilmesine rağmen ithal edilmesinin altında, yetersiz üretim etkeni bulunuyor. 

Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, ülkeye yetecek kadar üretim yapılamadığını, bunun nedeninin tarımın yeterince desteklenmemesi olduğunu ifade etti. Star Kıbrıs’a konuşan Kelle, “Bugünkü tabloya bakıldığında kendimize yetecek ürünü dahi yetiştiremiyoruz. Savaş yanı başımızdadır. Bugün yarın ithal ürünlerde sıkıntı çıkması halinde zor duruma düşmemiz kaçınılmazdır. Bu nedenle kendimize yetecek kadar ürün üretmemiz şarttır” dedi. 

Kelle, üretimin artırılması için ise devlet desteğinin şart olduğunu, fakat tarıma yeteri kadar önem verilmediğini dile getirdi. Kelle, çitçilerin yaşadığı diğer sorunlara da değindi. 

KELLE, “YETERİ KADAR ÜRETEMİYORUZ” 

Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, Kuzey Kıbrıs’ta 50 bin kişiye yakın insanın tarım sektöründen beslendiğini, tarım alanının geniş bir yelpazeyi kapladığını ancak buna rağmen istikrarlı tarım politikaları oluşturulmadığını söyledi. Kelle, Avrupa ve diğer ülkelerde kısa, orta ve uzun vadeli tarım politikaları oluşturulduğunu, ne yazık ki KKTC’de tarım için uygun bir politika belirlenmediğini ve bu nedenle istikrarın sağlanamadığını ifade etti. 

İç piyasaya yetecek kadar üretim yapılamadığını kaydeden Hüseyin Çavuş Kelle şunları söyledi: 

“Bugün bizim yetiştirdiğimiz arpa veya buğdaya bakarsanız bir yıllık ihtiyacı karşılamaktadır. Yurt dışından, buğday, sebze, meyve getirilmektedir. Ülkeye yetecek kadar üretim yapamıyoruz. Üretime kota koyulması doğru değildir. Ülkemizde 50 binin üzerinde insan tarım sektöründen beslenmektedir. Bir ülkede tarım olmazsa olmazdır. Ancak bugünkü tabloya bakıldığında kendimize yetecek ürünü dahi yetiştiremiyoruz. Savaş yanı başımızdadır. Bugün yarın ithal ürünlerde sıkıntı çıkması halinde zor duruma düşmemiz kaçınılmazdır. Bu nedenle kendimize yetecek kadar ürün üretmemiz şarttır. Bunun sağlanabilmesi için de devletin tarıma daha fazla destek vermesi gerekmektedir. Ancak tüm dünyada tarım desteklenip artarken bizde ise tam tersidir. Tarıma gerekli önem verilmediği için sıkıntı yaşanmaktadır.” 

ARPA DAHİ İTHAL EDİLİYOR 

Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, Şubat ayı itibari ile Arpa ithaline ihtiyaç duyulacağını ifade ederek, aslında KKTC topraklarında rahatlıkla yetiştirilebilen arpanın ithal edilmesinin çok acı bir gerçek olduğunu dile getirdi. 

Kelle, iç piyasanın ihtiyacının tamamen karşılanabilmesi için üretimin arttırılması, üretimin arttırılması için ise devlet desteğinin şart olduğunu vurguladı. 

Kelle, “Sarımsaktan, marula, buğdaydan, arpaya kadar ithal ediyoruz. Kendimizin üretebileceği ürünleri başka yerlerden alıyoruz. Öte yandan geçen yıl domates, kavun, karpuz tarlada kalırken bu ürünleri ithal ettik. Hem ithal ürünlere biz düzenleme getirmeliyiz hem de üretimi arttırmak için politikalar geliştirmeliyiz” dedi. 

TURİZM SEKTÖRÜ, YEREL ÜRÜNLERE TEŞVİK EDİLMELİ 

Üreticiyi koruyacak, destekleyecek istikralı politikaların ve çalışmaların şart olduğunu, önemli bir sektör olan turizm sektörünün yerli ürünler alması için teşvik edilmesi gerektiğini dile getiren Kelle, Serdar Denktaş’ın turizm bakanlığı yaptığı dönemde otellerin yerli üreticiden ürün alması için çalışmalar yapıldığını, pilot bölge seçildiğini ancak hükümetin değişmesi ile çalışmaların dondurulduğunu söyledi. Kelle, geçtiğimiz hafta Tarım Bakanlığı ile yapılan görüşmelerde tarım ve turizm sektörü ile ilgili konuyu gündeme getirdiklerini ve konunun yeniden gündeme geleceğine dair söz aldıklarını ifade etti. 

Kelle, “Turizm sektörlerinin yerel tarım ürünlerine yönlendirilmesi konusu yeniden ele alınacak. Bu konuda bir adım atılacağına inanıyorum. Eğer çalışmalar bir sonuca varırsa üretici malını direk satabilecek. Aracı ortadan kalacak. Sürümden kazanma gündeme gelecek. Böylece üretici hangi malı ne kadar üreteceğini bilecek ve ürün değerinde satılacak. Daha kaliteli ve denetlenebilir bir tarım ortaya çıkacak. Ayrıca üretici mali açıdan rahatlayacak, ‘ürünüm tarlada kalacak mı endişesi’ yaşamayacak ” şeklinde konuştu. 

DEVLET KURAKLIK YAŞATTI 

Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, 2012-2013 yılının tarım açısından kurak ve zor geçtiğini,2014-2015 yıllarında ise üretimin iyi olduğunu ancak bu kez de hükümetin politikaları nedeni ile çiftçinin zor günler yaşadığını söyledi. 

“Devlet doğrudan gelir desteği ve ürün bedellerini ödemediği için bize kuraklık yaşattı. 30 Aralık tarihinde 22 milyon ödeme aldık. Geriye 14 milyon alacağımız kaldı. 2016 yılı için tedirginlik vardır. Üretici mutlu değil. Hem 2015 yılında yaşanan sorunların tekrar edeceğine dair hem de reform paketinin getirilerinden dolayı üretici huzursuzdur” dedi. Kelle, 2016 yılı için tarıma 145 milyon TL bütçe ayrıldığını ancak bunun yeterli olmadığını ifade ederek, tarımın bütçeye sığdırılamayacağını, bütçeye göre tarım değil, tarıma göre bütçe ayarlanması gerektiğini kaydetti. 

Reforma paketinin üreticiyi fakirleştirici ve devletin bütçe açığını kapatıcı unsurlar içerdiğini kaydeden Kelle, “Bu reformla ilgili paketi kabul etmiyoruz. Paketi tartışmakla geç kaldık. Ekim zamanı bitti eğer buna rağmen bu paket geçecekse talep edilen kıstaslara uymayan üretici mağdur olacaktır. Bu reform paketi için geç kalmıştır. Çünkü pakette doğrudan gelir desteği alabilmek için şartlar konmuştur. Üretici kendisini şartlara göre ayarlayamamıştır” ifadelerini kullandı. 

Reform paketi ile ilgili görüşlerini Tarım Bakanlığı’na ilettiklerini, bakandan paket görüşülürken çiftçilerden görüş alınacağına dair söz aldıklarını ifade eden Kelle, önümüzdeki hafta görüşmelerin yapılacağını, konunun netleşeceğini söyledi.