Özlem Çimendal

KKTC’de her gün bir yenisiyle güne uyandığımız trafik kazalarının artmasının ilk nedeni olarak gösterilen altyapı sorununun ötesinde bir başka önemli noktanın ülkede “çok kolay” ehliyet sahibi olunduğunu vurgulayan Trafik Kazalarını Önleme Derneği Başkanı Mehmet Avcı, uluslararası arenada KKTC’nin trafikteki sistemsizliği ile rezil olduğunu savundu.  Avcı, “güvenlik gizli kodu” ve “seri numaras”ı olmayan KKTC ehliyetlerinin ciddi zafiyetler yarattığını kaydetti.

“Tüzük, 1 yıldır Ulaştırma Bakanlığı’nın çekmecesinde”

KKTC trafiği için AB uzmanları ile birlikte sürücülerin ehliyet sistemi ve sürücü sağlığıyla ilgili tüzüğün hazırlandığını, Savcılık ve Personel Dairesi’nden görüşlerin alındığını anlatan Avcı, hazırlanan tüzüğün 1 yıldır Ulaştırma Bakanlığı’nın çekmecesinde saklı tutulduğunu kaydetti.

30 dakika dolaşana ehliyet

KKTC’de eski ve çağ dışı sistemin devam ettiğini dile getiren Avcı, ehliyet almak için okullarda 10 ders almanın yeterli görülmesini eleştirerek, sözlü sınavla ve 30 dakika araba ile dolaşılarak ehliyet verilmesinin yanlışlığına dikkat çekti.

“Müfettiş tatmin olursa ehliyeti veriyor”

Ehliyet vermede dünyada sözlü sınavların kaldırıldığı ve çağ dışı bulunduğunu anlatan Avcı, sözlü sınavların suistimale açık ve adil olmadığının bilinen bir gerçek olduğunu söyledi. KKTC’de uygulanan sözlü sınavın yanlışlığına dikkat çeken Avcı, “KKTC’de hala sözlü sınavlar yaparak ehliyet vermeye devam ediyoruz. Sözlü sınavın başarılı olması için yasada, sınavı yapan müfettişin sınava giren kişinin konuları bildiğinden tatmin olması gerektiği yazıyor. Bir standart yok, eğer müfettiş tatmin olursa ehliyet verebiliyor” dedi.

“Bakanlar Kurulu kararına rağmen yasa dışı davranılıyor”

KKTC’de ehliyet sisteminde İçişleri Bakanlığı ve Trafik Hizmetleri ve Komisyonu tarafından hazırlanan resmi kitabın kullanılmadığını da vurgulayan Avcı, “Ehliyet sınavında kullanılması gereken resmi kitap yıllarca önce Maliye Bakanlığı tarafından şimdi de Ulaştırma Bakanlığı tarafından kullanılmamaktadır. Üstüne üstlük Bakanlar Kurulu kararı olmasına rağmen kullanılmamaktadır ve yasa dışılık yaşanmaktadır” şeklinde konuştu.

“Güncel”lenmeyerek, “yetersiz” yaftası vuruluyor

Avcı, KKTC Maliye ve Ulaştırma Bakanlığı’nın sınavda kullanılması zorunlu olan kitabı güncellemeyerek görev ihmali yaptıklarını ifade etti. Bakanlıkların kitabı güncellemekten imtina ettiğini ifade eden Avcı, kitabın güncellenmeme nedenini ise  “yetersiz” olduğu bahanesi yaratılması olduğuna dikkat çekti.

Ehliyet sistemi çağın çok gerisinde

Trafikteki tehlikenin bir diğer boyutunu oluşturan Trafikte Sağlık Tüzüğü’nün de hala raflarda bekletildiğini hatırlatan Avcı, “Trafikte sağlık Tüzüğü’nün de hazırlanmasının üzerinden 1 yıl geçti. Türkiye de AB standartlarına uygun olan trafik sistemine geçti. AB’yi bir tarafa bırakın Türkiye’nin de çok gerisinde olduğumuz acı gerçeği karşımızda durmaktadır” şeklinde konuştu.

“Maliye ve Ulaştırma, bizi dünyaya rezil ediyor”

KKTC ehliyetlerinin ülke sınırları dışında hiçbir geçerliliği olmadığına vurgu yapan Avcı, uluslararası arenada KKTC’nin trafikteki sistemsizliği ile rezil olduğunu savundu. Dünya standartlarında ehliyetlerdeki sınıfları belirlemek için kullanılan harflerin değiştiğine dikkat çeken Avcı, KKTC ehliyetlerinin ülke sınırları dışında kullanmaya kalkanlar için zor anlar yaşatacağının altını çizdi. Hiçbir standarda uymayan KKTC ehliyetlerinin çağın çok gerisinde kaldığını söyleyen Avcı, “KKTC Maliye ve Ulaştırma Bakanlıkları araç kategorilerini hala düzenlemeyerek bizi dünya nezdinde küçük düşürüyor ve bizi dünyaya rezil ediyor. KKTC’de verilen ehliyetlerdeki harfleri yabancı polislerin anlama şansı yoktur” dedi.

“Araçların sınıfını belirleyen harflerin yeri değişti, biz hala eskideyiz”

Güney trafik sisteminin de AB standartlarında olduğuna işaret eden Avcı, Kuzey’den Güney Kıbrıs’a geçen sürücüleri Güney polisinin siyasi gerginliğe neden olmamak adına görmemezlikten geldiğini ifade etti. Dünya standartlarında ehliyetin sınıfını belirleyen harflerin yerlerinin değiştiğine dikkat çeken Avcı, sistemin geçersizliğine değindi. Avcı, Kuzey’den Güney’e geçen KKTC ehliyeti sahibi sürücülere acıyorlar açıkçası. Çünkü sorun çıkarılacak olunsa siyasi gerginliğe neden olabilir” ifadelerini kullandı. Avcı, KKTC’deki kamyon ve otobüslerin muayeneleri olmadığı için Güney’e geçemediğine de dikkat çekti.

“Bize zavallı gözüyle bakılıyor”

KKTC ehliyet sistemiyle dünyaya nezdinde komik ve zavallı duruma düşüldüğünü kaydeden Avcı, “Bize zavallılar hiçbir şey yapamıyorlar gözüyle bakılıyor artık” diye konuştu.

“Trafikte Sağlık Tüzüğü hayati öneme sahip”

AB ve Türkiye’de uygulanan Trafikte Sağlık Tüzüğü’nün önemine dikkat çeken Avcı, “Trafikte her 10 yılda 1 sürücüler sağlık kontrolünden geçilmelidir. Ehliyet alınırken de tam donanımlı göz muayenesi gerekmektedir. KKTC’de ise hiçbir sağlık kontrolünden geçmeden 60 yaşına kadar insanlar benzin tırı sürüyor. 25 yaşında alınan tır ehliyetinin ileriki zamanlarda birçok hastalığın çıkması ile birlikte kontrolü yapılmadığı için kullanımına deva edileceğini de unutmamak gerekir” ifadelerini kullandı.

“Yetkililer, göz göre göre ölüme davet ediyor”

Trafikte Sağlık Tüzüğü’nü geçirmeyen ve sağlığı müsait olmayan sürücülere ehliyet veren Ulaştırma Bakanlığı’nın insanları göz göre göre ölüme davet ettiği ve toplumun hayatıyla oynadığı iddiasında bulunan Avcı, “Sürücünün gözü görmüyor ama siz ona ehliyet veriyorsunuz. Bunlar yaşandı, ölümleri gördük. Göz göre göre insanlar ölüme davet ediliyor” şeklinde konuştu.

“Sağlıklı olmayana tehlikeli ehliyet veriliyor”

KKTC’de ehliyet alımında yeterliliği olan sınav yapılmadığı, kitap kullanılmadığı, sürücünün sağlıklı olup olmadığının müfettişin gözle muayenesi neticesinde belirlendiği şeklinde uygulama gerçekleştirildiğine değinen Avcı, bu sürücülere de en tehlikeli ehliyetlerin verilebildiğinin altını çizdi.

“Madde kullananın ehliyetinin alınması gerekir”

Trafikteki tehlikenin bir diğer boyutu olan alkol ve madde kullanımı konusunda da eleştirilerde bulunan Avcı, madde kullanan sürücülerin AB’de ehliyetlerinin alındığını ancak KKTC’de böyle bir şeyin söz konusu olmadığını söyledi.

“Extacy ile araç kullanıyorlar, sorumlu İçişleri ve Maliye’dir”

Sürücülerde uyuşturucu tespiti için gerekli uygulamayı hükümetlerin yapmak istemediğini vurgulayan Avcı, “Uyuşturucu ile mücadele eksik yapılıyor ülkede. Bu uygulamanın yapılmak istenmemesini de anlayabilmiş değilim. Herhalde tespit edilecek olan kişilerden çekiniliyor. Extacy hap alan trafikte çok rahat araba kullanabiliyor bu ülkede, hatta kaza da yapsa fark edilmiyor. Bunun sorumlusu ise Ulaştırma ve İçişleri Bakanlığı’dır. Haberlerde ve kamuoyunda açık açık görüyoruz, sürücünün cebinden uyuşturucu çıktı ibarelerini peki bu kişilerin siz kanına baktınız mı? diye sormak lazım. Bunu merak eden yok” dedi.

“KKTC ehliyetlerinde ‘güvenlik gizli kodları’ yok, çok rahat sahtelenir”

KKTC ehliyetlerinde “güvenlik gizli kodları”nın olmadığına da dikkat çeken Avcı, ehliyetlerin seri numaralarının da olmadığına vurgu yaparak, çok kolay sahtelenebileceğinin altını çizdi. KKTC ehliyetlerinin basit bir plastik kağıt formatında olduğunu söyleyen Avcı, “Dünya standartlarına uygun ehliyetlerde 12 tane gizli güvenlik kodu vardır ve kopyalanması imkansızdır” dedi.

“Neden ehliyetlerde seri numarası yok?”

Bir diğer önemli ve zafiyet oluşturan konunun da KKTC ehliyetlerinin seri numarası olmadığı olduğunu dile getiren Avcı, “Seri numarası olmayan hiçbir resmi evrak olamaz” dedi. Avcı, “Neden ehliyetlerde seri numarası yok?”

“Kolay sahtelenebilen ehliyetlerle KKTC’de oy kullanılabiliyor”

Oy kullanırken, KKTC ehliyetlerinin geçerli olduğuna ve böylelikle resmi evrak olarak kabul edildiğine ancak ehliyetin sahtelenmesinin çok kolay olduğuna dikkat çeken Avcı, “Bizim ülkemizde oy kullanırken, ehliyetler geçerli. İlgililer bu ehliyetlerin seri numaralarının neden olmadığına ne cevap verecekler çok merak ediyorum. Neden ehliyetlerde seri numarası yok?” diye sordu. Avcı, ehliyetle oy kullanmanın yaratacağı zafiyetlere de işaret etti.

“Seri numarası olmaması, o evraktan yüzlerce basılabileceği anlamına gelir”

Bir evrakın seri numarasının olmamasının aynı evraktan yüzlerce basılabileceği anlamına geldiğini anlatan Avcı, bir ehliyetin sahte olup olmadığının üzerindeki seri numarasıyla anlaşılabileceğini ifade etti. Muhtardan alınan her hangi bir evrakın bile üzerinde seri numarası olmasına rağmen, ehliyet gibi ciddi bir belgede seri numarası olmamasının düşündürücü olduğuna değinen Avcı, zamanında kaldırılan seri numarası uygulamasıyla, ehliyetlerin çok kolay kopyalanabilmesi imkanı yaratıldığını savundu.