Duygu Alan

SAYI 250’YE DAYANDI: KKTC’de yaklaşık 250 MS hastası var. MS hastalarının büyük kısmı Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’nde takip ediliyor. Merkezi sinir sistemi hastalığı olarak bilinen MS’in nedeni ise bilinmiyor. MS daha çok 20-40 yaş grubu kişilerde görülüyor

SORUN ÇOK ÇÖZÜM YOK: MS hastaları ilaçlara güçlükle ulaşıyor. Hastanelerde MS hastalarına özel park yeri olmaması ciddi sıkıntı yaratıyor. MS hastası çok sayıda kişi de hastalığı sebebi ile işsiz.  Özel sektör MS hastalarını istihdam etmiyor, devlette MS hastaları için kontenjan bulunmuyor

“SESİMİZİ DUYSUNLAR”: MS hastası Sibel Hançerli, hastaların ilaç, işsizlik ve park yeri sorununun çözülmesini istedi. MS hastası bazı kişilerin işsiz kalma korkusu ile bazılarının da toplumdan dışlanacağı endişesi ile hastalığını gizlediğine vurgu yapan Hançerli, MS hastalarına “Gelin birlikte yaşayalım” çağrısı yaptı

MS (Multiple Skleroz)’in merkezi sinir sisteminde yarattığı tahribat nedeniyle zaten zor bir hayatı olan MS hastaları, bir de devlet hastanelerindeki park sorunu, ilaçlara ulaşmakta enerji kaybı, işsizlik gibi sorunlarla boğuşuyor.
Hastanelerin eczanelerinde ilaç bulunmuyor, İlaç Eczacılık Dairesi de sadece 14 gün yetecek kadar ilaç veriyor.
MS hastaları, her ilaç almak istediğinde sabahın erken saatinde hastaneye gidiyor, önce park yeri arıyor. Güç bela aracını park eden hasta sıra numarası aldıktan sonra saatlerce doktor bekliyor. Doktor reçete yazıyor, hasta hastanenin eczanesinde ilacını bulamıyor. El mahkum İlaç Eczacılık Dairesi’ne gidiyor, orada da reçetede 2 ay yetecek kadar ilaç yazılı olmasına rağmen hastaya 14 günlük ilaç veriliyor. MS hastası onlarca kişi her 14 günde bir aynı stresi yaşıyor.

MS hastalarının kullanmak zorunda oldukları ilaçlar arasında Sağlık Kurulu onayı ile alınan ilaçlar da var. Sigortası olanlar bu ilaçlara güç de olsa ücret ödemeden devletin kurumlarından ulaşabilirken sigortası olmayanlar cebinden ödeyerek dışarıdan almak zorunda kalıyor.

MS hastalarının yaşadığı işsizlik sorunu ise ürkütücü boyutta. Devlet kadrolarında MS hastaları için kontenjan yok. Özel sektör ise “verimsiz” olacakları gerekçesi ile MS hastalarını istihdam etmiyor.
MS hastası onlarca kişi de toplumdan dışlanacağı endişesi ile hastalığını gizliyor.

Hançerli: İlaçlarımıza güç ulaşıyoruz

MS (Multiple Skleroz) hastası Sibel Hançerli, hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçlara ulaşmakta güçlük çektiklerini söyledi.

Hançerli, ilaçlarını alabilmek için her ay devlet hastanesine gidip doktor sırasına girildiklerini, doktorun reçeteye yazdığı ilaçların bazılarının ise hastanenin eczanesinde bulunmadığını kaydetti.

Hastaneden temin edemedikleri ilaçları İlaç Eczacılık Dairesi’nden temin etmek zorunda olduklarını belirten Sibel Hançerli, doktor reçetesinde 2 ay yetecek ilaç yazılmasına rağmen dairenin sadece 14 günlük ilaç verdiğini belirtti.
KKTC’de 200’den fazla MS hastası olduğuna dikkat çeken Hançerli, “Her MS hastası aynı değil, kiminin yakını yok ve tüm bu işlemleri yalnız başına halletmek zorunda kimi tekerlekli sandalyede. Tüm hastalar da Lefkoşa’da ikamet etmiyor. Karpaz’dan, Mağusa’dan, Girne’den ve Güzelyurt’tan gelen hastalar var. Biz sağlıklı bireyler değiliz ve çok çabuk yorulup ataklar yaşayabiliyoruz. Buna rağmen her 14 günde bir ay süreci yaşamak zorunda bırakılıyoruz. Talebimiz, bu ilaçların reçeteye 1 aylık değil en az 3 aylık yazılması ve ilaçlarımıza reçetede yazıldığı miktarda ulaşmak” dedi.

Hançerli, devlet hastanelerinde yapılan MR ve kemik tarama testi için randevu verilirken MS hastalarına öncelik tanınmasını talep etti.

“MS hastalarına ait park yeri istiyoruz”

Hastanelerde MS hastalarının yaşadığı bir diğer sorunun ise park yeri sıkıntısı olduğunu belirten Sibel Hançerli bu konuda da bir çözüm üretilmesini istedi.

Hançerli, “MS hastalarının tümü tekerlekli sandalye de değil. Birçoğumuz yürüyebiliyoruz ancak hepimiz hastayız. Çabuk yoruluyor, ataklar yaşıyoruz. Birçoğumuzun da hastane, ilaç işlerini yürütecek yakını yok. Dolayısıyla MS hastalarına biraz daha duyarlı olunmasını, hastanelerimizde MS hastaları için polikliniklere en yakın yerlere park yeri ayrılmasını istiyoruz” diye konuştu.

“MS hastalarının çoğu işsiz”

Sibel Hançerli, MS hastası çok sayıda kişinin de hastalığı sebebi ile işsiz olduğunu söyledi.  “Özel sektör MS hastası personel istemiyor, devlette ise MS hastaları için kontenjan yok” diyen Hançerli, devlet kurumlarında her 25 istihdam da 1 istihdamın engelli bireylerden oluştuğuna vurgu yaparak aynı hakkın MS hastalarına da tanınabileceğini söyledi.

“MS genç hastalığı”

Sibel Hançerli, MS (Multiple Skleroz)’in merkezi sinir sistemi hastalığı olduğunu ve beyin, görme sinirleri ve omuriliği etkilediğini kaydetti.

“MS genç hastalığıdır” diyen Hançerli, çok nadir de olsa 50 yaş ve üzeri gruptaki kişilerde de görülen MS’in çoğunlukla 20 ile 40 yaş grubu arasındaki kişilerde görüldüğünü belirtti.

“Etkileri kişiden kişiye değişiyor”

Sibel Hançerli, MS hastalığının görmeme, puslu görme, el ve ayakta uyuşmalar, yürüme zorluğu, yürüyememe, konuşurken kelimeleri karıştırma, unutkanlık, yorgunluk, enerji kaybı, idrar yapamama gibi birçok etkileri olduğunu ancak hastalığın seyrinin ve söz konusu bulguların kişiden kişiye göre değiştiğini belirtti.
KKTC’de devlet hastanelerinde MS’in teşhisinin yapılabildiğini de kaydeden Sibel Hançerli, çeşitli tahlil ve doktor muayenesine destek olarak MS’in MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme) ve belden alınan suda yapılan tetkiklerle teşhis edildiğini söyledi.

“Hastalığı saklayan onlarca kişi var”

Sibel Hançerli, MS hastası bazı kişilerin işsiz kalma korkusu ile bazılarının da toplumdan dışlanacağı endişesi ile hastalığını gizlediğine vurgu yaptı.

KKTC’de 200’den fazla MS hastası olduğuna vurgu yapan Hançerli, yarısından fazlasının da işsiz olduğunu söyledi.
Sibel Hançerli, devlet kurumlarında her 25 istihdam da 1 istihdamın engelli bireylerden oluştuğuna vurgu yaparak aynı hakkın MS hastalarına da tanınabileceğini söyledi.

Hançerli, şunları anlattı: “MS hastaları atak tuttuğunda kortizon tedavisi alır. Bu tedavi için de damar yolundan uygulanır. Tedavi süreci kısa olmadığından her gün damar yolu açıp, hastayı incitmemek adına hastanın koluna kelebek takılır. Ayrıca bu tedavi sürecinde hastanın evinde yatması, yorulması gerekiyor. Ben kişi biliyorum ki işsiz kalacağı korkusu ile o kelebeği taktırmıyor ve her gün gidip damar yolunu açtırıyor. Üstelik patronundan kötü söz duymamak için o süreçte izin de istemiyor. Acı çekiyor, yoruluyor ama işini yapıyor, normal görünmek için iki kat enerji sarf ediyor. Bu çok üzücü bir durum. Ancak hayatta hiçbir şey telafisiz değildir. MS hastalarının istihdam sorunu da çözümü olan diğer tüm sorunlar gibi çözümlenebilir.”

“Birlikte yaşayalım”

Sibel Hançerli MS’in nedeninin henüz bilinmediğini ancak ölümcül ya da bulaşıcı bir hastalık da olmadığını kaydetti.
MS olduğu için toplumdan dışlanma endişesi yaşayan kişilere çağrıda bulunan Hançerli,  “Hastalığınızı saklamayın. Çünkü MS utanılacak bir şey değildir. Gelin birlik olalım, hastalığımızı birlikte yaşayalım” dedi.

“Moral ve beslenme önemli”

Sibel Hançerli, hastalık sürecini en kolay şekilde yaşayabilmek için MS hastalarının morallerini her zaman yüksek tutmaları ve kendilerini yormamak koşulu ile fiziksel, sosyal aktivitelerde bulunması gerektiğini söyledi.
Hançerli, MS hastalarına yaptığı çağrıda, “Unutmayın aslında en önemli sizsiniz. O nedenle hayat enerjinizi düşüren kişi ve olaylara arkanızı dönün, istemediğiniz hiçbir eylemde bulunmayın. Kendinizi yormamak şartıyla fiziksel ve sosyal aktivitelerde bulunun. Beslenmenize dikkat edin. Hazır gıdalardan uzak durun.  Aşırı olmamak kaydıyla dana eti, balık ve tavuk eti tüketin, sebze yiyin” dedi.

“Dernek var, bina yok”

Sibel Hançerli, Kıbrıs Türk MS Derneği hakkında da bilgi verdi. Hançerli Gazimağusa’da 1999 yılında kurulan Kıbrıs Türk MS Derneği’nin 2002 yılından sonra aktifliğini yitirdiğini bu nedenle 2014 yılında derneğin Lefkoşa’ya taşındığını anlattı.

Ercan Saymen’in başkanlığını yaptığı Kıbrıs Türk MS Derneği’ne kayıtlı 52 MS hastası olduğunu söyleyen Hançerli, 65 de gönüllü üyesi bulunduğunu dile getirdi.

Derneğin kuruluş amacının, MS hastalarına destek vermek, sorunlarına çözüm üretmek olduğunu ifade eden Sibel Hançerli, hedeflerinin kısa sürede derneği yeniden aktif hale getirebilmek olduğunu belirtti.

Hançerli, MS hastalarının bir araya gelebilmeleri, sosyal ve fiziksel aktivitelerini paylaşabilmeleri ve derneğin amacına hizmet edebilmesi için bir binasının olması gerektiğini söyledi. Hançerli, Vakıflar İdaresi’ne ve devlet yetkililerine çağrıda bulunarak dernek binası olarak kullanılmak üzere kirası uygun zemin kat bir daire temin edilmesini istedi.

Hançerli Kıbrıs Türk MS Derneği’ne üye olmak veya derneğe kayıt yaptırmak isteyenlerin de 0533 863 4334 numaralı hattan kendisine ulaşabileceklerini dile getirdi.