Doğuş Özokutan Çiftçioğlu - Rahme Çiftçioğlu
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hamza Ersan, çalışma ve muhaceret affını öngören kanun hükmündeki kararnamelerin, “kendi suçu olmadan, işverenlerin ekonomik sıkıntılarından dolayı yurtdışına gönderilen tüm insanların tekrardan ülkeye gelebilmesi” için hazırlandığını söyledi.
Saner, “Af 90 gün geçerli olacak… İhraç edilenler için başvuru süresi 6 ay.. Vize cezalılar polis muhacerete 1 asgari ücret ceza ödeyerek, aftan yararlanacak” dedi.
Ersan Saner, Bakanlar Kurulu’nda geçirilen ve kanun hükmünde 2 kararnameden oluşan Çalışma ve Muhaceret Affı’nın kapsamını bugün düzenlenen basın toplantısında anlattı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda gerçekleşen basın toplantısına, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı bürokratları da katıldı.
“KARARNAMELER YAZ TATİLİ BİTER BİTMEZ MECLİS’E GÖNDERİLECEK”
Kanun hükmünde kararnamelerin 90 gün süre içinde yasallaşmasının zorunlu olduğunu hatırlatan Saner, söz konusu kararnameleri yaz tatili biter bitmez Meclis’e göndereceklerini kaydetti.
Saner, Çalışma ve Muhaceret Affı’nın çıkarılmasının elzem olduğunu da ifade ederek, 3 aylık sürede Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı’nın eş zamanlı çalıştığını ve Başbakan Hüseyin Özgürgün’ün görüşlerinin de alındığını belirtti.
Bakan Saner, affın, KKTC’de çalışma izinsiz ve iş kurma izinsiz şekilde kayıt dışı durumda bulunup vize cezası oluşan yabancı uyruklular; yurtdışına vize cezalı çıkış yapan yabancı uyruklular ve kayıt dışı çalışırken yakalanıp ihraç edilen yabancı uyruklular ile KKTC’de ziyaretçi izinsiz ve ikamet izinsiz şekilde kayıt dışı durumda bulunup, vize cezası oluşan yabancı uyrukluları kapsadığını anlattı.
Saner affın hiçbir şekilde adi suçlar nedeniyle yurt dışına gönderilenleri kapsamayacağın vurguladı.
“AF 90 GÜN GEÇERLİ OLACAK”
Affın, Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 90 gün geçerli olacağını ifade eden Saner, aftan kimlerin nasıl yararlanacağı konusunda da bilgi verdi.
KKTC’de, çalışma veya iş kurma izinsiz şekilde kayıt dışı olarak bulunup vize cezası oluşan yabancı uyrukluların, aftan yararlanmak istemeleri halinde, İçişleri Bakanlığı’na bağlı Muhaceret Dairesi’ne 1 Asgari Ücret ödemeleri gerektiğini anlatan Saner, yurtdışına çıkış yapmak istemeyenlerin buna ek 250 TL ek ücret ödeyerek 45 günlük ziyaretçi izni alabileceğini ifade etti.
Saner, bu kişilerin 45 günlük ziyaretçi izni süresi içerisinde iş bulmaları halinde ziyaretçi iznini çalışma iznine dönüştürebileceğini kaydetti.
“VİZE CEZALILAR POLİS MUHACERETE 1 ASGARİ ÜCRET CEZA ÖDEYEREK AFTAN YARARLANACAK”
KKTC’de kayıt dışı durumda bulunup, vize cezası oluşan ve yurtdışına vize cezalı çıkış yapanların, ülkeye giriş yaparak, Polis Muhacerete 1 asgari ücret tutarında ceza ödemesi halinde kendilerine KKTC’ye girişte 45 günlük giriş vizesi verileceğini anlatan Saner, şöyle devam etti:
“Bu kişiler 45 günlük vize süre içerisinde ödedikleri cezanın makbuzu ile birlikte Çalışma Dairesi Müdürlüğü veya Bölge Amirlikleri’ne başvuruda bulunarak, ön izinden muaf tutulacak ve çalışma izni alabilecekler”
“İHRAÇ EDİLENLER İÇİN BAŞVURU SÜRESİ 6 AY”
Saner, kayıt dışı çalıştığı gerekçesiyle KKTC’den ihraç edilenlerin ise yurtdışında kendilerine en yakın KKTC Dış Temsilcileri’ne başvuru yaparak, aftan yararlanabileceğini anlattı ve şunları kaydetti:
“Bu kapsamda aftan yararlanacak olanlara tanınan başvuru süresi 6 ay’dır. İhraç kararı kapsamında yurt dışında bulunan ve aftan yararlanmak isteyenlerin KKTC Dış Temsilcileri’ne yapacakları başvurular, İçişleri Bakanlığı tarafından değerlendirilip onaylandıktan sonra, bu kapsama giren kişiler 3 ay içinde aftan faydalanabilecektir.
Bu kişiler, KKTC’ye giriş yaparak, Polis Muhacerete 1 asgari ücret tutarında ceza ödeyecekler ve kendilerine KKTC’de 45 günlük giriş vizesi verilecektir. 45 günlük süre içerisinde ödedikleri cezanın makbuzu ile birlikte Çalışma Dairesi Müdürlüğü veya Bölge Amirlikleri’ne başvuruda bulunarak ön izinden muaf tutulacak ve çalışma izni alabilecekler.”
“ZİYARETÇİ İZİNLERİ ÇALIŞMA İZNİNE DÖNÜŞTÜRÜLEBİLECEK”
KKTC’de, ziyaretçi veya ikamet izinsiz şekilde kayıt dışı durumunda bulunup, vize cezası oluşan yabancı uyrukluların ise İçişleri Bakanlığı’na bağlı Muhaceret Dairesi’ne 1 Asgari Ücret ödemesi gerektiğini anlatan Saner, yurtdışına çıkış yapmak istemeyenlerin buna ek 250 TL ödemesi halinde 45 günlük ziyaretçi izni alabileceğini dile getirdi.
Saner, bu kişilerin 45 günlük ziyaretçi izni süresi içerisinde iş bulmaları halinde, ziyaretçi izninin çalışma iznine dönüştürebileceğini dile getirdi.
“BİLDİRİM ZORUNLULUĞU 21 GÜNE ÇIKARILDI”
Affın çalışma yaşamına etkilerinden de bahseden Saner, yanında yabancı uyruklu çalışma izinli işçi çalıştıran işverenler için; iş ilişkisinin sona erdiğini belirten bildirim zorunluluğu süresinin 15 günden 21 güne çıkartıldığını dile getirdi.
Saner öte yandan, işçinin yurt dışında olduğunun kanıtlanması ya da başka bir işyerinde çalıştığının tespit edilmesi halinde 21 günlük süre aranmadan kayıt işlemlerinin yapılabileceğini anlattı.
Çalışma izni sisteminin değiştirileceği bilgisini de veren Saner, pasaporta mühür vurma yönteminin daha pratik bir yöntemle değiştirileceğini kaydetti.
“İHALEYE KATILMA YASAĞI KALDIRILDI”
Yanında kayıt dışı işçi çalıştıran ve hakkında yasal işlem yapılan işverene daha önce uygulanan devlet ihalelerine katılma yasağının, kaldırıldığını anlatan Saner, bunun için kayıt dışı işçi cezasının ödenmesi gerektiğini dile getirdi.
“İDARİ PARA CEZASI AZALTILDI”
İdari para cezalarının tahakkuk etme oranının yüzde 26 ile sınırlı kaldığını söyleyen Saner, bu nedenle para cezasının düşürüldüğünü ve kademelendirildiğini belirtti.
Kayıt dışı işçi çalıştıran işverenlere uygulanan aylık asgari ücretin 5 katı tutarındaki idari para cezasının, bir asgari ücrete indirildiğini anlatan Saner bu tutarın işçi sayısına göre orantılandırılarak kademelendirildiğini de ifade etti.
Saner, işverenin aynı suçu tekrarlaması halinde cezaların 2 kat arttırılarak uygulanacağını da belirtti.
Yabancıların Çalışma İzinleri Yasası uyarınca uygulanmış ve ödenmemiş idari para cezalarıyla ilgili düzenlemelerden de bahseden Saner şunları kaydetti:
“Affın yürürlüğe girdiği tarihten önceki idari para cezaları, 7 Nisan 2015 tarihi öncesinde uygulanmış ise, idari para cezası formunda belirtilen ceza miktarına ve cezanın süresi içinde ödenmemesinden dolayı artmış olup olmadığına bakılmaksızın, 7 Nisan 2015 tarihinden sonra uygulanan para cezaları ise yine idari para cezası formunda belirtilen ceza miktarına ve cezanın süresi içinde ödenmemesinden dolayı 90 gün içinde Daire’ye müracaat edilmesi halinde izinsiz çalıştırdığı ve/veya iş kurma izinsiz çalıştığı tespit edilen yabancı uyruklu her kişi için, kişi başı yürürlükte olan brüt asgari ücretin yarısı kadar ceza miktarı ödemesi halinde kapatılacaktır”
“15 GÜNLÜK YAZILI UYARI SÜRESİ TANINDI”
Önceki uygulamayla ön izin koşullarını yerine getirmiş herhangi bir işçinin başka bir işyerine geçmesi halinde hemen ceza kesildiğini anlatan Saner, yeni uygulamayla işverene 15 günlük uyarı süresi tanındığını kaydetti.
“BORCU YOKTUR YAZISI İSTENMEYECEK”
Saner, aftan yararlanacak kişilerden borcu yoktur yazısı istenmeyeceğini de dile getirdi.
Ülkedeki kayıtlı işçi sayısı ortalamasının 45 bin dolayında olduğuna işaret eden Saner, kaçak işçi sayısı 5 bin olarak tahmin edildiğini belirterek, bunun dünyadaki ortalamalara göre kabul edilebilir limitlerde olduğunu ifade etti.
“ALO 102’DEN BİLGİ ALINABİLİR”
Afla ilgili bilgi almak isteyenlerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Alo 102 Bilgi Hattı’nı ücretsiz arayarak, bilgi alabileceğini dile getiren Saner, isteyenlerin csgb.gov.ct.tr, Facebook ve Twitter üzerinden de bakanlığa ulaşabileceğini söyledi.
Saner, KKTC Yurtdışı Temsilcileri’ne de başvuru yapılabileceğini anlattı.
İçişleri Bakanlığı ile birlikte 3 aylık sürede bu sorununun önüne geçmenin mutluluğunu yaşadıklarını dile getiren Saner, İçişleri Bakanı Kutlu Evren ve iki bakanlık personeline çalışmalarından ötürü teşekkür etti.
Başbakanın ülkedeki çalışma yaşamının düzenlenmesi için verdiği direktiflere dikkat çeken Saner, afla ilgili yapılan eleştirilere de değindi.
“DAHA ÖNCE DE YASA GÜCÜNDE KARARNAMEYLE AF ÇIKARILDI”
Ülkede şu ana kadar 6 kere af çıktığına değinen Saner, daha önce 2 defa yasa gücünde kararnameyle af çıkarıldığını belirterek, 2005 - CTP-DP hükümeti döneminde yasa gücünde kararnameyle, 2007 ve 2008 - CTP-ÖRP hükümeti döneminde yasa değişikliğiyle, 2009-UBP hükümeti döneminde yasa gücünde kararnameyle, 2011- UBP döneminde yasa değişikliğiyle ve 2014-15 CTP-DP hükümeti döneminde yasa değişikliğiyle af çıkarıldığına işaret etti.
“Eleştiren partilerin süreç içerisinde ülkedeki çalışma yaşamını kolaylaştırmak için neler yapmamız gerektiğine bakması gerekir” diyen Saner, “Amacımız üzüm yemektir, bağcıyı dövmek değildir. Biz üzüm yemeye devam edeceğiz” şeklinde devam etti.
Affın yasallaşacağını zaten belirttiklerini anlatan Saner, amacın bir an önce ekonomik yaşamı kayıt altına almak ve işvereni, yatırımını yapmadığı için sorun yaşayan suçsuz insan konumundan çıkarılması olduğunu ifade etti.
SANER, SORULARI DA YANITLADI
Basın toplantısında soruları da yanıtlayan Ersan Saner, bir soru üzerine, aftan yaralanmak isteyenlerin başvuruyu şahsen yapması gerektiğini ancak söz konusu kişilerin yakınlarından birinin vekalet alması halinde Muhaceret Dairesi’ne başvuruda bulunabileceğini söyledi.
İşçilerin de haklarının ne olduğu bilmesi gerektiğinin üzerinde duran Saner şöyle devam etti:
“Herhangi bir şekilde ülkeye gelip de kayıt dışına düşen kişilerin, her ne kadar işveren yatırımlarını yapmasa da, kendilerinin de birtakım sorumlulukları var. Zaten ‘işverene bildirim’ zorunluluğunu getirirken artık ön izin koşullarını yerine getiren herhangi bir kişinin de ülkede kayıt yaptırabileceğini ifade ettik. Yani işçilerin de haklarının ne olduğu, ne tip haklara sahip olduklarını bilmeleri gerektiğine inanıyoruz.”
“BİR DAHA AF ÇIKMAYACAK DEMEK YERİNE KADEMELENDİRME YAPTIK...”
“Bir daha af çıkmayacak demek yerine bunları kademelendirerek herkesi rahatlatmak yoluna gittik” diyen Saner, “Evet yine bu tip şeyler yine olacak ama bu konuda kademelendirme yaptık. İşçi eğer bir kez cezaya düşerse, ya cezasını ödeyecek ya da bir yıl yurtdışında kalacak. Yine aynı hatayı yaparsa bu defa 3 yıl dışarıda kalacak. Bir daha aynı hatayı tekrarlarsa 5 yıl kalacak” dedi.
“ARTIK PASAPORTA MÜHÜR VURULMAYACAK”
Bir soruya yanıtında çalışma izinlerinin farklı formata geçeceğini belirten Saner, şunları da ekledi:
“Artık pasaporta mühür vurulmayacak. Bunu işçilere vereceğimiz bir kartla sağlayacağız. Bununla ilgili çalışıyoruz. Zaten herhangi bir işçinin de yanında pasaport, taşıyıp iş yerinde herhangi bir denetim sırasında pasaportlarını ibraz etmeleri mümkün değil.”
“DENETİMLER KONUSUNDA SIKINTI YAŞADIĞIMIZ BİR GERÇEK”
Denetimlerin sorulması üzerine Hamza Ersan Saner şunu kaydetti:
“Ben de bir bakan olarak kendime bir öz eleştiri yapacaksam; denetimler konusunda sıkıntı yaşadığımız bir gerçek. Bu konuda en önemli noktalardan biri, denetimlerden çok ‘Alo İhbar Hattı’mızdır. Bu konuda duyarlı vatandaşlarımız çok. Denetimlerin artırılması, ihbar hattının desteklenmesi önemli. İhbar hattı bu konuda bize çok destek verecek.”
“BİRİLERİNİ CEZALANDIRARAK DEĞİL, DESTEKLEYEREK BU İŞLERİ ÇÖZMEYİ HEDEFLEDİK.
Bakanlığımıza bağlı tüm ihbarların tek merkezde toplanması yönünde çalışmaları olduğunu kaydeden Saner, şöyle devam etti:
“Bunların hepsi teker teker yapılacak. Birilerini cezalandırarak değil, daha fazla destekleyerek, çalışma yaşamına davet ederek, bu işleri çözmeyi hedefledik. Her yıl bu çalışma izinleri yenilenmek zorunda olduğundan mutlaka çalışanlar da bu kart sistemiyle de daha fazla farkındalık içinde olacak, kayıt altına girmek için azami çaba harcayacaklardır diye de düşünmekteyim.”
Aftan yararlanacak kişilerden Sosyal Sigortalar Dairesi ve İhtiyat Sandığı’ndan borcu yoktur kağıdı istenmeyeceğinin hatırlatılarak, borçların silinip silinmeyeceğinin sorulması üzerine Saner, şunları kaydetti:
“Burada bir af yok. Bakanlığımızın onunla ilgili başka çalışmaları var. Buradaki en büyük sıkıntı şu; biz maaş öderken para borçlanıp ödüyoruz. Sigortaların 248 milyon TL gibi bir borcu, bu paranın da bize maliyeti var. Bu konuda çok hassas çalışıyoruz. Biz her ay maaş ödemek için diğer bankalardan borç alıp ödüyoruz. Bu hassas bir denge. Bakanlığın, Ekonomi Bakanlığı ile birlikte bu konuda ciddi bir çalışması var. Yakın bir gelecekte bu konuda bir adım atabilirsek sizlerle bunu gururla paylaşacağız.”
“BU SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİNİN ÇAĞRISIYDI”
Saner, başka bir soru üzerine, “Kişisel tahminim, bu aftan yararlanacak kişilerin 2 binin üzerinde olacağıdır” dedi. Yasa gücünde kararnamenin ilk kez çıkmadığına işaret eden Saner, şöyle devam ett:
“Bu sivil toplum örgütlerinin çağrısıydı. Bizim hükümet olarak buna kulak tıkamamızı kimse bekleyemezdi. Şimdi bunun ekonomik sebeplerle olmadığını iddia etmek çok yerinde bir davranış değil.. Toplumda bir sıkıntı ve çağrı vardır. Hükümetlerin bu çağrıya cevap vermesi gerek diye düşünüyorum.”
Saner, bazı iş yerlerinde çalışan KKTC vatandaşlarının da Sosyal Sigorta ve İhtiyat Sandığı primi yatırımlarının düzenli yapılmadığını ve bu şirketlerin battığına işaret edilerek, bu konuda bir çalışma olup olmadığının sorulması üzerine, şöyle devam etti:
“Bugüne kadar, 3 aylık süre zarfında, sizin ifade ettiğiniz tarzda batmış olan 3 şirket sahibi beni özellikle ziyaret etti ama maalesef sizin söylediğiniz gibi kurtulmadılar, borçları yapılandırıldı ve ödenmesi için gerekli kolaylık sağlandı. Bu çalışmalar, ceza olarak değil, onları sisteme dahil edecek şekilde devam edecektir.”
