Saner Ülkedeki kaliteli işçi sayısındaki ciddi düşüşün özellikle ekonomik örgütleri etkilemesi ayrıca ekonomik ve duygusal nedenlerden dolayı bu konuda bir takım çalışmalar başlatıldığını belirtti.

Saner, ‘Bu konun hem ekonomik hem de duygusal yanı vardı. Duygusal yanı; ülkemizdeki ekonomik koşullardan dolayı çalışan herhangi bir işçinin sosyal yatırımlarını yapamayan bizim iş adamlarımız, bu çerçevede bu kardeşlerimiz hangi ülke vatandaşı olursa olsun, kayıt dışına düşüyor ve tespit edildiği takdirde ülkeden ihraç ediliyorlardı.Kayıt dışı yakalanan herhangi bir dünya vatandaşı bu ihraçtan sonra da bir daha KKTC’ye dönmesi mümkün değildi. Bunun da kabul edilebilir bir yaklaşım olduğunu görmemizle birlikte yasanın geçmesi için adım attık’ diye konuştu.

Yasada yapılan düzenleme ile işveren ve çalışanlara ceza kesmek yerine önce uyarıda bulunulacak gerekenlerin yerine getirilmemesi halinde ceza kesilecek.

Yasada cezaların ödenebilir nitelikte olması için de birtakım düzenlemeler yapılırken kayıt dışı yakalanan kişilerin ülkeye turist olarak dahi gelememesinin önü kapattıldı.

Yasada yapılan değişiklikle kaçak işçi çalıştıran işverenler çalışan kişi başına 1 asgari ücret; kendisi de kaçak işçi çalıştırdığı için yarım asgari ücret ayrı bir ceza ödeyecek.

Ancak kayıt dışı işçi bulundurmayı aynı yıl içinde tekrarlanması halinde bu cezalar önce iki kat sonra üç kat olarak uygulanacak, üçüncüden sonra ise mahkemeye gidilecek.

Saner ‘İş adamlarına kayıt dışında işçi çalıştırdığı için uygulanan bir takım cezalar vardı ki bu cezalar aslında suçunu kabul edip ödeyeni cezalandırıyordu, suçunu kabul etmeyip ödemeyeni ise gerek bizim dairemizdeki hukuk servisin aynı dosyaları hazırlayıp mahkemeye intikal etmesi, gerekse yargıdaki uygulamalar nedeniyle zaman alıyordu. Yani bir iş adamı yanında kayıt dışı işçi çalıştırdı diye kendisine ceza kesiliyor cezasını ödüyor ama bir yıl ihalelere giremiyordu. Ancak başka bir işadamı yanında kayıt dışı işçi çalıştırıyor diye kendisine ceza kesiliyor ancak cezasını ödemezse hukuk servisinin dava açması ve dava sonuçlanıncaya kadar da suçsuz olduğu öngörüldüğü için devlet ihalelerine katılma hakkı vardır. Şimdi bu çok ciddi bir tezattır. Bunu da değiştirdik.

Eğer bir kimse suçlu bulunduğunda ve cezasını ödediğinde ihalelere katılabilsin yalnız aynı yıl içinde ikinci kez bu suçu işlerse o tarihten itibaren bir yıl ihalelere giremesin. Suçu işleyip de cezasını ödemeyen ise hiç giremesin’ dedi.

Yasadaki değişikliklerle işten ayrılmalarda yaşanan sıkıntılara da kolaylık getirildi. Buna göre, işverenin bir işçinin işyerinden ayrıldığını bildirmesi gereken süre 15 günden 21 güne çıkarıldı.

Ayrıca işçilerin ülkeye ön izinle geldikten ve altı ay ülkede çalışıp tüm yatırımlarını yaptıktan sonra yatay geçiş hakkı da 30 günden 40 güne çıkarıldı.

Bundan böyle işçi işyerinden ayrılıp tekrar işe dönmesi halinde sözleşmede hem işverenin hem de işçinin imzası bulunursa 21 günlük süreye bakılmayacak.

İşten ayrılma ve bildirme sürecinde eğer işçi yurt dışındaysa ve bunu giriş çıkşlarından ispat edebiliyorsa yine aynı haklardan yararlanması için 21 günlük süre yine aranmayacak.

İşçi başka bir işverenin yanında çalışmaya başladıysa yatay geçiş şartlarını yerine getirmiş olması lazım fakat bunu yapmadıysa 21 günlük süreye bakmadan burada işçiler kayıt altına alınabilecek.

Çalışma izninden veya işyeri bulundurma izninden dolayı gerek kayıt dışına düşen gerekse kayıt dışında olup ihraç edilen kişiler için de bir asgari ücret ödemek kaydı ile geçici maddelerle bu koşullardan kurtulma şansı tanındı.

‘Ülkede ise ve çıkış yapmak istemezlerse bir asgari ücret artı 250 TL ödeyecek, kendisine 45 günlük ziyaretçi izni verilecek içişleri Bakanlığı tarafından ve bu süre içerisinde kendilerini kayıt altına almaları için imkan verilecek. Bu işveren ve işyeri bulundurmak için geçerli. Veya bu kişiler yurtdışına gitmişse ve şu anda Ercan veya herhangi bir deniz limanına gleidklerinde girişte bir asgari ücret ödeyip kendilerine 45 günlük ziyaretçi izni verilecek ve yine kaytı altına alınması sağlanacak’.

Yasaya eklenen ve ülkede çalışma izniyle, işyeri, ziyaretçi ve ikamet izni ile bulunan kişileri kapsayacak olan maddeyle ülkeden ihraç edilen dünya vatandaşları kendilerine uygunluk yazısı verildikten sonra 60 gün içerisinde KKTC’ye gelip tekrar kayıt altına alınmaları sağlanacak.

Yayınlanan genelge ile sadece kayıt dışına düşen işçileri kapsamak üzere işverenin kayıt dışı işçisini kaydederken sosyal sigorta ve ihtiyat sandığına borcu olup olmadığına bakılmaksızın bu dünya vatandaşlarının kayıt altına alınmasına da imkan tanındı.