DEPODA BİN TON: İlkbahar ürünü patatesin, bu yıl yalnızca 4 bin tonu ihraç edilebildi. Toprak Ürünleri Kurumu’nun soğuk hava deposunda ise halen alıcı bekleyen bin ton patates var

ÜRÜN BEDELİ ÖDENEMEDİ: İlkbahar dönemi ürün bedelini alamayan üretici, bir ay sonra başlaması gereken sonbahar dönemi dikimini yapacak parayı bulamıyor. Son bahar patates üretimi riske girdi

KARPUZ PARA ETMEDİ: Geçen yıl piyasada iyi değer bulan karpuz bu yıl tarlada kaldı. İhtiyaçtan fazla üretilen karpuz ihraç edilemeyince kilosu 20 ila 30 kuruş arasında alıcı buldu

Duygu ALAN

Patates üreticileri ağustos ayında yeniden ekim yapabilmek için Toprak Ürünleri Kurumu’nun elindeki ürünü bir an önce pazarlayıp, ürün bedellerini ödemesi gerektiğini kaydetti.

Patates üreticileri ilkbahar sezonu hasadından elde edilen patatesin 4 bin tonunun ihraç edildiğini, bin tondan fazlasının tüccarın elinde olduğunu bin ton patatesin de Pazar bulunamadığından halen TÜK’ün soğuk hava deposunda muhafaza edildiğini belirtti.

Karpuz üreticileri ise bu yıl üretim fazlası olduğunu öne sürerek, ürün bolluğundan fiyatların da oldukça düşük olduğunu kaydetti.

Havadis’e konuşan karpuz üreticileri, bu yılki verimden elde edilen kazanç ile maliyetlerini bile karşılayamadıklarından dert yandı.

Bazı üreticiler ise karpuzun hak ettiği fiyattan alıcı bulmadığı gerekçesi ile bir de hasat için masrafa girmek istemediklerini bu sebeple tonlarca karpuzu bostanda bıraktıklarını ifade etti.

Kabak aşılı 50 kuruş, çekirdek karpuz 1 TL

Ülkede bu yıl üretilen kabak aşılı karpuzun kilosu tezgahlarda ve market reyonlarında 40-50 kuruş arasında bir fiyattan satılırken çekirdek karpuzun kilosu 1 TL’den satılıyor.
Tüccar, kabak aşılı karpuzu üreticiden 20-30 kuruş arası, çekirdek karpuzu ise 70 kuruş’tan satın alıyor.

Yeşilada: Tüccar ödemedi, TÜK satamadı

Patates Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yeşilada, İlk Bahar sezonu patates hasadında 4 bin ton patatesin ihraç edildiğini kaydetti.

Toprak Ürünleri Kurumu’nun soğuk hava deposunda ise halen Pazar bulamayan İlk Bahar sezonu hasadı bin ton patates olduğunu kaydeden Ahmet Yeşilada, bu ürünün bir an önce pazarlanıp, üreticinin ödenmemesi halinde ay sonu itibari ile başlayacak olan sonbahar sezonu patates dikimi için üreticinin yine binlerce lira borçlanmak zorunda kalacağını söyledi.

Ürün bedellerini alamayan üreticilerin köy kooperatifine binlerce lira borçları olduğunu ifade eden Yeşilada, “Üretici, İlkbahar sezonu patates üretimi için gerekli olan tohumluk patates, gübre, ilaç ve akaryakıtı köy kooperatifine borçlanarak temin etti. Bu yıl üretim iyiydi. Üretici, patatesin bir miktarını tüccara bir miktarını TÜK’e sattı, 4 bin ton patates de ihraç edildi. Ancak bazı tüccarlar halen üreticiyi ödemezken bazı tüccarlar hem patatesi kilosu 1.20 TL’den aldı hem de üreticiye iki üç ay sonraya ileri tarihli çek verdi. TÜK’ün soğuk hava deposunda halen bin ton ilkbahar hasadı patates var ve satılmadığından üretici de ödenemedi. Ay sonu itibari ile yeni sezon patates ekimi başlayacak ama üretici de para yok” dedi.

Ahmet Yeşilada, “Eğer TÜK bir an önce elindeki ürünü pazarlayıp üreticiyi ödeyemezse ya bu sezon ekmeyecek ya da kooperatifteki borcunun üzerine bir kez daha borçlanacak. En sonunda da çek yasağına girip batacak” diye konuştu.

“Karpuzda da üreticinin yüzü gülmedi”

Ahmet Yeşilada bu yıl ülkede karpuz üretiminin de oldukça fazla olduğunu belirterek fazla üretim sebebi ile karpuzun düşük fiyattan Pazar bulduğunu kaydetti.

Yeşilada, birçok üreticinin ürettiği karpuzu maliyetinin çok altında satarken birçoğunun karpuzu tarlada erimeye terk ettiğini söyledi.

Ahmet Yeşilada, KKTC’de bu yıl karpuzun üreticiden alış fiyatının en fazla 20 kuruşa kadar çıktığını, market satış fiyatının ise 40 ila 50 kuruş arasında değiştiğini belirtti.

Halil Bender: Devlet hesabını önceden yapmalı

Çayönü’nde patates üreticisi Halil Bender, ilkbahar hasadından halen TÜK’ün soğuk hava deposunda bin ton tüccarın elinde ise bin tondan fazla patates olduğunu söyledi. TÜK’ün patatese bir an önce Pazar bulup, üreticiyi ödememesi halinde Ağustos ayında birçok üreticinin ekim yapamayacağını kaydeden Halil Bender, “TÜK elindekini satamıyor tüccar 2-3 ay sonraya çek kesiyor. Halen kooperatife geçen sezondan borcum var. Şimdi eğer yeniden ekeceksem mecburen borcumun üzerine borçlanacağım. Sonra da kooperatiften kredim kapanacak ben de zaten birikmiş borcu ödeyemeyecek hale geleceğim” dedi.

Patates üreticisinin hemen her yıl benzer sorunlarla boğuştuğunu kaydeden Halil Bender, “Devlet piyasadaki patatesin miktarını bilecek ve mevcut patatesin ne kadarının ihraç edileceğinin ne kadarının iç piyasada tüketileceğinin hesabını önceden yapacak. Aksi halde bu sıkıntılar her yıl yaşanacak” diye konuştu.

İsmail Bender: Sistem oturtulamıyor

Çayönü’nde patates üreticisi İsmail Bender, üretimin fazla olduğu dönemlerde ürünün de para etmediğini savundu.
İsmail Bender, fazla üretime bir de ihracatı yapılan ürün üzerinde denetim yoksunluğu eklenince zaten pazarı olmayan iç piyasanın iyice patatese boğulduğunu söyledi.

KKTC’deki hasat döneminin Türkiye’deki hasat dönemine denk geldiği zamanlarda da ihracatta sıkıntı yaşandığını ifade eden İsmail Bender, hemen her yıl patates üreticisinin dertlenecek bir nedeni olduğunu kaydetti.
İsmail Bender, köy kooperatiflerinin ise üreticilere gerektiği kadar destek olmadığından şikayet etti.

Mehmet Sariler: Ne üretici mutlu ne satıcı

Ülkenin farklı yerlerinde üretilen karpuzları, üreticiden satın alarak Lefkoşa’da anayol üzerlerinde kurduğu tezgahlarda tüketici ile buluşturan Mehmet Sariler, bu yıl karpuzda ne üreticinin ne de satıcının yüzünün gülmediğini söyledi.

Sariler, “Bu yıl çok fazla karpuz üretimi oldu. Bu durum da fiyatları aşağı çekti. Birçok üretici ürünü maliyetinin altında satarken birçoğu özellikle Güzelyurt bölgesinde karpuzları tarlada erimeye terk etti.  Bostan sahipleri binlerce lira zarar etti. Bu işten ne üreten mutlu oldu ne de üreticiden karpuzu satın alan” diye konuştu.
Lefkoşa’da satışa çıkardığı karpuzu üreticiden kilosunu en fazla 30 kuruşa aldığını kaydeden Mehmet Sariler, kendi masraflarını çıkarıp biraz da kazanç sağlayabilmek için kendisinin de karpuzu kilosunu 50 kuruştan sattığını söyledi.

Mehmet Şanlıer: Üreticinin şikayet etmeye hakkı yok

Lefkoşa Terminali’nde kurduğu tezgahta sattığı karpuzlardan elde ettiği kazanç ile ailesinin geçimini sağlayan Mehmet Şanlıer, bu yıl üretim fazlası olduğunu söyledi. Her yıl 50 dönem karpuz eken kişinin bile bu yıl 250-300 dönüm karpuz ektiğini ifade eden Mehmet Şanlıer, kabak aşılı karpuzun bugün tüketiciye 40-50 kuruşa ulaşırken çekirdek karpuzun kilosunun 1 TL’den satıldığını kaydetti.

Karpuz fiyatlarındaki düşüşün ve Pazar bulunmamasının nedeninin fazla üretim olduğunu yineleyen Şanlıer, bu nedenle üreticilerin bugünden şikayet etmelerine hakkı olmadığını öne sürdü.

Bir ürün piyasada ne kadar fazla ise o ürünün fiyatının da o kadar düşük olduğunu söyleyen Mehmet Şanlıer, karpuzun fiyatının da ancak piyasada azalmaya başladığında normal seviyelere çıkacağını belirtti.