Yeni Bakış, müzakerecilerin müzakere masasında görüştüğü konuları kamuoyuyla paylaşmaya devam ediyor. Kıbrıs Türk Müzakerecisi Özdil Nami, Kıbrıslı Rum müzakereci Andreas Mavroyannis, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Espen Barth Eide ve diğer heyetlerin katılımıyla Pile’deki sorunların masaya yatırıldığı diyaloglarda önemli detaylar dikkat çekiyor.
Eide: Suç örgütleri Kıbrıs sorununu çözmüş
Toplantıda Eide, Pile’deki Kıbrıslı Türk ve Rum muhtarlarla bir araya gelip bilgi aldığını aktarırken, bölgede son dönemde artış gösteren yasa dışı faaliyetlerin büyük riskler taşıdğına inandığını kaydediyor. Bölgedeki suç örgütlerinin Pile’deki otorite boşluğunu istismar ettiğini aktaran Eide, her iki tarafın da suç örgütlerinin Kıbrıs sorununa çoktan çözüm bulup işbirliği yapmanın yollarını bulduklarını dile getiriyor.
“BM sadece seyirci kalıyor “
BMBG’de Görevli Polis Komutanı Fergus Edwyer de Pile’de var olan kuralları açıklayarak kendilerinin görev dağılımını anlatıyor. Edwyer, BMBG’de Görevli Polis Komutanı Fergus Edyer, Pile’de Kıbrıslı Rumlarla Rum polisinin, Kıbrıslı Türklerle de sadece Kıbrıslı Türk polislerin ilgilendiğini dolayısıyla kendilerinin BM kurallarına göre hareket etmek durumunda oldukları için olaylara müdahale edemediklerini ifade ediyor. Bu da BM’nin Kıbrıs’ta yaşanan sorunlara sadece seyirci kaldığını gözler önüne seriyor.
Nami BM’nin de müdahale edebilme yollarını arıyor
Kıbrıs Türk Müzakerecisi Özdil Nami’nin BM’nin görebildiği olaylara müdahalesinin nasıl sağlanabileceğini sorması üzerine kendisine bu yönde bir imkanın olmadığı aktarılıyor. Eide, Nami’yi bilgilendirirken BM Güvenlik Konseyi tarafından Kıbrıs’taki BM Barış Gücü, BM şartının altıncı bölümünün altında yetkilendirildiğini dolayısıyla buna bağlı olarak da güç kullanma hakkının tanınmadığını belirterek, bunda bir değişikliğe gitmenin adada bir çözüm bulmanın bu soruna çözüm bulmaktan daha kolay olduğunu ifade ediyor.
Mavroyannis: BM’nin müdahale etmesi hukuk dışı
Konu ile ilgili olarak görüş bildiren Rum müzakereci Mavroyannis ise hukuki olarak BM askerinin Pile’de gözlem dışında bir yetkisinin olmadığını açıklıyor.
İşte müzakere heyetlerinin masada konuştuğu o açıklamalardan bir kısmı:
Eide: Pile’ye bir ziyaret gerçekleştirip, iki bölgenin muhtarıyla ilgili bilgi aldım. Pile’de son dönemde artış gösteren yasa dışı faaliyetlerin hem bu bölge hem de müzakere süreci açısından büyük riskler taşıdığına inanıyorum. Bu konuyu her ki liderle yaptığım görüşmelerde de gündem e getirdi. Herkesin konunun öneminin ve daha fazla göz ardı edilemeyeceğinin farkında olduğunu düşünüyorum.
Organize suç örgütleri Pile’de otorite boşluğunu istismar ediyorlar. Her iki tarafında suç örgütleri aslında çoktan Kıbrıs sorununu çözüm işbirliği yapmanın yollarını bulmuşlar. Pile’de bu işbirliğini açıkca görüyoruz. Pile’de Kıbrıslı bir Rum, iki tarafının polisinin de müdahale edemeyeceğini bilerek, bir Kıbrıslı Türk’e ait olan mülkü kiralamak yoluyla var olan otorite boşluğundan faydalanmak istiyor.
BMBG’de Görevli Polis Komutanı Fergus Edwyer: Pile’de geçerli kural Kıbrıs Rum polisinin Kıbrıslı Rumlarla, Kıbrıslı Türk polisinin ise Kıbrıslı Türklerle ilgilendiğidir. BM olarak biz mevcut yasa ve kurallara göre hareket etmek durumdayız. Ben göreve geldiğim ilk günlerde bu kuralın nerede yazıldığını ve ya düzenlendiğini sordum. Ancak bir hukuki metne rastlamadım. Geçerli olan kural yerleşik uygulamadan ibarettir.
BMBG’de Görevli Kıdemli Polis Danışmanı Albay Andrii Sachavo: Pile’de bir suç işlendiği zaman iki muhtar bir araya gelerek, hangi tarafın polisi ile irtibata geçileceği konusunda anlaşmaya çalışıyorlar. Bu yazılı olmayan kuralı uygulamada güçlükler de yaşanıyor. İki muhtarın anlaşamadığı durumlar da oluyor. Bir olaya hem Kıbrıslı Rum hem de Kıbrıslı Türk karışmışsa o zaman ciddi bir ikilem ortaya çıkıyor. Her yaşanan olayda ve ya suçta farklı bir yöntem ortaya çıkabiliyor.
Edwyer: Bölgede üniformalı tek polis gücü BM Polis Gücü (UBPOL) olarak bizleriz. Anca gözlem yapmak dışında herhangi bir yetkiye sahip değiliz. Bir polis gücünün müdahale ve ya başka herhangi bir yetkisinin olmaması alışılmamış bir durumdu. Bir suç işlendiğinde Kıbrıslı Türk ve ya Kıbrıslı Rum polisine haber veriyoruz.
Nami: Böyle bir yetkilendirme nasıl yapılabilir?
Eide: BM Güvenlik Konseyi tarafından Kıbrıs’taki BM Barış Gücü, BM şartının altıncı bölümünün altında yetkilendirilmiştir. Buna bağlı olarak da güç kullanma hakkı tanınmamıştır. Bunda bir değişikliğe gidebilmek, yedinci bölüm altında düzenleme yapmayı gerektirir ki soruna adada çözüm bulmak bundan çok daha kolay bir yöntemdir.
Mavroyannis: Konuya hukuki açıdan yani bizim açımızdan bakacak olursak Pile’den bahsettiğimiz zaman ara bölgeden ve yeşil hattan bahsediyoruz. Biz gönüllü olarak bazı yetkilerimizi ara bölgede kullanmıyoruz. BM polisinin de gözlem dışında bu bölgede bir yetkisi bulunmamaktadır. Tüm mesele bugün önümüzde duran bu soruna pratikte bir çözüm bulup bulamayacağımızdır. Kendi içimizde yaptığımız değerlendirme toplantısından sonra bizim açımızdan önemli bazı sorunları tespit ettik.
Kaynak: Yeni Bakış Gazetesi
