Suna Erden

Arasta esnafı vize formu uygulamasının kaldırılmasını olumlu karşıladıklarını ancak geçişlerde kolaylık sağlayan bu uygulamanın esnafa yararının dokunmadığına dikkati çekti. 

Yedi aylık aranın ardından yeniden başlayan müzakerelerde güven artırıcı önlemler kapsamında Rum tarafından KKTC’ye geçişlerde vize formlarının kalması Lefkoşa Arasta çarşısı esnafını memnun etti ancak halka kolaylık sağlayan bu uygulamanın kendileri için bir getirisi olmadığını belirtti. 

Star Kıbrıs’a konuşan Esnaf ve Sanatkarlar Merkez Birliği Genel Başkanı Mehmet Altuncu, iyi niyet göstergesi olan vize formlarının kaldırılmasının olumlu bir adım olduğunu ancak Rum yetkililerin Türk esnaftan mal satın alan Rumlara karşı takındıkları tavrın değişmesi gerektiğini ifade etti. Rumların gümrük kapılarında Kıbrıs Türk tarafından satın alınan eşyaları Rum vatandaşların elinden alıp çöpe attığını savunan Altuncu, “Yeşil hat tüzüğüne göre her iki taraf için de 175 Euro tutarında alış veriş yapmak serbest fakat Rumlar 10 Euro tutarındaki alış verişi bile engelliyor” dedi. 

Arasta esnaflarından cafe –restoran işletmeciliği yapan Şükrü Erksun ile Cevdet Yücekul vize formu uygulamasının kaldırılmasının olumlu olduğunu, daha önce görmedikleri simaları görmeye başladıklarını belirtirken, mağaza işleten Salih Doktoroğlu,Zihni Kalmaz,Sevgül Doktoroğlu, Şaziye Kofalı ise Rum müşterilerinin alış veriş yapmaktan korktuğunu çünkü satın aldıkları malların Rum gümrüğünden ellerinden alındığını belirtti. 

Kemal Altuncu: “Her iki tarafta adım atmalı” 

“Kapılarda vize uygulamasının kaldırılması memnun edici ve olumlu bir adım. Bu gelişme Türk tarafının iyi niyetini ortaya koyuyor. Nedense iyi niyet göstergesini hep biz yapıyoruz. İki yılı aşkın bir süredir Rumlar gümrük kapılarında Türk tarafından alış veriş yapanlara geçit vermiyor. Rumların bu taraftan alış veriş yapmaması için zorluklar çıkarıyorlar. Rum vatandaşların alış veriş yapmaması için Rum hükümeti elinden geleni yapıyor. Eğer güven artırıcı önlemler konusunda iyi niyet düşünülüyorsa o zaman kapılardaki geçişlerde alış veriş yapanlara kan kusturmasınlar. Aksi takdirde tüm atılan adımlar bir şovun ötesine geçmez ve Türk halkı bunu yemez. Öte yandan imitasyon ürünlere kısıtlama getirildiği söyleniyor ancak bu büyük bir yalan. Rumlar kendi taraflarında istedikleri markaların imitasyonlarını sattığı gibi bu taraftan her türlü alınan eşyaya karşı çıkıyor. Bizim yetkililer esnaf ile ilgilenmediği için ise bu gerçeği bilmiyor.” 

10 EURO BİLE FAZLA GELİYOR 

“Yeşil hat tüzüğüne göre her iki taraf için de 175 Euro tutarında alış veriş yapmak serbest fakat Rumlar 10 Euro tutarındaki alış verişi bile engelliyor. İnsanların satın aldığı çantayı makasla kesip atıyor ya da çocukları için aldığı kıyafetleri çöpe atıyor. Benim hükümetin ise kapılardaki bu olanlar karşısında sessiz kalıyor. Madem öyle bizim insanlarımız da o taraftan alış veriş yapmasın.” 

Şükrü Erksun, “Daha ileri adımlar bekliyoruz” 

“Kapılarda vize formu doldurulması mecburiyetinin kaldırılması iyi niyet göstergesi ve olumludur. Ayrıca geçen hafta sonu fark ettik ki bu adım yeni insanların bu tarafa geçmesine neden oldu. Daha önce görmediğimiz simalar gelmeye başladı. Vize formu uygulamasının kaldırılmasının ardından daha ileri adımlar da bekliyoruz.” 

Cevdet Yücekul, “Yeni simalar görmeye başladık” 

“Yeni yüzler görmeye başladık ancak geçmişe nazaran büyük bir artış yok. Karşılıklı iki tarafın daha yapıcı adımlar atması gerekiyor. Rumlar şimdilik sadece vize formu doldurmuyor, kimlik ve pasaport kontrolünden geçiyor. Kez biz de aynı şekilde o tarafa geçince kimlik ve pasaport kaydı yapılıyor. Sınırların ortadan kalkacağı adımlar atılmasını bekliyoruz.” 

Salih Doktoroğlu, “Sıkıntılar devam ediyor” 

“Vize formu kaldırılmasını olumlu buluyoruz ancak esnafa bir yansıması olmadı. Arasta esnafı Rumlara mal satamaz hale geldi. Esnafın neredeyse tamamı markaların imitasyonlarını satıyor. Rum yönetimi yasak getirince artık ürün satamıyoruz. Oysaki Rum tarafında da imitasyon ürünler satılıyor. Galiba kendi esnafları kazansın diye bu uygulamayı yapıyorlar. Kapılarda kolaylık sağlanması iyi olsa da kapılardan geçenlere mal satamadıktan sonra esnafa bir yararı dokunmaz. Halk için kolaylık sağlayan bu uygulamayı sevinçle karşılasak ta esnaf için bir kolaylık sağlanması gerektiğini düşünüyoruz. Rum Lideri Nikos Anastasiadis ile Cumhurbaşkanımız Mustafa Akıncı bugün çarşımızdaydı. Ancak etrafını gazeteciler ve korumalar sardığı için derdimizi anlatamadık. Oysaki ben sorunları anlatmayı düşünüyordum.” 

Zihni Kalmaz, “Uygulama iyi ama bize için değil” 

“Sorunlar aynı şekilde kalmaya devam ediyor. Rum gümrüğü bizden eşya veya kıyafet alanlara zorluklar çıkarıyor. Son bir yıldır Rumlara bir şey satamaz olduk. Bu sorunla yetkililerin ilgilenmesi gerekiyor. Rumların gerekçesi imitasyon ürünlerin satışının yasak olmasıymış ama kendileri de satıyor. Öte yandan Arasta çarşısının tamamına yakını zaten imitasyon satıyor. Çünkü Rumlar marka olmadığı zaman bir ürünü satın almıyor. Vize formunun kaldırılmasını sevinçle karşıladık, umarım kalıcı ve dürüstlük çerçevesinde bir anlaşmada olur ve bizden mal aldıkları zaman sorun çıkarmazlar.” 

Şaziye Kofalı, “Halka kolaylık bize değil” 

“İnsanlar için kolaylık sağladı, güzel oldu ancak esnaf için bir şey değişmedi. Sıkıntılarımız devam ediyor. Bizden satın alınan mallar Rum gümrüğünde müşterilerin elinde alınıyor. O yüzden bizim tarafa geçenler eşya veya kıyafet almaya çekiniyor. Mademki onların polisi satın aldıkları şeyleri ellerinden alıyor. Bizim poliste Güney’den alış veriş yapanların ellerinden satın aldıkları ürünleri alıp çöpe atsın. Bizim insanlarımız domatesten yumurtaya, ayakkabıdan, terliğe kadar o taraftan alış veriş yapıyor. Bu nedenle Güney hükümetinin bu konuda olumlu adım atmasını bekliyoruz.”

Sevgül Doktoroğlu, “kuş dahi uçurmuyorlar, ürünler satılmıyor diye perişan olduk.” 

Son üç yıldır Rum gümrüğü satın alınan mallara kapılarda el koyuyorlardı ancak son bir yıldır kuş uçurmuyorlar. Sadece imitasyon ürünler değil, altın takı ve diğer eşyaları da ellerinden alıyorlar. Geçtiğimiz günlerde kuyumcu arkadaşımızdan altın yüzük alan Rum kadının çantasından takıyı alıp el koymuşlar. Rum kadın olanları bize anlattı. Öte yandan Kilisede Türk tarafından alış veriş yapanları teşhir ediyorlar ve kınıyorlar. Tüm bunlara rağmen biz iyi niyetimizi korumaya devam ediyoruz ancak bu alış verişlerle ilgili yaşanan sıkıntılara çare bulsunlar.”