KTNİB Başkanı Gökhan Saraç, Tarım Bakanlığı’nın narenciye ihracatı için ayrılan kaynağı başka sektörlere aktardığını ifade etti ve ekledi 

Kıbrıs Türk Narenciye İhracatçılar Birliği (KTNİB) Başkanı Gökhan Saraç, Tarım Bakanlığı’nda kaynakların tükendiğini, teşvik primlerinin yarısından fazlasının ödenmediğini, parasını alamayan tüccarın üreticiden mal alamayacağını ifade etti.

Star Kıbrıs’a konuşan Saraç, Tarım Bakanlığı tarafından Narenciye ihracatı için ayrılan 19 buçuk milyon TL tutarındaki bütçenin 8,7 milyon TL’sinin ödendiğini, geri kalan kısmının başka sektörlere aktarıldığını belirterek, “Devlet narenciye için ayırdığı kaynağı başka sektörlere aktararak tüccara kazık atıyor. Kimse hak ettiği parayı alamıyor” dedi. 

Teşvik primlerinin ödenmemesinin yanı sıra doğrudan gelir desteğinin verilmediğini ve şimdiye kadar açıklanması gereken 2015-2016 teşvik primi tutarının halen açıklanmadığını kaydeden Saraç, tüm bu sorunlardan dolayı Ekim ayı itibari ile başlayacak yeni sezonda hem üreticiyi hem de tüccarı sıkıntıların beklediğini ifade etti. 

Saraç, bu sorunların yanı sıra elektrik fiyatlarından dolayı üretim maliyetlerinin yüksek olduğunu belirterek, bu konuyla ilgili ya özelleştirerek ya da kamu altında iyileştirme yapılması gerektiğini dile getirdi. Saraç, Türkiye’den gelecek suyun üretimde rahatlama getirmesi için elektrik fiyatlarının da uygun olması gerektiğini vurguladı. 

Saraç, ayrıca suyu yönetmeye talip olan Belediyeler Birliği’nin de asıl amacının suyu kullanarak kendi borçlarını kapatmak olduğunu savundu. 

KAYNAK SIKINTISI SIKINTIYA SOKTU 

Gökhan Saraç, Tarım Bakanlığı’nın Narenciye İthalat Teşvikleri için 2014-2015 yılı bütçesinde 19 buçuk milyon TL kaynak ayırdığını ancak ayrılan kaynaktan tüccara 8,7 milyon TL ödeme yapıldığını ve geri kalan kısmın ise Nisan ayında sezon bitmesine rağmen halen ödenmediğini ifade etti. Saraç, bakanlığın narenciye için ayırdığı kaynağı başka sektörlere aktardığını ifade ederek, “Teşvikleri talep ettiğimizde kaynak yetersizliğinden ödeme yapamayacaklarını söylüyorlar” dedi. 

Teşvik primlerinin ödenmemesinden dolayı firmaların sıkıntıya girdiğini kaydeden Saraç, Ekim ayı itibari ile sezonun açılacağını ancak geçen yılın parasını alamayan tüccarın üreticiden mal alamayacak duruma geldiğini, dolayısı ile önümüzdeki sezonun sıkıntılara gebe olduğunu dile getirdi. 

Saraç, “Ödenmeyen teşvik primleri üretime yansıyacak. Tüccar yazdığı çekleri ödeyemiyorsa üreticiden nasıl mal alacak. Devlet narenciye için ayırdığı kaynağı başka sektörlere aktararak tüccara kazık atıyor. Kimse hak ettiği parayı alamıyor” ifadelerini kullandı. 

AYLAR GEÇTİ PARALAR ÖDENMEDİ 

Saraç teşvik primlerinin 9 buçuk milyon TL’lik kısmının ödenmemesinin yanı sıra Ağustos ve Eylül açıklanması gereken teşvik primi ile ilgili de bir çalışma olmadığını ve Eylül ayının bitmesine sayılı günler kala henüz bir fiyat açıklaması yapılmadığını vurguladı. Saraç, ayrıca 2015 yılı doğrudan gelir desteği bedellerinin de halen verilmediğini belirterek, bahçe sulama, gübreleme ve bakımı için ödenen doğrudan gelir desteğinin ödenmemesi halinde üreticinin ürün yetiştirmekte zorlanacağını kaydetti. 

Saraç, “Temmuz ayında verilmesi gereken doğrudan gelir desteğinin 2015 yılı bedellerinin ödenmemiş olması üretim sektörüne büyük bir darbe vurmaktadır. Şimdiye kadar tek kuruş ödenmemiştir. Bahçe bakımı için verilen destekler verilmediği takdirde üretici nasıl üretim yapacaktır” ifadelerini kullandı. 

BAKANLIK DEĞİŞMELİ 

Tarım Bakanlığı’nda kaynakların tükendiğini ve sık sık sorunlar yaşadıklarını kaydeden Saraç, taleplerinin 2015- 2016 yılında ihracat teşvik priminin Tarım Bakanlığı bütçesinden alınarak Ekonomi Bakanlığı bütçesine verilmesi ve ödemelerin ise Ticaret Dairesi üzerinden yapılması olduğunu söyledi. 

Narenciyenin ülkenin en büyük ihracat kalemi olduğunu, devletin bu sektöre yeteri kadar sahip çıkmadığını belirten Saraç, Tarım Bakanlığı’nın yıllık bütçesinin 135 milyon TL olduğunu, her ay ise Maliye Bakanlığı’nın 11 buçuk milyon TL ek kanyak aktardığını ancak buna rağmen teşviklerin ödenmediğini dile getirdi. Saraç, Maliye Bakanlığı’nın iyi niyetli bir şekilde uğraş verdiğini ifade etti. 

SU TAMAM SIRA ELEKTİRİKTE 

Narenciye sektöründe teşvik primlerinin açıklanmaması, ödemelerin yapılmaması, doğrudan gelir desteğinin zamanında verilmemesi sorunlarının yanı sıra üretim aşamasında da sıkıntılar yaşandığını ifade eden Saraç, üreticinin zor şartlar altında yüksek maliyetle narenciye yetiştirdiğini söyledi. 

Saraç, enerjinin üretim için hayati önem taşıdığını, elektrik maliyetlerinin çok yüksek olduğunu ifade ederek şunları söyledi: “Anavatan Türkiye’den gelecek suyun gelmesi ile üretici rahatlayacaktır. Ancak suyun maddi açıdan uygun olması için aynı zamanda elektrik ile ilgili de çalışma yapılmalıdır. Ya kamu altında ya da özelleştirerek elektrikteki yüksek fiyatlara çözüm bulunmalıdır. Eğer Türkiye’den gelecek su, KKTC’deki elektrik maliyetleri ile dağıtımı yapılırsa o zaman üretici suyun üzerine yüklenecek maddi külfeti kaldıramayacaktır.” 

BELEDİYELER SUYU YÖNETEMEZ AMAÇLARI BORÇLARINI KAPATMAK 

Saraç, Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği’nin 28 belediyenin ortaklığında oluşturulacak şirketle, su yönetimine talip olduğunu ifade ederek, buna şiddetle karşı çıktığını söyledi. Saraç, Belediyeler Birliği’nin suyu yönetemeyeceğini dile getirerek, “Belediyeler borç batağında. Suyu yönetebileceklerine inanmıyorum. Gelecek suyun etkin bir şekilde yönetilmesi içme ve üretim için yararlı bir şekilde kullanılması gerekiyor. Bana göre belediyeler birliğinin suyu yönetmeye talip olmasının ardından başka nedenler var. Onlar, suyu kullanarak borçlarını ödemeyi planlıyorlar. Bu nedenle suyun Türkiye ile yapılan protokoller çerçevesinde devlet ciddiyetiyle yönetilmesi en doğrusu olacaktır.