Melin Dobran
Meclis bütçe görüşmelerinde geçtiğimiz gün Maliye Bakanı Zeren Mungan’ın “Sosyal Sigortalar Dairesi’nde 160 Milyon Lira’lık açık var. 13. Maaşların ödenmesi için 60 milyon Lira gerekiyor” şeklindeki ifadesine emekli vatandaşlar tepki gösterdi. Sigortaların bu durumundan en çok endişe duyanlar da sigorta emeklileri oldu. Haberal Kıbrıslı'ya konuşan emekliler, 13. maaşın zamanında ödenmemesi durumunda geçinmekte zorluk çekeceklerini belirttiler. Emekliler, “Herkesin alacağı paraya göre hesabı vardır. Ödeme yapmamız gereken yerler var. Ödeme gecikirse sıkıntı yaşarız” dedi.
Konuyla ilgili olarak görüşünü aldığımız Esnaf ve Zanaatkârlar Birliği Başkanı Kemal Altuncuoğlu, Sosyal Sigortalar Dairesi’nin ayakta durabilmesi için yeniden yapılandırılmaya gitmesi gerektiğini söyledi.
“10 aya bölünsün”
Esnaf ve Zanaatkârlar Birliği Başkanı Kemal Altuncuoğlu, Sosyal Sigortalar Dairesi’nin kendi yapısı içinde battığını söyledi. Bu konudaki en büyük sıkıntının, kuruma büyük bir çevreden yatırım yapılamaması olduğunu ifade eden Altuncuoğlu, yıllardan beridir çalışanların, sigorta kurumuna primlerinin yatırılmadığını vurguladı.
Başkan Altuncuoğlu, gecikme zamlarının çok yüksek olduğuna dikkat çekerek, vatandaşın bu faizleri ödeyememekte olduğunu söyleyerek, kurumun bir an önce yeniden yapılandırılması gerektiğini ifade etti. Altuncuoğlu, “Bunu yapılandırırken, her zaman yaptıkları gibi %30 peşinat verip de bunu bir-iki yılda kapatma mantığıyla giderlerse bu kurumu ayakta tutamazlar” dedi.
Altuncuoğlu, hiç peşinatsız 8-10 yıl vadeyle geciken geçmiş borçların tahsilâtına gidilmesi önerisinde bulunarak, anaparaya dokunmadan yeniden yapılanmaya gidilmesi gerektiğini belirtti.
“Borçlanma kurumu ayakta tutmaz”
Yeniden yapılandırma projesinin önemli olduğunu söyleyen Başkan Altuncuoğlu, “Bu projeyi çalıştırabilecek zihniyet var mı diye de sorarız bu ülkede” dedi. Kurumun ciddi şekilde güçlenmesi gerektiğini belirten Altuncuoğlu, vatandaşın sistemin içine girmesi için bir proje yapılması gerektiğini ifade etti. Aksi takdirde borçların 1-2 yıllık taksitlere bölünmesi durumunda kimsenin bu parayı ödeyemeyeceğini dile getiren Altuncuoğlu, bu durumda kurumun batacağını söyledi.
Altuncuoğlu açıklamasına şöyle devam etti:
“Kurumdaki açıklar belli. Bu para da herhalde bir yerlerden temin edilecek, ödenecek, ama bu borçlanmalar kurumu ayakta tutmaz. Kurumun kendi içinde, kendi parasının dönmesi gerekir. Bunun için de yeniden çok acil yapılandırılması gerekir diye düşünüyoruz. Türkiye’de Sosyal Sigortalar Kurumu yeniden yapılandırmada, 8 yıla yakın vade verdi. Kurum şu anda zengin vaziyettedir. Bu dünyanın her yerinde yapılırken, neden bizde yapılamıyor biz bunu anlamakta zorluk çekiyoruz. Ayrıca Sosyal Sigortalar Kurumu’na borcunuz varsa, bu ülkede kredi kullanamazsınız. Hiçbir kurumda işiniz dönmez.”
Özkan Zeki
“Birkaç gün önce Maliye Bakanı bir açıklama yaptı. 13. maaş için hiçbir endişe olmadığını söyledi. Gününde ödenecek diye işittim. Nasıl olur da şimdi 60 milyon TL’ye ihtiyaçları vardır anlamadım. Sosyal Sigortalar Dairesi’ndeki yetkili kişi, Maliye Bakanı ile görüşmemiş olmalı ki, böyle bir açıklama yapıldı. Ödeme olmazsa veya gecikirse vatandaşın maddi durumu etkilenir. Herkes alacağı paraya göre plan yapıyor. Gününde ödenmezse, açık veririm. 13. maaş ekstra bir para diye düşünülürse, ihtiyacım olan ve alamadığım herhangi bir şeyi o maaş ile alırım.”
Salih Doktoroğlu
“13. maaşın gecikmesi veya ödenmemesi bizi maddi yönden etkiler. Herkesin taksiti vardır. Herkes hesabını alacağı maaşa göre yapmıştır. Ben 14 yıllık sigorta emeklisiyim. Ayın 20-25’ine doğru 13. maaşlar ödenir. 29-30’u gibi de sigortadan ödeniriz. Bu çift maaşın bir kısmı çarşıya düşerse iyi olur. Neticede paranın çarşıya düşmesi esnaf açısından güzeldir. Türkiye parayı yollayacak ve bu iş bitecek. Çünkü Türkiye’ye güveniyorlar.”
Adile Işıktan
“Ben 15 yıllık sigorta emeklisiyim. Tek başıma yaşıyorum, ama yine de para vermemiz gereken yerler oluyor. Eğer 13. maaş ödenmezse geçinemeyiz. Elektrik ve su borcumu ödeyeceğim. Genellikle Rum tarafındaki arkadaşlarımda yiyip içiyorum. Daha önce ödeme konusunda gecikme oldu ve geçinmekte, ödeme yapmakta güçlük çektim.”
Zeki Hüryaşar
“Daha önce 13. maaşın ödenmesi konusunda gecikme oldu ve sıkıntı yaşadım. Alacağımız 13. maaşa göre plan yapıyoruz. Okula giden torunlarım var. Bisiklet istiyorlar, harçlık istiyorlar. Torunların istediğini alamazsam üzülüyorlar. 13. maaşın gecikmesi hem maddi açıdan bizi etkiliyor, hem de torunlarımın istediğini alamazsam sıkıntı yaratıyor.”
