Hanife Lefkaralı
Kıbrıs adasında yaşanan çatışmalar sonrasında adayı ikiye bölen yeşil hattın yeniden karşılıklı geçişlere açılmasının üzerinden tam 13 yıl geçti. Kıbrıs’ın iki tarafında da 2003 yılında şok etkisi yaratan kararın ardından milyonlarca kez barikatlardan geçilerek sınırın öte yanına ulaşıldı. Sınırların karşılıklı geçişlerinde Kıbrıs’ın kuzeyi tarafından alınan bir çok sert tedbir ve kısıtlama ise zaman içerisinde azaltıldı.
Bugün adada geçiş yapabilmek için 3’ü Lefkoşa’da 2’si Güzelyurt Bölgesi’nde 1’i Mağusa v Beyarmudu’nda olmak üzere toplamda 7 sınır kapısı bulunuyor. Bu sınır kapılarından Ledra Palace ve Lokmacı sınır kapılarında yalnızca sivil yayaların geçişlerine izin veriliyor.
Açılan sınır kapılarının ilki 2003 yılında hizmete girerken son kapının geçişlere açılmasının üzerinden yaklaşık 6 yıl geçti. Liderlerin “yeni sınır kapısı açılacak” vaatleri ise geçmiş dönemlerde olduğu gibi bu dönemde de gerek askeri, gerek politik gerekse ekonomik sorunlara takılı kaldı.
1 YILDA 2 KAPI AÇILAMADI
Mustafa Akıncı’nın Cumhurbaşkanı seçilmesi sonrasında yeniden başlayan Kıbrıs Müzakereleri’nde 28 Mayıs 2015 Perşembe günü 2’nc kez görüşen liderler bir dizi güven yaratıcı önlemin müjdesini Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum toplumlarına duyurdu. Ara bölgede gerçekleşen görüşmede liderler iki toplum arasında güven yaratılmasına yönelik 5 adım açıkladı.
Batıda Lefke bölgesindeki Aplıç ile doğuda Gazimağusa yakınlarındaki Derinya sınır kapılarının açılacağı bununla ilgili acilen çalışma yapılacağı kaydedilen açıklama sonrasında aradan tam 11 ay geçti. Askeri, fiziki ve teknik çalışmaların tamamlandığını açıklanmasına karşın bu kez ekonomik olarak yetersizliklere işaret edildi ve sınır kapılarının açılabilmesi için gelecek dış yardımlara ve ihale süreçlerine atıfta bulunuldu.
Bu iki sınır kapısının ne zaman açılacağı ise henüz bilinmiyor.
BELEDİYE BAŞKANLARI’DA GİRİŞİM YAPTI
Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı ile Lefkoşa Rum Belediyesi Başkanı Konstantinos Yorgacis'in yaklaşık bir yıl önce gündeme getirdiği, Mustafa Akıncı ve Nikos Anastasiadis’e bilgi vermek ve desteklerini almak amacı ile 23 Mayıs 2015 tarihinde birer mektup sunduğu ve Lefkoşa’ya iki yeni sınır kapısı talebi yaptıkları başkanlar tarafından ifade edilmişti. Çağlayan Kapısı’nın karşılıklı araç geçişlerine, Surlariçerisinde de Baf kapısının karşılıklı yaya geçişlerine açılması için Harmancı ve Yorgacis görüş birliğine vardıklarını, bu projelerin hayata geçmesinin bölgeye canlılık getireceğini dile getirmişti. Bu kapılarla ilgili olarak kamuoyuna açıklanan resmi hiçbir gelişmenin olmadığı ise biliniyor.
KARA SINIR KAPILARI
Kıbrıs’ın kuzeyi ve Güneyi arasındaki geçişler Akyar, Beyarmudu, Ledra Palace, Metehan, Lokmacı, Bostancı ve Yeşilırmak olmak üzere 7 adet sınır kapısından yapılıyor. Bu sınır kapılarından 3 tanesi (Ledra Palace, Beyarmudu ve Akyar) 23 Nisan 2003 tarihinde KKTC ile Güney Kıbrıs arasındaki karşılıklı geçişlerin başlamasından önce de, çok sınırlı amaçlarla kullanılmaktaydı.
Beyarmudu ve Akyar hariç, tüm sınır kapılarından geçtikten sonra, BM’nin kontrolündeki ara bölgeye giriliyor, daha sonra ise Güney Kıbrıs’a geçiliyor. Bu iki sınır kapısındaki geçişlerin İngiliz Hükümran Üstleri’nden geçmesi nedeni ile SPA (İngiliz Üsleri Polisi) gerekli geçiş kontrollerini sağlıyor.
Ada'yı ikiye ayıran yaklaşık 180 kilometre uzunluğundaki Yeşil Hat'ta beş ayrı geçiş noktası daha bulunuyor. Diğer iki sınır kapısından ise, İngiliz üsler bölgesi Dikelya’ya girilmekte, daha sonra Güney Kıbrıs’a geçilmekte. Bunlardan biri, Beyarmudu Sınır Kapısı’dır. Sınır kapısından önce İngiliz Üssü Dikelya’ya, daha sonra ise BM kontrolündeki Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rumların yanyana yaşadığı Pile Köyü’ne girilmektedir. Buradan da, başka bir kontrol noktası olmadan, Güney Kıbrıs’a geçilmektedir.
Akyar Sınır Kapısı’ndan geçtikten sonra da İngiliz Üssü Dikelya’ya girilmekte ve daha sonra Güney Kıbrıs’a geçilmektedir.
KARA SINIR KAPILARI
Ledra Palace – Lefkoşa Ledra Palace: 23 Nisan 2003
Metehan – Lefkoşa Ayios Dhometios: 10 Mayıs 2003
Akyar – Gazimağusa Strovilia, Azios Nikolaos, Black Night: 15 Mayıs 2003
Beyarmudu – Gazimağusa Pyla, Pergamos: 21 Mayıs 2003
Bostancı - Güzelyurt Astromeritis: 5 Eylül 2005
Lokmacı - Lefkoşa Ledra Street: 3 Nisan 2008
Yeşilırmak – Güzelyurt Limnitis: 14 Ekim 2010
