Özlem Çimendal

Ekonomist Okan Veli Şafaklı, İngiltere'nin AB'den ayrılma kararının ardından  KKTC'de yıllardan beri ağırlıklı olarak kullanılan Sterlinin durumu ve İngiltere'nin bu kararının ardından ekonomik yansımaları Yeni Bakış'a değerlendirdi.

Ayrılma kararı sonrasında  sterlinin ani düşüşünün geçici olduğunu ifade eden Ekonomist Okan Veli Şafaklı, İngiltere’nin yapısal ekonomik açıdan bir problemi olmadığına işaret etti.

Durumun vahamiyet arz etmesine neden olacak  ekonomik yapısal problemin söz konusu olmadığını söyleyen Şafaklı, “İngiltere’de, yanı başımızdaki Türkiye’de yaşanan uzun süreli bir siyasi istikrarsızlık yoktur. Temel ekonomik yapıda bir değişiklik yok” dedi.

“Sterlinin normale dönmesi biraz zaman alacak”

Sterlinin normale dönmesinin biraz zaman alacağını ifade eden Şafaklı, “Biraz zaman alacak. İstifalar, yeni hükümet çalışmaları, İngiltere ve Galler’in ‘Ayrılalım’, İskoçya ve İrlanda ‘Kalalım’ söylemlerinin netlik kazanmasını içeren süreçten sonra sterlinin durumu ve artışa geçmesi beklenebilir. Bu nedenle biraz zaman alacak” ifadelerini kullanarak, birtakım dinamiklerin netleşmesinin beklenmesinin daha uygun olacağını hatırlattı.

“Geliri TL olup, sterlin ödeyenleri rahatlatacak”

Sterlinin ani düşüşünün Kıbrıs’a yansımasıyla ilgili olarak da  Şafaklı, “Kıbrıs’ta kiralar, borçlanmalar sterlin olduğu için sterlinin düşüşü geliri TL olup, borcu sterlin olanlar için bu dönemde bir fayda sağlayacak. Bu orta vadede ise İngiltere’de yaşayan Kıbrıs vatandaşları ise bu durumdan olumsuz etkilenecek” diye konuştu.

İngiltere’nin siyasi istikrarsızlığının yanında kurumsal etkinliği, işleyişi ve ekonomik yapısında bir sorun yok. İngiltere’nin Euro Bölgesinde olmaması nedeniyle sterlinin de avantajını kullanarak, krizden etkilenmemenin avantajını yaşadığını anlatan Şafaklı, “Bu artıların moral üstünlüğünün de bir getirisini yaşayarak,  İngilizler İngiltere’nin AB’den çıkışına evet dediler” diye konuştu.

İngiltere’nin kendine zarar verecek oluşumlardan çıkmasını beklemediğine de değinen Şafaklı, “Bu bize nasıl yansır dersek. Orams davasında İngiltere AB üyesi olduğu için onun mahkemelerinin kararlarının aynı şekilde uygulama adına Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD) görüşü vardır. AB ekseninden çıktığı zaman Orams davasında olduğu gibi aynen uygulayacak diye geçerliliği devam eder diyemeyiz. AB üyesi olmadığı zaman Güney Kıbrıs mahkemelerinin de uygulayabilirliği ortadan kalkar. İngiltere’nin keyfiyatına ve buradaki çıkarlarına kalır. AB üyesi olmayan bir İngiltere’nin Kıbrıs’taki üsleri ve statükosu daha çok işlerine gelir. Kıbrıs sorunun çözülmüş halinde AB üyesi olmayan bir İngilterenin üstleri  tartışma konusu olur. İleriki günlerde yaşanacak ve gündeme gelecek olan sorunlar bunlardır” dedi.

“Cameron %3’lük bir kaybı yeniden toparlayabilir”

İngiltere Başbakanı David Cameron’un hiç beklemediği ve kıl payı çıkan referandum ve istifa kararının sonucunun getirisi olarak siyasi istikrarsızlığın beraberinde sterlinin dalgalanmasının söz konusu olacağını söyleyen Şafaklı, “Belli bir süre sona Cameron yeni baştan yeni  dinamikleri deneyerek yüzde 3’lük bir kaybı yeniden toparlayabilir” şeklinde konuştu.

Krallığa bağlı diğer bölgelerin tavrı önemli

Birleşik Krallıkta Britanya haricinde diğer üyelerin AB’den çıkış için onay vermediğinin altını çizen Şafaklı, “Krallığa bağlı diğer bölgeler de çıkmak isterse işte o zaman istikrarsızlık artabilir. Bu önümüzdeki dönemdeki dinamiklere bağlı” ifadelerini kullandı.

“Krallık parçalanırsa istikrarsızlık sterlin aleyhine gelişir”

Dövizi etkileyecek temel dinamikleri etkileyen yatırım iklimi, genel risk algılamasına bakıldığında kısa sürede bir dengenin kurulacağını ifade eden Şafaklı, “Ama eğer hükümet dalgalanmaya devam eder ve Britanya, İskoçya ve İrlanda da AB'den çıkmak istediğini ifade ederse, krallığın parçalanması durumuna gelirse bu istikrarsızlık sterlinin aleyhine gelişebilir” şeklinde konuştu.

“İngiltere’nin para politikalarına hemen müdahale edebilecek ve ekonomisine çare bulacak enstrümanları var”

Dövizdeki dalgalanmanın ve düşüşünün kısa süreli bir istikrarsızlığın neticesinde oluştuğunu ifade eden Şafaklı kendi para birimini kullanan İngiltere’nin kriz yönetimindeki başarı ve piyasaları ilgilendiren açıklamalarıyla kontrol altına alındığını savundu. Şafaklı, “İngiltere’nin para politikalarına hemen müdahale edebilecek ve ekonomisine çare bulacak enstrümanları vardır. Bunları hemen hayata geçirebilir.

“Düşmüş olması düşeceği anlamına gelmiyor, uzun vadeli planlar sakıncalı olabilir”

Sterlin bağlamında yaşanan dalgalanmanın geçiş döneminde sterlin borçlanan vatandaşlara  fayda sağlayacağı, ancak temkinli olarak dereyi görmeden paçaların da sıvanmamasınıa dikkat çeken Şafaklı şöyle konuştu: “Sterlin borçlananlara avantaj sağlarken sterlin borçlandırana ise dezavantaj sağlayacak. Kısa vadede sterlin düşüşünden faydalanarak pozisyon belirleme olumlu olabilir. Şimdi düşmüş olması daha da düşecek anlamına gelmiyor. İllaki istikrara kavuşacak. Merkez Bankası vasıtasıyla hükümet piyasaya müdahale edecek. Bu düşüşten faydalanarak pozisyonu uzun vadeli planlamak ise istikrara kavuşacak sterlin açısından sakıncalı olabilir.