Şebnem Özerdem Faslıgil

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Nazım Çavuşoğlu, İstanbul’da dün imzalanan Geçiş Dönemi Protokolü ile Türkiye’den gelen suyun belediyelerin depolarına 2.30 TL’ye akması konusunda anlaşıldığını belirtti.

Halkın artık kesintisiz ve dünya standartlarında kaliteli bir su kullanacağını söyleyen Çavuşoğlu, “Bunun bir bedel farkı olması da beklenen bir gerçek. Ancak fiyat gayet makul. Bu KKTC için ciddi bir değişimdir” dedi.

Belediyeler Birliği’ne Abonelik Sözleşmesi’nin ulaştırıldığını ve Pazartesi mesai bitimine kadar itirazları için süre tanındığını ifade eden Çavuşoğlu, suyun bir an önce halka ulaşmasını istediklerini, ilk etapta Lefkoşa ve Gönyeli başta olmak üzere, Lapta’nın bir kısmına su verebilecek durumda olduklarını söyledi.

Bakanlıkta basın toplantısı düzenleyen Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Çavuşoğlu, dün İstanbul’da TC Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’yla imza koydukları “Türkiye’den KKTC’ye Su Götürme Projesi Kapsamında KKTC’de Yapılmış Olan İçme suyu Tesislerinin Geçiş Döneminde İşletilmesine Dair Protokol” hakkında bilgi verdi.

Basın toplantısına Başbakanlık Müsteşarı Ömer Köseoğlu, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci, bakanlık yetkilileri ve Danışma Kurulu üyeleri katıldı.

SU PROJESİ SÜRECİ

27 Temmuz 2010’da KKTC ile TC arasında KKTC’nin su ihtiyacının karşılanmasına ilişkin hükümetler arası çerçeve anlaşması imzalandığını hatırlatan Çavuşoğlu, bu anlaşmayla KKTC’nin su ihtiyacını karşılayabilmek için Anamur’dan KKTC’ye, iki baraj inşa edilip deniz geçişi sağlanarak suyun ulaştırılmasının hedeflendiğini anlattı.

Asrın Projesi olarak adlandırılan bu projenin 7 Mart 2011 tarihinde Alaköprü barajının temelinin atıldığına işaret eden Çavuşoğlu, Geçitköy Barajı temelinin ise 4 Mart 2014 tarihinde atıldığını, deniz geçişi ve isale hattının ise 7 Ağustos 2015’de tamamlandığını belirtti.

Çavuşoğlu, KKTC halkı olarak bütün bu süreçlere tanıklık edildiğini kaydederek, 17 Ekim 2015’de  ise TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımı ile açılış yapıldığını hatırlattı.

Su KKTC’ye gelip Çamlıbel’de arıtma tesisi kurulduktan sonra halkla buluşma süreciyle birçok tartışma yaşandığını, 2010’daki çerçeve protokolünün devam edebilmesi, suyun halka ulaşması için hükümetler arasında protokolün imzalanması gerektiğini belirten Çavuşoğlu, protokolle suyun ‘Geçiş Dönemi’ ve ‘Yap İşlet Devret’ dönemi diye iki dönemde gitmesi gerektiğini ifade etti.

Uzun bir tartışma döneminin ardından CTP-UBP döneminde Su Protokolü’nün  KKTC Başbakanı Ömer Kalyoncu ve TC Başbakanı Ahmet Davutoğlu tarafından imzalandığını belirten Çavuşoğlu, Su protokolünün 23 maddeden oluştuğunu söyledi.

Çavuşoğlu, “Bizim bugün geçiş protokolü diye isimlendirdiğimiz protokol, Su Protokolunun emrettiği veya zorunlu kıldığı bir protokoldür. 22’nci madde gereği imzalandı. Bu madde “ihalenin yap işlet devret ihalesi yapılıp işletme hakkı devredilinceye kadar Güzelyalı terfi merkezinden başlayarak Geçitköy terfi merkezi içme suyu arıtma tesisi ve ana dağıtım isale hatları idareye başvuran belediyelerin su depolarına kadar DSİ tarafından idareyle işbirliği içerisinde işletilip, gelecekte yapılacak yatırımları da dikkate alarak hazırlanacak su fiyatı taraflar arasında yapılacak protokolle belirlenir’ demektedir” ifadelerini kullandı.

Bu madde içersinde “çerçeve anlaşmanın 3. Maddesine belediye depolarının girişindeki sayaca göre hesaplanacak su bedeli KKTC maliye bakanlığı tarafından TC Hazinesi’ne ödenir” ifadesinin de bulunduğunu anlatan Çavuşoğlu, göreve geldikten sonra suyla ilgili, KKTC’nin su politikasının oluşturulmasında görev alan herkesle görüştüğünü, aralarında oluşturdukları Danışma Kurulu ile çalışmak konusunda mutabakata vardıklarını, ciddi bir hazırlık dönemi geçirdiklerini söyledi.

Gelinen aşamada fiyatı, geçici protokolü ve abone sözleşmesini oluştururken, herkesin katkısı olduğunu belirten Çavuşoğlu, bundan sonraki süreçte de idarenin üzerine düşen görevler sırasında da Danışma Kuruluyla çalışılacağını, bu konuda sözü olanların da danışma kuruluna eklenebileceğini ifade etti.

1463757253.jpg

480 KİLOMETRE İSALE HATTI

Suyun bugünkü aşamaya gelene kadar yapılanları anlatan, ülkeye sadece 480 kilometre isale hattı kurulduğunu belirten Çavuşoğlu, ülkeye ve insanına inanarak, uluslar arası anlaşmaları da bilerek çalışmalar yaptığını ifade etti.

İSTANBUL’DA GÖRÜŞMELER VE PROTOKOL

TC Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun davetlisi olarak İslam İşbirliği Teşkilatı 3. Sudan Sorumlu Bakanlar Konferansı’na katılmak için gittiği İstanbul’da ikili görüşme yapma imkanı bulduğunu anlatan Nazım Çavuşoğlu, Türkiye’deki siyasi çalkantılar nedeniyle TC’ye yapılacak ziyaretlerde gecikmeler olduğunu hatırlattı.

Yapılan ikili görüşmede suyun bu kadar emekten sonra halka ulaşabilmesi için, iki tarafın teknik ekiplerinin gece 23.00’e kadar görüştüğünü, görüşmede varılan mutabakat üzerine, Bakanlık tarafından oluşturulan Danışma Kurulu ile DSİ yetkilileri İstanbul’a çağrılarak heyetler arası görüşmeler gerçekleştirildiğini anlatan Çavuşoğlu, müsteşarını arayarak Danışma Kurulu’ndan ulaşabildiklerini bulup ertesi günü ilk uçakla İstanbul’a gelmelerini istediğini ifade etti.

Toplantılara iki bakan olarak kendilerinin de katıldığını anlatan Çavuşoğlu, yaşanan tartışmalar sonunda ikinci gün öğlen 14.30 sıralarında anlaşmaya varıldığını söyledi.

Çavuşoğlu, “Belediyelerin depolarına 2.30 TL fiyatına teslim edilme fiyatı belirlendi. Bunun imzalanarak hayata geçirilmesi noktasında el sıkıştık.. Protokolu 19 Mayıs’ta imzaladık. Suyun halka ulaşmasında süreç yeniden hızlanmaya başladı” dedi.

BELEDİYE MECLİSLERİNİN ALMASI GEREKEN KARAR

Bu protokol gereği belediye meclislerinin alması gereken bir karar, belediye başkanlarının imzalaması gereken abonelik sözleşmesi olduğunu ifade eden Çavuşoğlu, bunların takvimlerinin çalışılarak sürecin tamamlanması gerektiğini, süreç tamamlandıktan sonra isale hatlarının bağlı olduğu yerleşim yerlerine suyun en erken zamanda verileceğini söyledi.

Çavuşoğlu, “Şu anda Lefkoşa, Gönyeli başta olmak üzere Lapta’nın belli yerlerine su verebilecek teknik hazırlıktayız” dedi.

“GEÇİŞ DÖNEMİ PROTOKOLÜ TARTIŞILACAK”

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Nazım Çavuşoğlu, geçiş dönemi protokolünün de diğerleri gibi çok tartışılacağına inandığını da belirterek, 2.30 TL’nin kabul edilecek bir miktar olduğu için onayladıklarını, bu fiyata çok yukarılardan 6.63 TL’den aşağı indirerek ulaştıklarını anlattı.

Çavuşoğlu daha sonra, basına dağıtılan protokolün başlıklarını okudu.

1463757276.jpg

ABONELİK SÖZLEŞMESİ

Danışma Kurulu’nun çalışmaları sonucu oluşturulan Abonelik Sözleşmesi’ne de değinin Çavuşoğlu, sözleşmeyi Belediyeler Birliği’ne bugün itibarıyla teslim ettiklerini, ayrıntılarını tartışarak pazartesi mesai bitimine kadar karşı oldukları ve içine dahil etmek istedikleri noktaları belirlemelerini talep ettiklerini vurguladı.

Çavuşoğlu, süreyi kısa tutmalarının nedeni olarak da zamanın hızlı akıp insanların su ihtiyacını bekletmek istememeleri olduğunu söyledi.

“SU  FİYATI MAKUL”

İtirazların Danışma Kurulu’nun değerlendireceğini de belirten Çavuşoğlu şöyle konuştu:

“Şu anda  2.30 olarak belirlenen su bedeline birçok belediye başkanının destek verdiğini, bir kısmının da şikayet ettiğini biliyorum. Bugün sabah belediye başkanlarımız ile bilgilendirme toplantısı yaptım. Fikirlerimizi ortaya koyduk. Belediyeler Birliğinden istediğim fiyat listesinde 5 kategori olduğunu gördüm. Burada en düşük su kademesi 10 tona kadar olan kademedir Kategorilerin fiyatları farklı. Tarifeleri toplayıp 5’e böldüğümde ortalama 3.5 TL üstünde çıkıyor. Bugün ülkede ortalama su fiyatı 3-4 TL arasındadır. Bu suyun edinme şekli bir kısmı kendi imkanları ile suyu ediniyor bir kısmına devlet 25 kuruşa bu suyu veriyor. Neredeyse 15 yıldır bizim verdiğimiz su bedeli kalitesiz olması nedeniyle güncellenmedi. Bugün verdiğimiz su ile bundan sonra vereceğimiz su arasında ilişki yok. Çamlıbel’de arıtılan su dünya standartlarında içme kullanma suyudur. Bugüne kadar verilen suyun ppm’i 3 bin ile 6-7 bin ppm arasındadır. Bu sudan dolayı şikayetler çok fazla.. Bundan sonra kesintisiz kaliteli suyla bu su yer değiştirecek. Bunun bir bedel farkı olacağı beklenen gerçek. Bu suyun fiyatı gayet makul. Bu su KKTC’de ciddi bir değişimdir. Bu değişimin bedelinden mutlu olan da olacak mutlu olmayan da ama bilinmesi gerekir ki en pahalı su olmayan sudur…”
Çavuşoğlu, suyun halka ulaşması için seçilmiş ve aydın kişilerin elinden geleni yapması gerektiğini söyledi.

BELEDİYE MECLİSİ KARARI

Nazım Çavuşoğlu, Belediyeler Yasası’nın Belediye Meclisi’nin görevleri maddesini okuyarak, su ücreti belirlenmesinde belediye meclisinin görevi olduğunu, abonelik sözleşmesinin altında belediye meclisi kararı isteyeceklerini de vurguladı.

SORULAR

Basın toplantısında soruları da yanıtlayan Nazım Çavuşoğlu, İstanbul’a niçin belediyeler birliğinin Danışma Kurulu’ndaki üyesinin gitmediğinin sorulması üzerine, müsteşarının ulaşabildiği üyelerle İstanbul’a gittiğini ifade etti.

Teknik ekiplerin tartışmalarında su fiyatının 6.63 TL’den başladığını ve 2.30’a çekildiğini vurgulayan Çavuşoğlu, başka bir soru üzerine tarım suyu ile ilgili süreci de çalışacaklarını, tarım suyunun iki tarafa gitmesinin planlandığını ve proje çalışmalarının büyük oranda tamamlandığını söyledi.

İhale ile tarım için yeni hatlar çekileceğini ifade eden Çavuşoğlu, bu suyun bir kısmının da kentsel arıtmalardan sağlanacağını ve tarım suyu için zamana ihtiyaçları olduğunu vurguladı.

Tüketicilere ulaşması konusunda belediyelerin iki görüşü olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, tek fiyat veya kendi tüzükleri içinde hareket kabiliyetinin olduğu bir fiyat belirleme yönteminden birine karar verileceğini söyledi.