Tarımsal ilaçların denetimi gereken düzeyde yapılamıyor. Halk sağlığı için çok önemli olan tarımsal ilaç denetimlerini, sayıları az olan sadece Ziraat Mühendisleri’nin yapabileceğini öngören yasada değişiklik yapılmazsa, denetimler hedeflenen düzeyde olamayacak. Kamu görevlisi Tarım Teknisyeni, Eczacı, Kimyager ve Sıhhiye Müfettişlerinin de denetim yapabilmesini sağlayacak değişiklik yasa tasarısı Meclis’e sunuldu.

Tarım Dairesi Müdürü Emine Solyalı, Tarım Dairesi’nin en önemli görevlerinden birinin, ürünlerin tarladan kimyasal açıdan kirli olmadan çıkmasını sağlamak olduğunu belirtti. Solyalı, “Bu görev ihmal edilemez. Yasanın değişmemesi insan sağlığını etkilemeyebilir, ama mühendislerin yapması gereken diğer görevlerinin aksamasına neden olur” dedi.

Şu anki kadronun 35 kişi olduğunu ifade eden Solyalı, bu rakamın çok gibi görünse de dairenin çok geniş bir çalışma alanı olmasından dolayı yetersiz olduğunu açıkladı. 

Özge KİZİR

Tarımsal ilaçların denetimi, hem Ziraat Mühendisi azlığı, hem de mevcut yasanın bu denetimleri sadece Ziraat Mühendislerinin yapabileceğini öngörmesi nedeniyle gereken düzeyde yapılamıyor. Tarımsal İlaç Denetim (değişiklik) Yasa Tasarısı meclise sunuldu. Hedef,  tarladan alınan örnek sayısını artırmak ve denetimleri daha yaygın biçimde yapmak. Yürürlükteki yasada, Tarımsal İlaçların Denetimi Yasası kurallarına uyulup uyulmadığını saptamak amacıyla yetkilendirilen “Müfettiş” tanımında sadece Ziraat Mühendisi kamu görevlisinin kapsama alınması, ziraat mühendisi kadrolarının azlığı nedeniyle uygulamada çok büyük bir sorun oluşturuyor ve denetim yapılması gereken yerlerde yeterli sayıda Ziraat Mühendisi olmaması nedeniyle görevlendirme yapılamıyor. Meclise sunulan değişiklik tasarısıyla, denetim yapabilecek “Müfettiş” tanımı genişletilerek, “tarım teknisyeni kamu görevlisi ile Sağlık İşleri ile görevli Bakan tarafından görevlendirilen eczacı veya kimyager ve/veya sıhhiye müfettişi kamu görevlisine” de denetim yapma yetkisi getiriliyor.
Tarım Dairesi Müdürü Emine Solyalı tarımsal ilaçların denetimi hakkındaki yasanın 1987 yılında yapılmış olduğunu, zaman zaman tadil edilmiş olsa da yasanın Avrupa Birliği’ne (AB) uyumlu olarak yeniden hazırlanmakta olduğunu söyledi. Yeni yasa hazırlanıncaya kadar eldeki yasa ile de görevleri eksiksiz olarak yerine getirmek zorunda olduklarını ifade eden Solyalı, “Bugün yaş meyve sebzede pestisit-kalıntısı açısından yaptığımız tüm denetimler bu yasanın bize verdiği yetkiye dayanmaktadır. O dönemde yapılan yasada örnekleri alıp laboratuara gönderecek ‘Müfettiş’ tanımı, Bakan tarafından görevlendirilen kamu görevlisi ‘Ziraat Mühendisi’ olarak tanımlanmış, birçok bölgede daire sorumlusu olarak görev yapan Tarım Teknisyenlerini ‘Müfettiş’ olarak belirtmemiştir” dedi. 

Örnek sayısı birkaç tane iken 1200’ü geçti

O dönemlerde yapılan analizlerin yıllık birkaç tane iken, son yıllarda tarladan alınan örnek sayısının yıllık 1200’ü geçmiş olduğunu ifade eden Solyalı, gelecek yıllarda tarladan alınan örnek sayısının 2000’e çıkarılmasını hedeflediklerini açıkladı. 

Bu hedefe, sadece ziraat mühendislerini tarlaya gönderip örnek aldırmakla başarmanın mümkün olmadığını belirten Solyalı, enginar, patates ve narenciye ihracatının başladığı dönemlerde ise daha büyük bir sıkışıklık yaşanmakta olduğunu vurguladı.

“Mağusa’da büyük bir ziraat mühendisi açığı vardır”

Solyalı, Tarım Bakanlığı’na bağlı diğer dairelerden zaman zaman tarladan örnek alınması konusunda destek aldıklarını belirtti. 

Solyalı şöyle konuştu: 

“Mağusa bölgesinde büyük bir Ziraat Mühendisi açığı vardır ve mevcut ziraat teknisyenleri bölge sorumluluğu yaparken, tarladan örnek alamamaktadır. Üstelik bu teknisyenler Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Tarım Bilimleri Fakültesi’nde iki yıllık ek eğitim alarak önlisans diploması almışlardır. Tarladan örnek almanın kuralları konusunda verilecek bir eğitimle, her teknisyen örnek alabilir kanaatindeyim, çünkü bu karışık bir iş değildir.” 

Mühendisler asli görevlerini yapamayacak
Bütün bu sebeplerden dolayı “Müfettiş” tanımına Tarım Teknisyenlerinin de alınması için yasa değişikliği talebinde bulunduğunu ifade eden Solyalı, yasanın değişmesi başarılamazsa mevcut ziraat mühendislerinin asli görevlerini yapamayacağını, sadece tarladan örnek almakla uğraşarak, diğer görevlerini ihmal edeceğini söyledi. 

“Bölgelerde uygun dağılım yok”

Şu anki kadrolarının 35 kişi olduğunu ifade eden Solyalı, bu rakamın çok gibi görünse de, dairenin çok geniş bir çalışma alanı olmasından dolayı yetersiz olduğunu açıkladı. 
Solyalı, beş kazaya bağlı beş farklı bölgede şubelerin var olduğunu belirtti. Bununla beraber Girne ve Mağusa limanlarındaki tarımsal ürünlerdeki teftişleri de Tarım Dairesi’ne bağlı müfettişlerin yapmakta olduğu vurgulayan Solyalı, “Bölgelerde de uygun bir dağılım yoktur. Mağusa merkezde sadece bir Ziraat Mühendisi, İskele ve Yenierenköy’de de birer Ziraat Mühendisi varken Geçitkale, Akdoğan, Mehmetçik Tarım Daireleri’nde sadece Teknisyen kadrolarımız vardır ve yıllardır bu personel, daire sorumluğunu yürütmektedir” dedi.

İnsan sağlığını ne boyutta etkileyecek?

Solyalı, “Güvenli gıda, tarladan sofraya ulaşıncaya kadar kimyasal, biyolojik ve fiziksel olarak kirlenmemiş gıdadır” diyerek Tarım Dairesi’nin en önemli görevlerinden birinin ürünlerin tarladan kimyasal açıdan kirli olmadan çıkmasını sağlamak olduğunu belirtti. Solyalı, “Bu görev ihmal edilemez. Yasanın değişmemesi insan sağlığını etkilemeyebilir, ama mühendislerin yapması gereken diğer görevlerinin aksamasına neden olur” dedi.
Solyalı, münhal için başvuruda bulunduklarını ve onaylanmasını beklediklerini açıkladı. Bununla beraber 2010 yılında kamunun küçültülmesi konusunda imzalanmış bir protokol gerçeğinin de var olduğunu ifade etti