Çiğdem AYDIN-Pelin YÜKSELAY

Diyalog; Kıbrıs sorununun çözümüne ilişkin müzakere sürecinin en kritik aşamasında Kıbrıslı Türklerin nabzını tutmaya devam ediyor. KKTC’nin değişik bölgelerinde görev yapan 26 muhtarın görüşlerine başvuran Diyalog muhabirinin “Türkiye’nin garantörlüğünü içermeyen bir çözüme destek verir misiniz?” sorusuna 25 muhtar “kesinlikle hayır” yanıtı verdi.

Muhtarların ezici bir çoğunluğu, garantörlüğün tartışma konusu dahi olamayacağını söyledi. Mülkiyet konusunda ise ilk sözün mal sahibinde olmasını öngören bir anlaşmanın yapılamayacağını belirten muhtarlar, referandumda böylesi bir öneriye ‘hayır’ diyeceklerini belirtti.

İşte görüşler:

Akdeniz Muhtarı  Tarık Bozalan 

Soru: Bir çözümde Türkiye’nin garantörlüğü kaldırılırsa bu çözümü kabul eder misiniz? 

“Öyle çözüm olmaz. Kesinlikle kabul etmem. Ortadoğu , Rusya ve Batı ittifakı varken Türkiye’nin garantörlüğü neden kalksın? 

Soru: Mülkiyette mal üzerinde ilk söz sahibinin ilk mal sahibi(Rum) olmasını kabul eder misiniz? 
“Türk kendi malı Rum’un kendi malı konusunda bir mülk üzerinde 10 katı değerinde değişiklik olduysa kim finanse edecek, bu tartışılır ben de malıma isterim sahip çıkayım ama eğer adam içine otel yaptıysa bunu mutlaka tazmin etmesi lazım.” 

Alemdağ Muhtarı Ömer Tabur 

“ Türkiye’nin garantör olmayacağı bir çözümü kabul etmem. Karşı tarafa güvenmiyorum onlar bizim gibi değil. Bir kere ırkçıdırlar, hala Türk vatandaşlarına saldırılar var. Neden güveneyim.” 
 “ Mülkiyette ilk sözün onlara verilmesini de kabul etmem. Karşı tarafa güvenmiyorum.”

Şirinevler Muhtarı Erkan Beşiktaş 

“Hayır kabul etmem. Türkiyenin garantörlüğü olmadan kendimi ve geleceği güvende görmem...Mülkiyette mal üzerinde ilk söz sahibinin Rum olmasını da kabul etmem.” 

Tepebaşı Muhtarı Necati Kararlı 

“Türkiye’nin garantörlüğü kalklarsa bizi kim koruyacak. Bizim kendi gücümüz yok. Hem neden gitsin yani Türk askeri iyi niyetliyseler rahatsız olmazlar bundan. Şimdi bir şey mi yapar asker onlara? ” 

Mülkiyet konusuna gelince...Vallahi bizim da toprak var orda onların da burada var. Kişiye  indirgenmemesi lazım. Ben böyle bir şeyi asla kabul etmem.” 

Taşkınköy Muhtarı Derviş Dizliklioğlu 

“Garantörlüğün kalkmasını kabul etmem. Tam köklü bir siyasi çözüm olacağını düşünmüyorum. Rumlara güvenim yok. Rusya ve batılı ülkelerle yapılan askeri anlaşmalar beni endişelendiriyor.” 
 “Bu dünyada koçan kimin üzerine ise mal sahibi de odur. Ama takas veya tazminat olarak çözümlenmesi daha iyi olur.” 

Yukarı Dikmen ve Muhtarlar Birliği Başkanı Hüseyin Barbet 

“Garantörlüğün kalkmasını asla etmem. Türkiye’nin garantisi olmayan çözümü kabul etmeyiz. Muhtarlar birliğinin ana tüzüğünde de bu net olarak belirtilmiştir.” 
 “ Mülkiyette ise ilki sonu yok 40 senedir bu malın bekçisiyiz. Asla kabul etmem. Bizim baktık büyüttük yatırım yaptık onlar yağmaladı yok etti.” 

Yenişehir Muhtarı Metin Bıçkıcıoğlu 

“ Türkiye’nin garantörlüğünün kalkmasını asla kabul etmem.1974 öncesine dönmek istemiyorum.Ülkemin üzerinden Ezan sesinin gitmesini istemiyorum Türklüğümüzün bu ada üzerinden silinip gitmesini istemiyorum. Yok olmak istemiyorum. Katliamları yeniden yaşamak istemiyorum.”
 “ Mülkiyette ilk sözün Rum mal sahibine verilmesini de kabul etmem. Bizim Rum tarafında kalan mallarımızı örneğin Esentepeliler yerlerini bile bulamadı biz inkişaf yaptık biz koruduk onlar telef etti. İçinde oturanındır bu hak.” 

Şehitler Muhtarı Oshan Karabardan 

“Garantörlüğün kalkmasını asla kabul etmem.Türkiye’nin garantisi olmazsa 1974 ten öncesine döneriz. Katliamları yeniden yaşamak istemiyorum ne yazık ki bu ihtimal çok güçlüdür.” 
 “Mülkiyette mal içinde oturanındır. Savaşta kazanılmış topraklar masada verilmez. Hiçbir devlet de vermedi bugüne kadar.” 

Metehan Muhtarı Emine Davutoğlu 

“Garantörlük kaldırılamaz. Türkiyesiz biz nasıl ayakta duracağız. Gerek savunma gerek ekonomik anlamda kendi kendimizi idare edebilecek durumda değiliz. Can ve mal güvenliği konusunda da endişem olur.” 
   “Mülkiyet konusu çözümü çok zor bir konu ne Türk ne de Rum söz sahibi olsa olur.Bireye  indirgenmemesi gerektiğini düşünüyorum. Aksi halde ciddi sorunlar çıkar belki de çatışmalara neden olur.” 

Akova Muhtarı  Osman Şingirli 

“Garantörlüğün kaldırılmasını kabul etmem. Türkiye gittikten sonra ne anlamı var. Bizim çözüm var zaten şimdi ama anlaşmanın kalıcı olması için Türk askerinin garantörlüğü şarttır.” 
“Mülkiyette sözün eski mal sahibine verilmesini de kabul etmem. 40 senedir ben yatırım yaptım da şimdi onlar mı söz hakkı olacak, asla.” 

Alaniçi Muhtarı Cemal Yıldız 

“Türkiye’nin garantörlüğü kalkarsa asla kabul etmem. Kalıcı bir anlaşma olmaz. Türk askeri burada dökülen kanı durdurdu ne şimdi ne sonra gitmesini kabul etmem. Anlaşma olacaksa olsun isterim ama Garantörlükten Türkiye gitsin eylemine onay vermem. Ben Rumlara güvenmiyorum.” 
 “Adam doğdu Güneyde mesela onlar yüzünden Kuzeye göç etti buraya göç etti, 40 senedir burada yaşar burayı bilir bağları buradadır kimse kusura bakmasın ben söz hakkının Ruma verilmesini kabul etmem.” 

Yeniboğaziçi Hilmi Şenyapılı 

“Garantörlüğün kalkmasını etmem. Bence Türkiye bizim güvencemizdir. Rumlara güvenmiyorum. Neden güvenelim ki 1960’ta ne yaptıydık da savaş çıkardılar bize saldırdılar, bizi kovdular ben zihniyetlerinin değişmediğine inanıyorum.”  
 “Mülklerin onlara verilmesini de kabul etmem.Bu durumun bugün olmasının suçluları onlardır. Durduk yere bizleri Türk olduğumuz için 1960 Cumhuriyetinden kovmasalardı bugün bu şekilde bir sorun olmayacaktı. Suçlu olan onlarken bedelini neden Türkler ödesin.” 

Kumsal Mahallesi Muhtarı Süleyman Güçlü

“Rumlara asla itimatım olmadığından Türkiye’nin garantör olmadığı bir çözümü asla kabul etmem.

Rumlar ada toprağının yüzde 76’sının kendilerine ait olduğunu söylüyor. Çok merak ederim nasıl bunu söylüyorlar. Ne zaman aldılar bu toprakları da bizlerin haberi yok. Bunun yanında Maraş vakıf malıdır. “Koçanı bizde” diyor Rumlar. Vakıf malı ne satılır ne de alınır. Yani Maraş Rumlara asla verilmeyecek. Nasıl olacak bu mülkiyet meselesi muamma.”

Gönyeli Mahallesi Muhtarı Ömer Menderes

“Türkiye’nin çekilmesini asla kabul etmem. Ben Rumlara güvenmiyorum. Türkiye Cumhuriyeti’nin garantörlüğünde iki bölgeli, iki toplumlu bir anlaşmadan yanayım.
Mal sahibi kim ise ilk söz hakkı da ona ait olmalı. Rum ise Rum, Türk ise Türk.

Haydarpaşa Mahallesi Muhtarı Mesut Kazık

“KKTC yıllardır Türkiye’nin varlığı ile ayakta duran bir ülke. Tanınmamış olmamız bir tarafa, kendi ekonomimiz, kendi üretimimiz hiç ama hiçbir şeyimiz yok. Türkiye’nin garantörlükten çıkması demek bunların da yok olacağı demektir. Böylesi bir durumda KKTC nasıl yaşayacak. Türkiye’nin garantörlüğü olmazsa olmaz. 
Mülkiyet konusunda ilk söz hakkı mal sahibi kim ise onda olmalı. 

Yılmazköy Muhtarı Mehmet Üçöz

Türkiye’nin garantör ülke olmadığı bir çözüm kabul edilmez. Hele de böyle bir zamanda. Dört bir yanımız savaş gemileri kaynarken, Türkiye olmadan biz nasıl güvende olacağız? Türkiye olmazsa gerek Avrupa’ya gerek ise Ortadoğu’ya karşı hiç güçlü duramayız. O yüzden Türkiye ilelebet garantör kalmalı.
Mülkiyet, çok karışık bir konu.  Şimdi Kuzey tarafında çoğu kesim Rum malında oturuyor ama oturan kişi o mala bakmasa yıllardır o mal, mal olur muydu? Yeni evler yapıldı, mevcut evler tamir edildi bir çok paralar harcandı. Bence bu işin tazminat yolu ile halledilmesi lazım.

Yiğitler Muhtarı Raşit Özsağlam

“Ben 1974’te olaylara tanıklık eden bir insanım. 65 Yaşındayım ben. Neler yaşandı o zaman çok çok iyi bilirim. O yüzden Türkiye’nin garantör olmadığı bir anlaşmaya asla evet demem.
“Mülkiyette ilk sözün mal sahibinde olmasını kabul ederim. Mal sahibi kim ise ilk söz sahibinin o olması gerektiği düşüncesindeyim.”

Yeniceköy Muhtarı İbrahim Ömerpaşa

“Anavatansız iş olmaz. Türkiye’nin garantör olmayacağı bir çözümü asla kabul etmem.
Mülkiyette ilk söz sahibinin Rum olmasını da kabul etmem. 

Lefkoşa Abdi Çavuş Mahallesi Muhtarı Osman Yakup Mullahalil

“Türkiye’nin garantörlüğünün kaldırıldığı bir çözümü ben asla kabul etmem

 Mülkiyette ilk söz sahibinin Rum olmasını da kabul etmem

Balıkesir Muhtarı Mehmet Karaborsa

“Ben kendimi bildim bileli Türkiye’nin garantörlüğü altındayız. Ben asla Türkiye’nin garantör olmaktan çıkmasını istemem. 1963’te de 1974’te de yanımızda hep Türkiye vardı.

Müzakerelerdeki en büyük sorunlardan biri de mülkiyet. İlk sözün eski mal sahbinde olmasına evet demem. Başka bir orta yol bulunmalı.

Cihangir Muhtarı Mehmet Reis

Toplum, garantörlüğü dışlayan bir anlaşmayı kabul etmez. Ben böyle bir anlaşmaya evet çıkacağını düşünmüyorum. Tabii anlaşma şartlarına bağlı ama, Türkiye’nin garantörlüğünün kalkacağı bir anlaşmaya kimsenin evet demeyeceğini düşünüyorum. 
Mülkiyette  ilk söz sahibi Rum olmamalı. Rum’un 10 kuruşluk tarlasına 1000 kuruş atıp yatırım yapan onlarca insan var. Bence bu şekilde olmaz.

Alayköy Muhtarı Fehmi Soykan

Türkiye’nin garantör olmadığı bir çözümle asla güven inşa edilemez. Bu yüzden ben böyle bir çözümü kabul etmem.
Mülkiyette iki tarafta eşit şekilde söz hakkı sahibi olmalı.

Çukurova Muhtarı Yusuf Soyu

“Türkiye garantör ülke olmadan çözüm mü olur?  Böyle bir anlaşmaya asla evet demem.
 Mal fazlalığı Rumlarda ama yine de ilk söz sahibi onlar olmamalı.

Demirhan Muhtarı Cemil Şensoy

"Türkiye’nin garantör olmadığı bir anlaşma mı olurmuş? Böyle bir anlaşma asla kabul edilmez, ben de etmem.
Mülkiyette ilk söz sahibi mal sahibinde değil bence kullanıcıda olmalı. 40 yıldır Kıbrıslı Türkler kazançlarını, varlıklarını bu topraklara yatırır. Ne demek anlaşma olacak da Rumlar ilk söz sahibi olacak. Asla olmaz.

Kalavaç Muhtarı Ömer Meraklı

“Garantörlük konusunun gündeme gelmesi bile hatadır. Garantörlük konusu tekrardan masaya sürülemez ve görüşülemez bile. Böylesi bir anlaşma asla kabul edilmez ve bu konu tartışma konusu bile yapılamaz.
 Bir dava kazandık yıllardır Türkiye garantör olmasına rağmen çıkamadı bile adaya. Gündeme bile gelmemesi lazım bu konunun. Rumların 40 yıldır akılları nerde idi de mallarını aramadılar. Bu tarafta malları olduğu şimdi mi akıllarına geldi?

Çamlıbel Muhtarı Osman Mısırlısoy

Soru: Bir çözümde Türkiye’nin garantörlüğü kaldırılırsa bu çözümü kabul eder misiniz? 
“Adaletli bir durum olacaksa olabilir.” 

Soru: Mülkiyette mal üzerinde ilk söz sahibinin ilk mal sahibi(Rum) olmasını kabul eder misiniz? 
“O da olur”