TELEFON KONUSU SON AŞAMADA: Toros, Kıbrıslı Türklerin Güney’de, Kıbrıslı Rumların ise Kuzey’de mobil telefonlarını kullanması için yürütülen çalışmaların son aşamada olduğunu belirtti. Toros, tüm mobil operatörlerin konuya sıcak yaklaştıklarını ifade ederek “Birkaç hukuki prosedürün tamamlanmasının ardından bu konuyu açıklayacağız” diyerek Temmuz başı itibarıyla telefon sorununun çözüleceğinin mesajını verdi

NASIL KULLANILACAK: Toros, projenin hayata geçmesinin ardından vatandaşların kullanacağı sistemi de açıkladı: “Kullanıcının ekranın önce bir mesaj gelecek. Diyecek ki ‘siz filan operatörün kapsama alanına girdiniz bağlanmak ister misiniz.’ Opsiyonel olacak. ‘Evet’ veya ‘hayır’ tuşuna basacaksınız. Bağlandıktan sonra bağlantı elde ettiği operatörün şebekesini kullanarak telefonunu kullanabilecek”

“ELEKTRİK KONUSU DA BİTİYOR”: Elektrik şebekelerinin birbirlerine bağlanması konusunda da oldukça ilerleme kaydettiklerini ifade eden Toros, iki şebekenin başkanlarını bir araya getirdiklerini kaydetti. Toros, “Şu anda bu başkanlar tüm teknik hazırlıkları yürütüyorlar. Dün aldığım son güncellemede ise hazırlıkların aşamada oldukları bilgisi var” dedi

ORTAK PAZAR PROJESİ: İthal malların adanın her yerinde pazarlanmasında sıkıntılar olduğunu ifade eden Toros, bunun giderilmesi için Ara Bölge’de ortak bir pazar yeri açılması gibi projelerin de gündemde olduğunu belirtti. Proje için siyasi müsaade aldıklarını ifade eden Toros, önümüzdeki haftalarda bu projenin de gündeme geleceğini müjdeledi.

Bertuğ TOPAL

Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros, Güven Yaratıcı Önlemler kapsamında gündeme gelen mobil telefonların tüm adada kullanılması konusunda son aşamaya gelindiğini ifade etti.

Toros, tüm operatörlerin konuya çok sıcak yaklaştıklarını ifade ederek “Artık telefon konusunda son aşamaya geldik. Birkaç hukuki prosedürün tamamlanmasının ardından bu konuyu açıklayacağız” diyerek temmuz başı itibarıyla Kıbrıslı Türklerin Güney’de, Kıbrıslı Rumların ise Kuzey’de mobil telefon veya tabletlerini kullanabileceği mesajını verdi.

Toros, mobil telefon kullanımının yanı sıra ticari araçların Güney’e geçmesindeki engelin kısmen de olsa kalkma noktasında olduğunu ifade ederek, “Ağır tonajlı araçların Güney’e geçmesi için girişimlerimiz var, olumlu sonuçlanacağını umuyorum ancak yolcu taşıyan araçlar ile ilgili güneydeki siyasi baskı nedeniyle ilerleme kaydedemedik” dedi.

Kıbrıs Türk Ticaret Odası, başkan Fikri Toros başkanlığında Havadis Gazetesi’ne bir ziyaret düzenleyerek Havadis Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Başaran Düzgün ve yazarların sorularını cevapladı.

Toros: Uçurum artık kapanmalı

Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros, Kıbrıs müzakerelerinin sonucuna bakılmaksızın Kıbrıs Türk iş dünyasının artık uluslararası hukuktan izole edilmiş durumunun değişmesi gerektiğini belirtti. Kıbrıs’ta yaşayan iki toplumun eşit muamele görmemesinden kaynaklanan uçurumun artık kapanması gerektiğini ifade eden Toros, bunun için de doğrudan ticaretin açılması, rekabeti engelleyen hususların ortadan kalkmasının önemli olduğunu kaydetti.

Toros, “Ekonomi büyümeli ki işletmelerimiz de büyüsün ve giderler azalsın. Hükümetle olan ilişki, yatırım ikliminin geliştirilmesi, ekonomik programlar da bu yüzdendir. Bu uğraşların tabii ki başarılı bir sonuç vermesinde en önemli olarak gördüğümüz basındır” dedi.

“Diyalog süreci başlattık”

Toplumun çok değişik kesimleri ile bir diyalog süreci başlattıklarını kaydeden Toros, herkes ile eşit mesafede fikir alışverişinde bulunmayı hedeflediklerini belirtti.

Toplumsal bütünlük ve iç dinamik için bunun elzem olduğunu kaydeden Toros, “Kıbrıs Türk toplumunun en küçük azınlığı sermayesi ile birlikte bu adada yaşıyor. Yatırım ve özelleştirme politikaları olsun adadaki Kıbrıs Türk sermayesi yetersiz kalıyor. Bizim iş dünyamız yabancı sermaye tarafından yutulma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Kendi sermayemiz ön planda olmalıdır” diye konuştu.

“Halkların cesaretlendirilmesi görevini aldık”

“Biz inanıyoruz ki Kıbrıs’ta çözüm yönünde herhangi bir ilerleme beklemek için iki toplumun eşit koşullarda işbirliği yapması gerekiyor. Diğer ihtilaflı ülkelerde olduğu gibi burada terör savaş düşmanlık yok. Bizim burada sıkıntı var sadece. Anormal koşulların getirdiği anormal sıkıntılar var. Biz sivil toplum örgütleri olarak mevcut siyasi konumda herhangi bir siyasi taviz vermeden günlük yaşamı normalleştirecek ve bu iş birliğini oluşturacak projelerin başında en yüksek etki gücüne sahip proje olarak nitelendiriyoruz. Akıncı’nın Cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra yeniden başlayan müzakerelerden önce iki lidere bu ve buna benzer diğer güven yaratıcı önlemleri iş birliği projelerimizin müzakerelerde öncelik verilmesini talep ettik. Çünkü ‘halklar çözüm istiyor ama çözüm olacağına inanmıyor. İnanç olmadan toplumun desteği olmaz’ dedik. ‘Siz siyasiler toplumdan cesaret almadan sonuç odaklı götüremezsiniz’ dedik onun için bu toplumların birkaç başarı öyküsü var diye anlattık” diye konuşan Toros atılan adımların halkları cesaretlendirmek adına atıldığını belirtti.

“Telefon sistemlerinin birleştirilmesi değil”

Toros, projenin hazırlanması için geçen 2 yıllık istişare döneminde birçok değişik önerilerin gündeme geldiğini ifade etti. Toros öneriler arasında Kıbrıslı Türk operatörlerin “357” Kıbrıs uluslararası koduna bağlanması önerisinin de gündeme getirildiğini belirtti. Toros, “Sonuçlandırmayı umduğumuz projede asla böyle bir şey yoktur zaten öyle bir şey roaming veya “inter connection” değildir. Adanın tüm şebekesinin birleşmesi demektir. Bu adanın her iki bölgesindeki telefon şebekesinin birleşmesi olayı değildir. Bu şebekeler arasında bir işbirliğidir. Aynen roaming gibi. Kuzey Kıbrıs’ta faal operatörlerin ülke kodu 90 olarak devam edecektir. Bu kodun sona ermesi sadece bir kapsamlı bir çözümde gündeme gelebilecek bir konudur” diyerek tartışmaları sonlandırdı.

“Ticari araçlar konusu sorun”

Toros, telefon konusunun haricinde gündemlerinde olan bir diğer konunun ticari araçların güneye geçişi konusu olduğunu belirtti. Kıbrıslı Türk ticari araçların Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında olmasına rağmen Güneye geçişlerinin engellendiğini belirten Toros, “Kıbrıs Cumhuriyeti diyor ki ‘Avrupa Birliği’nin standartlarında bir yol denetim mekanizması yoktur kuzeyde. Araç muayene operasyonu AB standardında değildir’ diyor. Biz bu konuda AB Komisyonu’nda geçen sene Genişleme Genel Müdürlüğü’ndeyken Kıbrıs Masası, Genişlemeden Sorumlu Komiser Stefan Füle ile bir mekanizma geliştirdik. Fakat rafta bekliyor bu konu” dedi.

Ara Bölge’de yapılacak olan bir mekanizma ile bu sorunu aşabileceklerini dile getiren Toros, güneydeki siyasi baskı nedeniyle bu konuda ilerleme sağlayamadıklarını belirtti.

Yük taşıyan ticari araçlar konusunda mesafe kat ettiklerini de kaydeden Toros, yolcu taşıyan araçlarda uğraşlarının bir sonuç vermediğini açıkladı.

Elektrik konusu son aşamada

Toros, elektrik şebekelerinin birbirlerine bağlanması konusunda da oldukça ilerleme kaydettiklerini ifade ederek yenilenebilir enerji yatırımı ve ihtiyaç durumu nedeniyle elektrik şebekelerinin birbirine bağlanmasını önemli olduğunu kaydetti. İki şebekenin başkanlarını bir araya getirdiklerini belirten Toros, “Şu anda bu başkanlar tüm teknik hazırlıkları yürütüyorlar. Dün aldığım son güncellemede ise hazırlıkların aşamada oldukları bilgisi var” dedi.

“Ortak pazar projesi var”

Toros şöyle devam etti: “Biz Kıbrıs Türk Ticaret Odası olarak Kıbrıs Türk iş insanlarının serbestçe ticaret yapmaları gerekliliğini savunuyoruz. Bu bir haktır ve beklentidir. Maalesef Yeşil Hat Tüzüğü sınırlamalar nedeniyle yılda 3 milyon Euro’ya kadar düşen ve adeta komik diye nitelendirebileceğimiz bir ticareti sınırlandırmaktadır. Ticaretin önündeki engellerin kaldırılması ve ithal ettiğimiz ürünlerin de adada serbestçe satılabilmesi için muhtelif projeler gerçekleştirmeye çalışıyoruz.

Bunlar içerisinde ortak bir bölgede pazar yeri açılması gibi projeler de vardır. O projede siyasi müsaade aldık ancak herhangi bir ilerleme henüz kaydetmedik. Önümüzdeki haftalarda o da gündeme gelecektir.”

“Suyu istiyorlar”

Toros, su konusunda Rum tarafından Türkiye’den gelecek suyun muhakkak adanın güneyine de modern sulu tarım sektörüne imkan sağlaması beklentisinin olduğunu belirtti. Böyle bir istek de talep de kendilerine ulaştığını belirten Toros, Rum tarafında da su durumunun bizdekinden farklı olmadığını kaydetti. Toros, “Rum tarafında su sorunu yoktur, su vardır ama çok pahalıdır. Türkiye’den gelen suyu kesinlikle istiyorlar ve suyun gelmesinden mutlu oluyorlar. Fakat bu çok siyasi bir konudur ve iki odanın yürüttüğü bir proje değildir. Bugüne kadar iki odanın yürüttüğü projeler arasında bu yoktur. Sadece temenni olarak vardır. Umuyoruz ki siyasi süreç bunun paylaşılması konusunda da olanak sağlar diye temennide bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.

Telefon konusu son aşamada

Fikri Toros, Kıbrıslı Türklerin Güney’de, Kıbrıslı Rumların ise Kuzey’de mobil telefonlarını kullanması için yürütülen çalışmaların son aşamada olduğunu ifade etti. Mobil telefon operatörlerinin bir karşılıklı ilişkiye girip abonelerinin adanın her yerinde kapsam dahilinde telefon hizmeti alabileceklerini ifade eden Toros, “Bizim roaming diye tabir ettiğimiz ama aslında tam roaming olmayan inter connection denilen bir ara bağlantı formülü ile abonelere adanın her yerinden hangi operatörün kapsama alanında iseniz cihazlarınızı kullanmanız imkan sağlayacak bir proje geliştirdik” dedi.

“Tüm taraflarla görüşüldü”

Yaklaşık 2 yıldır mobil telefon projesinin gündemlerinde olduğunu belirten Toros, çok değişik modeller üzerinde istişareler yaptıklarını ve kendi aralarında, siyasilerle ve operatörlerle çok değişik fikir alışverişlerinde bulunduklarını belirtti. Toros, “Ocak ayında odamız bu mevcut gerçekler içerisinde mümkün olabilecek bir model geliştirdi. Bu geliştirdiğimiz modeli önce Rum muhataplarımızla paylaşarak onların da onayını aldık. Bu projeyi daha sonra operatörlerle paylaşıp onayını aldık. Ve siyasi liderlerin siyasi inisiyatif vermesi noktasına getirdik. Her iki liderden de bu projenin onaylanması için siyasi onay aldık” ifadelerini kullandı.

“Tüm taraflar heyecanla çalıştı”

Siyasi onayı almalarının ardından yine tüm tarafların hazır bulunduğu bir toplantı gerçekleştirdiklerini ifade eden Toros, toplantının 19 Haziran Cuma günü gerçekleştirildiğini kaydetti. Toros, “Memnuniyetle söylemek istiyorum ki bu projenin hayata geçmesi için herkes eş değerde bir heyecan ve kararlılık içerisindedir. Burada bir iki hukuki prosedür vardır. Bu prosedürlerin formüle edilmesi ile ilgili herkes görüşünü ortaya attı, bir mutabakat sağlandı ve bu mutabakat operatörlerin yönetim kurullarından paylaşılarak yönetim kurulu kararı almaları talebi ile karşılaştık ve onlara bu hafta sonuna kadar müsaade verdik” dedi.

Telefon sistemi nasıl işleyecek?

Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros telefon projesinin nasıl işleyeceğini şöyle anlattı: Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum operatörler kendi aralarında “inter connection” dediğimiz bir ara bağlantı yapacak. Hiçbir hat veya fiziki bağlantı olmayacak. Bilgisayar ortamında elektronik kartlarının yani serverlerinin birbirlerine tanıtılması gerekiyor. Bu tanıtma olduktan sonra bu ara bağlantı gerçekleşmiş oluyor. 2 günlük bir operasyondan bahsediyorum. Ondan sonra aboneler adanın her yerinde telefonlarını veya tabletlerini kullanabilir hale geliyorlar. Operatörler kendi aralarında hesaplaşmayı adada mevcut olan ticaret tüzükleri çerçevesinde gerçekleştirecek. Operatörler ilk başta halkları alıştırmak veya teşvik etmek için kendi aralarında faturalaşmayı başka bir şekilde yapmayı da önermişlerdir. Veyahut da ilk dönemde bu ara bağlantıya hiçbir ek ücret almama gibi öneriler yapıldı. Biz odalar bu ücretlendirmeye karışmıyoruz. Biz önerimizi sunuyoruz ve diyoruz ki ‘serbest piyasa ekonomisi içerisinde istediğiniz gibi yapın’ ancak iki oda bu süreçte yer almaya ve adeta bir “kontrol mekanizması” olmaya devam edecektir. Olası ihtilaflar çıkabilir malum mahkeme yok tahkim yok bunu çözümü için odaların işbirliği gerekebilir. Bu düşünceler doğrultusunda odalar muhakkak zincirin bir parçası haline gelecek. İnşallah çok yakın bir gelecekte bunu açıklayacağız.

Kullanıcının ekranın önce bir mesaj gelecek. Diyecek ki ‘siz filan operatörün kapsama alanına girdiniz bağlanmak ister misiniz.’ Opsiyonel olacak. ‘Evet’ veya ‘hayır’ tuşuna basacaksınız. Bağlandıktan sonra bağlantı elde ettiği operatörün şebekesini kullanarak telefonunu kullanabilecek.”