Özlem Çimendal

Kıbrıs Türk Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun, KKTC turizminin kötüye gitmesinin nedenlerinden biri olan Türkiye-Rusya ilişkilerin ötesinde ana sebebin turizm fonunun turizm amaçlı kullanılmayarak, cari bütçeye aktarılması olduğunu ifade etti.  Tolun, yaklaşık 10 yıldır 60 milyon olan turizm fonunun sadece 20 milyonunun turizme aktarıldığı kalan 40 milyonunun ise cari bütçeye gittiğini vurguladı.

KKTC’nin tanıtım eksikliği ve unutulmuşluğu nedeniyle  tanıtılamadığını kaydetti. Güney Kıbrıs’ın da "askeri bölge, işgal, tehlikeli bölge" şeklindeki yayınlarının da etkili olduğuna dikkat çeken Tolun, KKTC’nin tanıtımlarda geriledikçe Güney Kıbrıs’ın ilerlediğine, Türkiye’de patlayan bombalar nedeniyle Güney turizminin patladığına dikkat çekerek KKTC’nin artık dünyada bilinmeyen bir yer olarak görülmeye başlandığını kaydetti.

Türkiye’den sonra ilk sırada gelen turizm odaklı İngiltere pazarının çöktüğünü söyleyen Tolun, Güney Kıbrıs’taki turizmin patlamasının ana nedeninin Avrupa'lı turistlerin bombaların patladığı Türkiye ve ona bağlı görünen Kuzey Kıbrıs yerine Güney’i tercih etmesi olduğunun altını çizdi.

KKTC’nin Güney Kıbrıs’taki avantajları kendi lehine çevirmeyi başaramadığına işaret eden Tolun, “Avrupalı turist biletin üzerinde Londra-İstanbul-Ercan gördüğünde gelmek istemiyor” şeklinde konuşarak, “Turizmin bu içinden geçtiği dönemde Larnaka Havaalanı’nı kullanmamız şarttır” dedi. Ayrıca Tolun, Rusya ile Türkiye’nin ilişkilerinin normale dönmesi neticesinde Türkiye’nin Rus pazarından istediği payı aldığı ve doluluk oranını yakaladığı andan itibaren fiyatları yükseleceği için havuzun taşarak KKTC’ye de akacağını ifade etti.

“Turizm fonu turizm amaçlı kullanılmıyor”

Kıbrıs Türk Turizm ve Seyahat Acenteleri Birliği Başkanı Orhan Tolun, Türkiye-Rusya ilişkilerinin KKTC turizmini doğrudan etkileyen bir unsur olduğunu ifade etti. KKTC turizminin kötüye gitmesinin nedenlerinden biri olan Türkiye-Rusya ilişkilerin ötesinde ana sebebin turizm fonunun turizm amaçlı kullanılmayarak, cari bütçeye aktarılması olduğunu ifade eden Tolun, yaklaşık 10 yıldır 60 milyon olan turizm fonunun sadece 20 milyonunun turizme aktarıldığı kalan 40 milyonunun ise cari bütçeye gittiğini vurguladı.

“9 milyonun dışında herhangi bir tanıtıma gidemiyoruz”

Turizme aktarılan 20 milyonun da sadece 9 milyonunun turizme teşvike ve tanıtıma kullanılabildiğine değinen Tolun, “Ayrılan 9 milyonun dışında herhangi bir tanıtıma gidemiyoruz. KKTC turizminin en büyük sorunu turizm fonunun ekonomik sebeplerden dolayı, amaçlandığı şekilde kullanılmamasıdır. KKTC şu an hiçbir yerde reklam yapılmamaktadır ve KKTC unutulmuş durumdadır” dedi.

“KKTC dünyada bilinmeyen bir yer olarak görülüyor”

KKTC’nin tanıtım eksikliği ve unutulmuşluğu nedeniyle Türkiye’nin bir parçası olarak algılanma imajına daha da büründüğüne işaret eden Tolun, “KKTC’nin tanıtımı olmadığı için, KKTC’yi tanıtanların istediği şekilde yaptığı tanıtımlar altına girmek durumundayız. Onların çizdiği imaj ile tanıtılmaktayız. Bunun üzerine Güney Kıbrıs’ın da askeri bölge, işgal, tehlikeli bölge şeklindeki yayınları da etkili olmaktadır. Tanıtımlarda biz geriledikçe onlar ilerlemektedir. Kalitemizi artırmaya çalışacağımıza, tam tersi KKTC dünyada bilinmeyen bir yer olarak görülmeye başlandı. Turizmimizin bozulmasındaki ana neden tanıtımdır” şeklinde konuştu.

Sürekli değişen hükümetler engel

KKTC turizminin bir başka probleminin de bir turizm örgütü oluşturularak, gerçek anlam temeline oturtulmaması ve siyasi istikrarsızlık olduğuna da işaret eden Tolun, “Turizmi biz her 10 ayda bir değişen bakanlar ve hükümetlerle geçirdiğimiz için bu konuda istediğimiz adımları atamıyoruz. Şu anda yeni bakanımız ve müsteşarıyla gayet uyumlu bir şekilde çalışmaktayız. Ancak tanıtım için yine bir çaba yok” diye konuştu.

“Rusya ambargosu olumsuz etkiledi”

Türkiye ve komşu ülkeleri arasındaki hele de Rusya arasındaki ilişkilerin Kıbrıs turizmini doğrudan etkileyen unsurlar olduğunu söyleyen Tolun, “Daha önce Rusya’ya koyulan ambargo ile birlikte TC turizminin kötüye gitmesi, KKTC turizminin de kötüye gitmesine neden oldu. TC ile bütünleştiğimiz için algımız da o yöndedir” dedi.

“Türkiye-Rusya ilişkilerinin normalleşmesiyle taşan havuz KKTC’ye yarayacak”

Rusya ile Türkiye’nin ilişkilerinin normale dönmesi neticesinde Türkiye’nin Rus pazarından istediği payı aldığı ve doluluk oranını yakaladığı andan fiyatları yükseleceği için havuzun taşarak KKTC’ye de akacağını söyleyen Tolun, “Bu noktadan baktığımızda Türkiye-Rusya ilişkilerinin düzelmesi bizi ciddi anlamda etkileyecektir. Bu hemen değil ama bir sonraki yıllarda etkileyecektir” şeklinde konuştu.

“KKTC’nin adresi Mersin-Turkey görünüyor”

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ambargolar nedeniyle dünya üzerinde bilinen adresinin North Cyprus-Mersin/Turkey olarak geçtiğine işaret eden Tolun, “Böyle bir adres ile siz KKTC olarak bağımsız bir cumhuriyetiz diyebilir misiniz?” diye sordu. Bütün tanıtımlarda Nort Cyprus dendiğini ancak bütün adreslerde Mersin/Turkey geçtiğini söyleyen Tolun, “O zaman siz Türkiye ile birsiniz demektir” dedi.

“Tanıtım krizi devam ettiği sürece Güney bizi kötü lanse edecek”

KKTC’nin tanıtım krizi devam ettiği sürece Güney Kıbrıs’ın Kuzey tarafını işgal edilmiş bir bölge gibi lanse ettiğini ve dünyanın bu imajla Kuzey Kıbrıs’ı tanımaya başladığını söyleyen Tolun, “Kuzey Kıbrıs’ın doğa harikası el değmemiş yerleri, tarihsel mirası ve Altın Kumsalı var ve biz bunları tanıtmayı beceremiyoruz. Köyün en güzel kızı biz de dahi olsa bunu tanıtmazsak kim bilecek? Burası Afrodit’in adası ve biz bundan faydalanmayı becermiyoruz. Kuzey’e gelen turisti Güney’e günü birlik tura götüremiyoruz. Ama Güney’den Kuzey’e geliyorlar bunun nedeni de tarihsel yerlerin ve ören yerlerinin Kuzey’de daha fazla olmasıdır. Avrupalı turist için Güney’de cazip gelen bir şey yok. Kuzey temizlik ve düzen hariç Güney’e göre daha iyi durumdadır turizm olarak” ifadelerini kullandı.

“Tur operatörleri ödenemedi, İngiltere pazarı çöktü”

 Ülkenin lokomotif sektörlerinden olan turizmde doğru kararlar alınmaması ve tanıtımın doğru ve yeterli yapılmaması nedeniyle Türkiye’den sonra ilk sırada gelen İngiltere turizmin pazarın çöktüğünü söyleyen Tolun, “Türkiye’den sonra 2. pazarımız İngiltere’dir ancak İngiltere’de tur operatörü kalmadı ve bir bir hepsi iflas etti. Biz İngiltere pazarını cazip bir şekle sokamadık. Bize gelecek olan turist ya Güney Kıbrıs’a ya da İspanya’ya gidiyor. Tur operatörlerini zamanında ödemedik hükümetlerin ayda bir değişmesi nedeniyle. İngiltere pazarının çökmesinin en büyük nedeni siyasi istikrarsızlık oldu” dedi.

“Türkiye’de patlayan bombalar, Güney turizmini patlattı”

Güney Kıbrıs’taki turizmin patlamasının ana nedeninin Avrupalı turistin bombaların patladığı Türkiye ve ona bağlı görünen Kuzey Kıbrıs yerine Güney’i tercih etmesi olduğunun altını çizen Tolun, “Avrupalı turist Güney’i, Yunanistan’ı ve İspanya’yı tercih ediyor. Bu da Batı’nın bize oynadığı bir oyundur. Avrupalı turist siyasi anlamda karışık olan Türkiye’ye değil, ekonomik krizde olan Yunanistan ve Güney’e kayarak buraları ekonomik olarak da rahatlatacaktır. Ve bu bilinçli bir politikanın sonucudur” şeklinde konuştu.

“Larnaka Havaalanı’nı kullanmamız şart”

KKTC’nin Güney Kıbrıs’taki avantajları kendi lehine çevirmeyi başaramadığına işaret eden Tolun, “Larnaka Havaalanı Avrupa Birliği güvencesi içerisinde ve şu anda güvenli bir havaalanı olarak bilinmekte ama biz orayı kullanarak, oradan bize turist getirilmesini sağlayamadık. Geçmiş Turizm Bakanı döneminde Güney’den gelen turistlere teşvik verilmesi kararı çıktı ama sonra karar tekrar değiştirilerek 2-3 yıldızlılara verilecek dendi bize sorulmadan. Yine Ömer Kalyoncu’nun Güney’den gelen turistlere 40 Euro verilmesi talebi vardı ama bu da fiiliyata geçmedi. Herkes doğru olanı görüp biliyor ama bunun yapılabilmesi için turizme ayrılan fonun hepsinin turizme kullanılmasıyla gerçekleşir” şeklinde konuştu. Kuzey Kıbrıs’a gelecek olan turistin Türkiye’nin içerisinden geçtiği kaos ortamı ve güvenlik tedirginliği nedeniyle Türkiye üzerinden geleceğini gördüğü an vazgeçtiğinden de bahseden Tolun, “Biletin üzerinde Londra-İstanbul-Ercan gördüğünde gelmek istemiyor. Ama bunu Larnaka yaparsak bunu değişebiliriz. Larnaka’yı desteklememenin devlet politikası olduğu söyleniyor ama yoktur öyle bir politika. Turizmin bu içinden geçtiği dönemde Larnaka Havaalanını kullanmamız şarttır” diye konuştu.

“750 milyon dolar olan turizm geliri, 1 milyara çıkar”

Türkiye’nin KKTC’nin tanıtımı için destek vermeye hazır olduğunu ve böyle bir imkanın bile kullanılmasının becerilemediğine vurgu yapan Tolun, “Bugün bu imkansızlıklar içerisinde gidip turist bulup getirebiliyorsak bu imkan tanınırsa bu getirdiğimiz turistin bir buçuk katını daha getirip, bu ülkeye katkı koyabiliriz. Bizim 750 milyon dolar olan turizm gelirini bir milyara çıkarabiliriz. Biz Güney Kıbrıs ile her yönüyle rekabet edebilecek donanıma sahip olmamıza rağmen maalesef mali olarak imkansızlık nedeniyle bunu gerçekleştiremiyoruz” dedi.

“Kuzey’den Ayia Napa’ya ekonomi kayıyor”

KKTC’den özellikle gençlerin yoğun olarak geçtiği Ayia Napa’ya Kuzey’den para akışının azımsanmayacak kadar olduğuna da dikkat çeken Tolun, “Kuzey’den Güney’e kayan bir ekonomimiz var. O taraftan da bu tarafa katkıda bulunabiliriz. Kuzey’den bu kadar ekonomik katkı gerçekleşirken Ayia Napa Belediye Başkanı çıkıp, Güney’den Kuzey’e turist götürülmemesi çağrısı yaptı. Bu kabul edilebilir değildir ve çok talihsiz bir açıklamadır” şeklinde konuşmasını tamamladı.